امام جمعه و رئیس شورای شهر از مجموعه اقداماتی می گوید که چهره بندر لافت را جدید کرده است
احیای بندر تاریخی با بوم‌گردی
آناهید خزیر
خبرنگار
بندر تاریخی لافت، نگین فرهنگی جزیره قشم، حالا به یکی از موفق‌ترین نمونه‌های توسعه بوم‌گردی در کشور تبدیل شده است؛ الگویی کم‌نظیر از همدلی مردمی، حمایت خیرین و مدیریت محلی خلاقانه. در این بندر که روزگاری در سایه فراموشی بود، امروز بوم‌گردی‌ها با مشارکت خانواده‌های آسیب‌پذیر و پشتیبانی نهادهای خیریه جان گرفته‌اند؛ پروژه‌هایی کوچک اما مؤثر که زیر چتر هدایت «شیخ سیداحمد پوازی» امام جمعه و رئیس شورای شهر، لافت را به مقصدی نو در گردشگری پایدار ایران بدل کرده‌اند.
لافت الگوی توسعه پایدار
«شیخ سیداحمد پوازی» در اولین جشن ملی بوم‌گردی‌های ایران که در شهر کرمان برگزار شد به عنوان چهره‌ای شاخص و پیشگام توسعه بوم‌گردی کشور تجلیل شد. او در گفت‌و‌گو با «ایران» از لافتی سخن می‌گوید که امروز حرفی برای گفتن دارد و نگاه‌ها را از سراسر کشور و حتی فراتر از مرزها به سوی خود جلب کرده است. او می‌گوید: «این تلاش‌ها نتیجه مسیری روشن و الهام‌بخش است که بندر لافت در سال‌های گذشته با جسارت، خلاقیت و پایداری پیموده است و نشانه‌ای آشکار از جایگاه نوین و پرافتخار این بندر در نقشه گردشگری ایران است. بندر لافت دیگر تنها یک بندر تاریخی نیست بلکه نمادی از جسارت در احیای هویت، الگویی در توسعه پایدار گردشگری و نقطه‌ای روشن در چشم‌انداز آینده ایران فرهنگی است.»
پوازی به پیشینه این بندر تاریخی و مسیر ترمیم و بهسازی آن اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «از سال 1371 امام جمعه لافت شدم و از سال 1400 که به عنوان رئیس شورای بندر تاریخی لافت انتخاب شدم، همواره کارهای فرهنگی لافت را پیش می‌بردم و آنچه در حیطه مسئولیتم بود در کسوت امام جمعه انجام می‌دادم و گاهی هم گریزی می‌زدم به کارهای عمرانی و خدماتی و وقتی می‌دیدم جایی زباله ریخته، ماشین می‌گرفتم و زباله‌های شهر را جمع‌آوری می‌کردم. در برابر لافت همواره احساس مسئولیت می‌کردم و نظیف بودن این شهر تاریخی غبار گرفته برایم اهمیت بسیاری داشت و کمک می‌کردم تا بتوانم غبارزدایی کنم.»
لافت را با مردم ساختیم، نه برای مردم
امام جمعه لافت، از سال 1400 تصمیم گرفت وارد کار اجرایی شود. می‌گوید: «زیرا آمادگی این کار را داشتم. از روز اولی که کار را آغاز کردیم مردم را شریک و همکار به‌شمار آوردیم زیرا در این مسیر هیچ راهی نداشتیم و باید مردم را پای کار می‌آوردیم. اولین حرکت ما تمیز کردن چاه‌های تلای باستانی بود که در پشت قلعه نادری قرار داشت و از نیاکان به ما به ارث رسیده بود. میراث یعنی سرمایه و یک شیء باارزش که دیگران به تو هدیه دادند تا شما در آینده از آن استفاده کنید و این بزرگ‌ترین و ارزشمندترین هدیه‌ای بود که احساس کردم از گذشتگان به ما رسیده است. با همکاری مردم چاه‌های تلا(گودال‌های عمیق برای جمع‌آوری آب شیرین باران) را تمیز کردیم و مردم دوباره آمدند و از چاه‌ها آب استحصال کردند، بویژه فقرا آب به خانه خودشان بردند و این بسیار خوشحال‌کننده بود.»
سنگفرش یک کوچه قدیمی
پوازی می‌گوید: «بعد از آن با مراجعه به وزارت میراث فرهنگی در کشور و آشنا شدن با مسئولان فرهنگی تشویق شدم که بادگیرها را درست و شهر را غبارزدایی کنیم، سپس قلعه نادری را ترمیم کردیم. بعد از آن از پا ننشستم و به طرف منطقه آزاد رفتم و از خیران تقاضای کمک کردم. از خیری که در متن شورای اسلامی بود خواستم یک کوچه از لافت را سنگفرش کند. یک کوچه قدیمی که در ورودی بافت قدیمی و نزدیک به قلعه نادری بود، 250 متر سنگ‌نما شد و با الهام گرفتن از قلعه نادری از سنگ‌های مقاوم بهره گرفتیم و کوچه قدیمی را سنگفرش کردیم. سپس سه بوم‌گردی را افتتاح کردیم و مردم را متوجه بافت تاریخی لافت کردیم. باز هم خبرها را به استان و منطقه آزاد دادیم و مسئولان را پای کار آوردیم. هزار متر جداره زدیم و آن را سفید کردیم، سپس دیدیم شهر رنگ و رویی جدید به خود می‌گیرد.»
تشویق جوانان به ایجاد لنج‌های تفریحی
امام جمعه می‌گوید: «در ادامه بافت‌های تاریخی را احیا کردیم و مردم نیز دو سه بوم‌گردی شخصی محلی بومی لافت را افتتاح کردند. در بندرعباس دو سه سرمایه‌گذار محلی را تشویق کردیم، آنها همکاری کردند و بنایی تاریخی را به بوم‌گردی تبدیل کردیم. سپس جوانان را تشویق کردیم که در بندر لافت لنج‌های تفریحی درست کنند و پس از آن گردشگر وارد لافت شد، وقتی مسافر وارد لافت شد احتیاج به خدمات‌دهی بود. مردم را تشویق کردیم به فکر افتتاح رستورانی باشند، رستوران رونق گرفت و اولین قهوه‌خانه لب ساحل نیز بازگشایی شد و بعد از آن چند کافه افتتاح کردیم. لافت رونق گرفت و ساختما‌ن شهرداری را به شکل سنتی ترمیم کردیم. مسئولان کارهای ما را دیدند و شهردار نیز میراث‌دوست، خلاق و جوان بود و ایده‌هایی برای احیای میراث ناملموس چیدیم. المان‌های شهری را زیبا کردیم و کوشیدیم برنامه‌ای بریزیم و لافت را سنگفرش کنیم، با منطقه آزاد تفاهمنامه بستیم و 3700 متر کفسازی، 19 هزار متر جداره و 20 بادگیر را سنگفرش و احیا کردیم. بندر تاریخی لافت پیشرفت کرد، عکس‌های لافت دست به دست شد.»
افزایش 35 درصدی اقتصاد لافت
او از ورود خیریه به بوم‌گردی برای افراد فقیر بندر لافت خبر می‌دهد و می‌گوید: «همچنین مسیر را تسهیل کردیم که مسئولان بیایند انجمن تشکیل بدهند و بوم‌گردی را احیا کنند. سپس در یک برآورد آماری در سال 1403 متوجه شدیم که 35 درصد اقتصاد لافت بالا رفته و ما این اطلاعات را از سوپرمارکت‌ها، نانوایی‌ها و خانه‌های بوم‌گردی گرفتیم. ما برای کمک کردن به گسترش بوم‌گردی در لافت چند کار انجام دادیم، الگوسازی کردیم که آدم‌های فقیر را تشویق کنیم که به جای اینکه گوسفند و گاو در وسط محله داشته باشند و بوی آن باعث آزار مردم محله باشد آن را به بوم‌گردی تبدیل کنیم. مؤسسه خیریه‌ای در لافت داریم که بخش از زندگی فقرا را پوشش می‌دهد و به آنها مشاوره هم می‌دهیم و می‌گوییم اگر این کار را انجام بدهند درآمد خواهند داشت. به دنبال این تشویق دو تا از بوم‌گردی‌ها با کمک مؤسسه خیریه افتتاح شد، برای اینکه عزت نفس این افراد حفظ شود صندوق تشکیل دادیم که آنها احساس حقارت نکنند و بتوانند کمک‌هایی را از صندوق دریافت کنند. هچنین مؤسسه‌ای به نام برکت را افتتاح کردیم که تسهیل‌گری کند و کسانی که در بافت قدیم می‌خواهند کاری انجام دهند از این تسهیلات استفاده کنند و امروز می‌بینیم که لافت رونق پیدا کرده و گردشگر می‌آید و تقریباً همه بوم‌گردی‌ها از مسافر و گردشگر پُر شده است.»
روح زندگی در بوم‌گردی ها
پوازی، اعتقاد دارد که جایگاه بوم‌گردی در جوامع محلی پیشرفت کرده است، در گذشته می‌آمدند از فضای بیرونی بوم‌ها و شهر و روستا استفاده می‌کردند و شب را در هتل سپری می‌کردند و آن روح مردمی و زندگی در روستا را تجربه نمی‌کردند، بوم‌گردی‌ها بود اما ساماندهی نداشت اگر مسافر در شهری به ناچار می‌ماند و ماشین و هتل هم نبود و نمی‌توانست برود مجبور بود خانه‌ای را در روستا اجاره کند و تا صبح بماند. همچنین اگر به خوراک هم نیاز پیدا می‌کرد، صاحب خانه روستایی از همسرش می‌خواست برای میهمان غذا درست کند و این‌گونه اقتصاد خانواده بهتر می‌شد. حالا که بوم گردی‌ها سامان یافته است، گردشگر و مسافر هم بیشتر شده. آنان حالا حق انتخاب دارند هتل بروند، جایی چادر بزنند یا میهمان یک بوم گردی باشند.
بازگشت هویت محلی با طعم اسپند و گَشته
امام جمعه لافت اعتقاد دارد که بوم‌گردی باعث شد فرهنگ فراموش شده و میراث ناملموس دوباره احیا شود. او می‌گوید: «ما در میراث ناملموس لافت وقتی به اصالت گذشته برگشتیم، دیدیم موارد بسیاری بوده که ما از آن خبر نداشتیم. در حال نابودی بودند و ما هم در اندیشه احیای آن نبودیم. در لافت همیشه اول صبح بوخوشی(چیزی مثل عود) در منازل به کار می‌بردند و بعد از هر غذا گَشته(همان عود) می‌سوزاندند و اسپند دود می‌کردند. اکنون دود کردن اسپند و سوزاندن گشته را در کوچه‌های بافت تاریخی لافت احیا کردیم. اینها برای گردشگران جالب است.»
