بازار سرمایه دیروز با شیب کمتری از هیجان فروش آغاز شد. تثبیت نسبی دلار و کاهش شتاب در فروش خودرویی‌ها اندکی فضا را آرام کرد. با این حال، جو سردرگمی همچنان حاکم بود؛ زیرا اخبار متناقض و سیگنال‌های ارزی مبهم، فضای اطمینان سرمایه‌گذاران را مخدوش کرده است.
در چنین فضایی، بانک مرکزی از طریق مرکز مبادله ارز و طلای ایران، از ابزار جدید پیش‌فروش ارز رونمایی کرد. این ابزار به‌عنوان روشی برای تأمین مالی صادرات و رفع نیازهای ریالی تولیدکنندگان معرفی شده و قرار است در کنار سایر روش‌های تأمین مالی، به حمایت از بخش تولید کمک کند.
هدف از این ابزار، تسهیل دسترسی تولیدکنندگان به ارز و نقدینگی و کاهش فشار بازار آزاد عنوان شده است. همچنین، بازار معاملات امتیاز صادراتی نیز به‌عنوان مکملی برای مدیریت عرضه و تقاضای ارز صادرکنندگان و واردکنندگان طراحی شده است. این بازار می‌تواند علاوه بر حمایت از تولید، به تفکیک سیاست‌های ارزی و تجاری در کشور کمک کند.
 اما پرسش اساسی فعالان بازار سرمایه این است: آیا ابزار جدید پیش‌فروش ارز، می‌تواند بخشی از نگرانی‌های ارزی را کاهش دهد و نقدینگی مورد نیاز شرکت‌ها را تأمین کند یا آن‌که ابزاری برای سفته‌بازی و افزایش نوسانات ارزی خواهد بود؟
کارشناسان معتقدند اگر این ابزار به‌درستی اجرا شود و به تولیدکنندگان واقعی اختصاص یابد، می‌تواند نیازهای ریالی آنها را پوشش داده و از فشار فروش در بورس بکاهد؛ اما در صورت مدیریت ضعیف، احتمال دارد این ابزار به یک کانال موازی برای سفته‌بازی ارزی تبدیل شده و ریسک نوسانات را تشدید کند. طراحی بازار معاملات امتیاز صادراتی نیز می‌تواند به‌عنوان ابزاری مکمل عمل کرده و با مدیریت عرضه و تقاضای ارز، فضای بازار را شفاف‌تر کند. این اقدام در صورت هماهنگی کامل با سیاست‌های ارزی و نظارت جدی، می‌تواند به کاهش التهابات ارزی کمک و تا حدی جو روانی بازار سرمایه را آرام‌تر کند.
در حقیقت وقتی یک صادرکننده کالا را صادر می‌کند، در ازای آن ارز مثلاً دلار به‌دست می‌آورد و بانک مرکزی یا مرکز مبادله به او امتیاز استفاده از این ارز را می‌دهد؛ یعنی او می‌تواند این ارز را وارد کند یا بفروشد. در این بین برخی صادرکنندگان، نیاز فوری به ریال یا نقدینگی دارند و نمی‌خواهند منتظر تسویه ارز یا استفاده مستقیم از آن بمانند و از سویی برخی واردکنندگان یا فعالان اقتصادی مایلند این امتیاز را خریداری کنند تا بتوانند از آن برای واردات یا سایر نیازهای ارزی استفاده کنند.