تأمین ارز، ‌قیمت‌گذاری مناسب و تأمین نقدینگی سه مؤلفه‎ مهم در تولید تجهیزات پزشکی است که این روزها با چالش‎های بزرگی همراه شده، چون ارز 4200 تومانی که برای تجهیزات پزشکی پرداخت می‎شد، حذف شده و ارز 28 هزار و 500 تومانی جایگزین آن شده است، تغییری که نیاز به نقدینگی تجهیزات پزشکی را 7 برابر افزایش داده است.
در آستانه برگزاری نمایشگاه ایران‌ هلث، مهندس عبدالرضا یعقوب‌زاده، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی ایران با اشاره به چالش‎های پیش روی تولید تجهیزات پزشکی، می‌گوید: «پرداخت ارز به واردات تجهیزات پزشکی یکی از مشکلات تولیدکنندگان است. در اکثر کشورها موانعی برای واردات ایجاد می‎کنند تا تولید رونق پیدا کند، اما متأسفانه در کشور ما برای واردات تجهیزات پزشکی ارز 28 هزار و 500 تومانی پرداخت می‎شود. حرف من تولیدکننده این است، ارز دولتی حذف شود و بازار رقابتی سالم شکل بگیرد. اگر دولت قرار است، سوبسیدی به خرید تجهیزات پزشکی بدهد به انتهای زنجیره یعنی بیمارستان یا خود بیمار پرداخت شود. هنگامی که دلار ظرف مدت یک‌سال افزایش چهار برابری پیدا کرد، شرکت‌های تولیدکننده باید نقدینگی‎شان را چهار برابر افزایش می‎دادند تا بتوانند حداقل تولید سال گذشته‌شان را حفظ کنند. با بهره‎گیری از منابع دیگر، دریافت وام یا هر طور که می‎توانستند این نقدینگی را افزایش دادند تا بتوانند خط تولیدشان را حفظ کنند. حالا با افزایش قیمت ارز از 4200 به 28 هزار و 500 تومان برای واردکنندگان، آنها نیز باید نقدینگی‌شان را 7 برابر افزایش دهند و موضوع عجیبی نیست. بنابراین واردکنندگان باید حجم واردات‌شان را در بخش‎های کوچک‎تر انجام دهند و مثل تولیدکنندگان وام دریافت کنند.» چرا ارز 28 هزار و500 تومانی را به واردات می‎دهند اما به تولیدکنندگان نمی‌دهند! یعقوب‎زاده در این‎باره می‎گوید: «جست‌و‌جو کنید و ببینید، سال گذشته چقدر ارز 4200 تومانی به واردات پرداخت شده، چقدر به تولیدکنندگان! وقتی بانک مرکزی یک میلیارد دلار ارز دارد و 5 میلیارد دلار در صف دریافت ارز صف کشیده‌اند، بانک باید چه کار کند؟ مجبور به انتخاب می‎شود و ارز را به تجهیزاتی که برای مردم ضرورت دارد، اختصاص می‎دهند. تولیدکنندگان از ابتدا با پرداخت ارز 4200 تومانی مخالف بوده و هستند. بارها گفته‌ایم این ارز را نه به واردات اختصاص دهید، نه به تولیدکننده چرا که بخواهید و نخواهید، رانت در این مدل تخصیص ارز ایجاد می‎شود، اجازه دهید تولیدکنندگان و واردکنندگان با ارز آزاد رقابت سالم داشته باشند. »

 80 درصد تجهیزات پزشکی مراکز درمانی، ایرانی است
در دوران کرونا، ایران جزو معدود کشورهایی بود که در حوزه تجهیزات پزشکی مشکلی نداشت، چرا که بیشترین نیاز کشور از سوی تولیدات داخل پوشش داده شد، یعقوب‌زاده توضیح می‎دهد: «افزایش ظرفیت تولید از طرف بخش خصوصی در آن زمان، سبب شد نیاز کشور پاسخ داده شود. در تجهیزاتی مثل ونتیلاتور«دستگاه تنفس مصنوعی»، مانیتور، دستگاه اکسیژن‌ساز، کیت‎های تشخیص و... هیچ مشکلی نداشتیم، به عبارتی حوزه تجهیزات پزشکی ایران امتحان خود را پس داده و از آزمون سربلند بیرون آمده است. در حال حاضر هم بیش از 80 درصد تجهیزات بیمارستان‎های تازه‌تأسیس مثل بیمارستان مهدی کلینیک از تولیدات ایرانی است و دکترهای حرفه‎ای هم از این محصولات استفاده می‎کنند و از عملکرد تجهیزات ایرانی راضی هستند. بسیاری از تجهیزاتی که سال‎های گذشته 30 میلیون دلار برای وارداتش ارز هزینه می‌شد اکنون با معادل ریالی کمتر از نصف آن در داخل تولید می‎شود آن هم با ارزبری کمتر از 30 درصد. »

  70 درصد تجهیزات پزشکی تولید داخل است
محمدمهدی علاالدین، معاون فنی اداره‌کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه در حال حاضر بیش از 1442 شرکت فناور تجهیزات پزشکی در کشور فعال هستند ‌و نزدیک به 79 هزار و 991 ای ار‌ سی تولید می‎کنند، در پاسخ به سؤال «ایران» درباره میزان اقلام تولید داخل در حوزه تجهیزات پزشکی می‎گوید: «1811 قلم کالا از طریق تولیدکنندگان داخلی تأمین می‎شود، یعنی حدود 70درصد اقلام تجهیزات پزشکی مورد نیاز کشور داخلی است که حدود 31 درصد ارزش بودجه این حوزه را دارد. تولیدکنندگان ایرانی در حوزه تجهیزات پزشکی فناوری‌های بالا دارند، اما تا حدودی درباره بسیاری از اقلام ناگزیر به واردات هستیم. شاید آن‌طور که باید در بحث صادرات موفق عمل نکرده‌ایم، اما در برنامه هفتم توسعه هدفگذاری یک میلیارد دلاری برای صادرات انجام شده است که با برنامه‌ریزی دور از دسترس نیست. یکی از راهکارها برای رسیدن به صادرات، نمایش دستاوردها و توانمندی‎های تولیدکنندگان در سطح بین‌المللی است.»

  جبران قیمتی با ورود بیمه‎ها
سازمان غذا و دارو باید برای جلوگیری از افزایش قیمت تجهیزات پزشکی و فشار مالی به مردم سازوکاری در نظر داشته باشد تا بیماران که در انتهای زنجیره استفاده از تجهیزات هستند، متحمل هزینه سنگین به خاطر تغییر سیاست‎ها نشوند. علاالدین درباره اقدامات انجام شده برای جلوگیری از کمبود و جبران افزایش قیمت تجهیزات می‎گوید: «راه‌اندازی داشبورد هوشمند برای هدایت سرمایه‌گذاری به تولید داخل، اجرای خرید اعتباری ۹۰ به ۱۰، پرداخت تسهیلات بانکی و افزایش همکاری با نهادهایی مانند معاونت علمی ریاست‌جمهوری و وزارت صمت از جمله این اقدامات بوده است. همچنین در حال مذاکره با بیمه‌ها هستیم تا بخشی از افزایش قیمت‌ها از طریق پوشش بیمه‌ای جبران شود و هزینه اضافی به مردم تحمیل نشود.»