رابطه تهران و مسقط در نیمقرن گذشته فراتر از یک ارتباط متعارف دیپلماتیک بوده است
پزشکیان در خانه دوست
در سفر روز گذشته رئیسجمهوری به عمان ۱۸ سند همکاری امضا شد
این اسناد با هدف نهادینهسازی همکاریهای دوجانبه و گسترش روابط در حوزههای حقوقی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، دفاعی، رسانهای، فناوری، انرژی و معدن، میان مسئولان دو کشور به امضا رسید. همچنین از تمبر یادبود مشترک جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان بهعنوان نمادی از پیوندهای فرهنگی و تاریخی دو کشور رونمایی شد.
مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران، ظهر دیروز به دعوت رسمی «هیثم بن طارق» سلطان عمان به مسقط سفر کرد؛ سفری که همه کارشناسان داخلی یا منطقهای، اهمیت آن را فراتر از یک دیدار دیپلماتیک دو همسایه ارزیابی میکنند. کارشناسان بر این باورند که این سفر، هم نشاندهنده عمق استراتژیک روابط ایران و عمان است که در نقش آفرینی این کشور در مذاکرات هستهای نمود یافته است و هم با توجه به میانجی شدن عمان در این مذاکرات، مباحثات دو کشور در این سفر اهمیت دوچندانی مییابد.
این درحالی است که این همسایه جنوبی، در طول سالهای پس از انقلاب اسلامی، همواره پلی برای گفتوگوهای حساس ایران با کشورهای دیگر، از کشورهای حوزه خلیج فارس تا آمریکا بوده است. درعین حال، آنگونه که از اظهارات رئیس جمهوری بر میآید، این سفر فرصتی برای تقویت همکاریهای دو جانبه در حوزههای اقتصادی، انرژی و حملونقل نیز هست، همچنان که باید به مسأله تداوم نقش عمان در تسهیل مذاکرات منطقهای و بینالمللی نیز نگاه ویژهای داشت.
بر این اساس، سفر پزشکیان به مسقط نمادی از اعتماد متقابل و تمایل دو کشور به همکاریهای گستردهتر است. بویژه اینکه امضای 18 سند همکاری میان مقامهای دو کشور در جریان حضور پزشکیان در مسقط، بیانگر این است که اگر روابط دو همسایه تاکنون بیشتر جنبه سیاسی و دیپلماتیک داشت، حالا جنبه اقتصادی آن هم پررنگتر خواهد شد. باتوجه به این تحولات است که ناظران معتقدند روابط تهران و مسقط نه تنها دوستانه، بلکه راهبردی است و میتواند نقشی حیاتی برای امنیت و توسعه منطقه داشته باشد.
عمان در نگاه پزشکیان
رئیس جمهوری کشورمان پیش از عزیمت به عمان، در گفتوگویی، این سفر را در راستای سیاستهای کلی مقام معظم رهبری و تلاشهایی برشمرد که تاکنون یعنی در ادوار دولتهای مختلف برای تقویت همکاریها و ارتقای سطح روابط با همسایگان صورت گرفته است.
مسعود پزشکیان با بیان اینکه تلاش دولت بر این است که «بهترین روابط را در تمام زمینههای ممکن از جمله عرصههای علمی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و تجاری با همسایگان داشته باشد»، افزود: «علاوه بر اینها گفتوگو درباره مسائل مربوط به منطقه و تقویت صلح و آرامش، بررسی وضعیت جاری در غزه و رسیدن به یک زبان و نگاه مشترک در این عرصهها از جمله اهداف این سفر است.»
پزشکیان با اشاره به اینکه «ایران و عمان حدود 2 میلیارد و 300 میلیون دلار روابط تجاری دارند که روز به روز نیز افزایش پیدا میکند»، گفت: «در این سفر در دیدارها و رایزنی با مقامات عالی عمان، زمینههای مختلف همکاری در عرصههای راه، کشتیرانی، تجارت، همکاریهای صنعتی، علمی، فناوری و ارتباطات را دنبال خواهیم کرد.»
ساعتی پس از این گفتوگوی پزشکیان با رسانهها در تهران، هواپیمای حامل رئیس جمهوری در مسقط به زمین نشست. مراسم استقبال رسمی از رئیس جمهوری اسلامی ایران، در قصر «العلم» برگزار شد و به همراه استقبال رسمی «هیثم بن طارق آل سعید»، به افتخار پزشکیان ۲۱ گلوله توپ از سوی گارد ویژه تشریفات کاخ سلطنتی عمان شلیک شد.
آمادگی ایران برای گسترش همکاریها با عمان
گفتوگو با «هیثم بن طارق» سلطان عمان، نخستین برنامه پزشکیان در این سفر بود. رئیس جمهوری اسلامی ایران در این گفتوگو، با تأکید بر آمادگی ایران برای گسترش همکاریها با عمان در همه زمینهها، اظهار کرد: «آمادگی داریم برای عزت و عظمت مسلمانان، هر کاری که در توانمان است، انجام دهیم.» وی افزود: «هر یک از ما ظرفیتهایی در اختیار داریم که میتوانیم برای رفاه و پیشرفت یکدیگر و دیگر ملتهای منطقه به کار بگیریم. در چنین شرایطی، هیچ قدرت خارجی قادر نخواهد بود ملتهای مسلمان را زیر سلطه خود درآورد.» رئیس جمهوری با قدردانی از مواضع صریح سلطنت عمان در حمایت از مردم فلسطین، تصریح کرد: «از مواضع خوب شما درباره مسأله غزه و حمایت از مظلومان صمیمانه تشکر میکنیم.» وی با اشاره به آمادگی ایران برای توسعه همکاریها با عمان در حوزههای مالی، علمی، آموزشی، فناوری و بهویژه پزشکی، تأکید کرد: «در حوزه پزشکی، میتوانیم روابط سازندهای با عمان شکل دهیم. نفت و گاز گرچه نعماتی خدادادی هستند، اما نامحدود نیستند. لازم است که تجار و صنعتگران دو کشور با نگاه به آینده، برای نسلهای بعدی برنامهریزی و پایههای بلندمدت اقتصادی را تقویت کنند.»
قدردانی ایران از میانجیگری عمان
پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود، بر ضرورت تسهیل روند مبادلات اقتصادی، تسهیلگری تجاری و گسترش همکاریهای فیمابین در حوزههای دفاعی و امنیتی تأکید کرد. وی همچنین با اشاره به نقش فعال و سازنده سلطنت عمان در روند مذاکرات غیرمستقیم، اظهار کرد: «از تلاشهای خوب کشور دوست و برادر عمان، در مسیر میانجیگری در موضوع مذاکرات قدردانی میکنیم و امیدواریم این روند به نتایج خوبی منجر شود.» وی با تأکید بر جایگاه راهبردی عمان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران گفت: «جمهوری اسلامی ایران در مورد عمان اعتماد کامل دارد؛ این اعتماد، مسئولیت دو طرف را برای تقویت روابط و پیگیری تفاهمات سنگینتر میکند.»
موفقیت ایران، موفقیت منطقه است
سلطان هیثم بن طارق نیز در این دیدار با استقبال از سفر هیأت بلندپایه جمهوری اسلامی ایران، گفت: «امروز عمان بدون وابستگی به نفت و گاز و با تمرکز بر تقویت مبادلات تجاری، در وضعیت مناسبی قرار دارد.» سلطان عمان افزود: «با شما موافقم که اگر مسیر فعالیت تجار گشوده شود، شاهد جهشی معنادار در روابط دو کشور خواهیم بود. روابط بنادر ایران و عمان باید توسعه یابد و ظرفیت ریلی شمال به جنوب ایران نیز از منظر تجاری برای ما بسیار مهم است.»
وی با اشاره به روابط امنیتی و نظامی موجود میان دو کشور، تصریح کرد: «در حوزه مذاکره نیز مسقط با جدیت مسیر را پیگیری میکند و موفقیت جمهوری اسلامی ایران را موفقیتی برای منطقه میداند. باید حمایت بیشتری از همکاریها در حوزه انرژی میان دو کشور صورت گیرد و ما از هرگونه همکاری با ایران بویژه در حوزههای نظامی و منافع مشترک استقبال میکنیم.»
هیچ مصلحت شخصی
دنبال نمیکنیم
سلطان عمان با قدردانی از حسن اعتماد رهبر معظم انقلاب اسلامی به نقش میانجیگرانه عمان، تأکید کرد: «ما در این روند، هیچ منفعت و مصلحت شخصی دنبال نمیکنیم و صرفاً با نیت خیرخواهانه وارد شدهایم. مطمئن باشید مواضع ایشان که از سوی شما به ما منتقل میشود، با دقت و احترام کامل مورد توجه و پیگیری ما قرار میگیرد.»
وی در پایان با قدردانی از مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در دفاع از مردم فلسطین، تصریح کرد: «ایستادگی بر حقوق ملت فلسطین و دفاع از شهروندان مظلوم، برای ما ارزشمند و قابل تقدیر است.»
برش
امضای 18 سند همکاری ایران و عمان
روز گذشته در حضور مسعود پزشکیان و سلطان عمان، 8 سند همکاری میان مقامات عالیرتبه دو کشور امضا شد. این اسناد با هدف نهادینهسازی همکاریهای دوجانبه و گسترش روابط در حوزههای حقوقی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، دفاعی، رسانهای، فناوری، انرژی و معدن، میان مسئولان دو کشور به امضا رسید. همچنین در حاشیه این مراسم، از تمبر یادبود مشترک جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان بهعنوان نمادی از پیوندهای فرهنگی و تاریخی دو کشور رونمایی شد.