مهراوه خوارزمی
روزنامه‌نگار

انتخابات هیأت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در دومین سال از دوازدهمین دوره فعالیت این قوه، امروز برگزار می‌شود. این انتخابات برای تعیین تکلیف 12 جایگاه یعنی یک ریاست مجلس، دو نایب‌رئیسی، شش دبیری هیأت‌رئیسه و سه کرسی نظارت برگزار می‌شود. اما مهم‌ترین نتیجه این فرآیند تعیین سکاندار نهاد قوه مقننه است. ریاست این قوه در پنج سال گذشته در اختیار محمدباقر قالیباف بود و به نظر می‌رسد در دومین اجلاسیه مجلس دوازدهم هم بدون تغییر باقی بماند. امری تا آن حد محتمل که روزهای گذشته منتقدان تمدید ریاست قالیباف را بر آن داشت با گسیل پیامک‌هایی توأم با تهدید، دیگر نمایندگان را از رأی به قالیباف منصرف سازند و حتی برای نمایندگان تعیین تکلیف کنند که در انتخابات هیأت‌رئیسه به چه کسی رأی بدهند و به چه کسی رأی ندهند.
 
وضعیت نامعلوم رقابت با قالیباف
شواهد نشان می‌دهد، تعداد نمایندگان نامزد برای جایگاه‌های مختلف هیأت‌رئیسه پرشمار است و در رویه‌ای بی‌سابقه، ده‌ها نماینده برای یک کرسی ثبت‌نام کرده‌اند. اما در همان حال، تمایل به رقابت با محمدباقر قالیباف برای ریاست بر مجلس محدود است. تا جایی که حتی جریان پایداری که به نحو مشخصی طیف منتقد و مخالف ریاست قالیباف به شمار می‌روند، ممکن است در انتخابات امروز نامزدی جدی برای ریاست معرفی نکنند. در حالی که پیش از این گفته شده بود این جریان از نامزدی مرتضی آقاتهرانی برای ریاست حمایت می‌کند تا حتی اگر این عضو جبهه پایداری نتوانست ریاست مجلس را از آن خود کند، دست‌کم سبب کاهش آرای قالیباف شود. اما دو مسأله مانع از تحقق این خواست شد: اولین مسأله نبود انسجام میان نمایندگان منتسب به این جریان و فراکسیون گام دوم بود، به نحوی که شنیده شد تمایل زیاد نمایندگان جوان گام دومی به حضور در رقابت هیأت‌رئیسه، آنان را از اجماع بازداشته است. دومین دلیل قطعی نشدن رقابت آقاتهرانی با قالیباف، البته بر اساس اظهارات برخی نمایندگان مطلع، احتمال شکست سنگین در این وزن‌کشی درون پارلمانی است، وضعی که باید دید امروز پایداری‌ها برای آن چه چاره‌ای می‌اندیشند. هر چند به نظر می‌رسد آنان در عین ناامیدی از کسب ریاست، برای داشتن سهم بیشتر از دیگر جایگاه‌های هیأت‌رئیسه تلاشی مضاعف خواهند کرد.
با وجود همه آنچه گفته شد، رقابت برای کرسی ریاست مجلس، رقابتی بی‌رقیب نیست. فارغ از تصمیم مرتضی آقاتهرانی، نمایندگان جوان منسوب پایداری که بعضاً‌ نمایندگی مجلس نخستین تجربه جدی سیاسی-مدیریتی شان است، احمد راستینه سخنگوی کمیسیون فرهنگی را به عنوان گزینه اجماعی نامزدی ریاست مجلس معرفی و ترغیب به ثبت نام کردند.
در عین حال تا لحظه نگارش این گزارش حضور یک نماینده عضو فراکسیون مستقلین در این رقابت قطعی است. احمد بیگدلی عضو کمیسیون اجتماعی، اگر چه نتوانست اجماع مستقلین برای حمایت از خود را بدست بیاورد، اما یکشنبه اعلام کرد به عنوان نخستین نامزد ریاست مجلس ثبت‌نام کرده است.
بیگدلی پیش تر در گفت و گویی با بیان این جمله که  بخت ریاست خود را منتفی نمی داند، گفته بود: «کف مجلس با کاندیداتوری من موافق هستند اما اینکه روز رأی‌گیری چه تصمیمی بگیرند، خدا می‌داند.»
فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس هم که به لحاظ تعداد، اکثریت مجلس را تشکیل می‌دهد وزنه تعیین کننده‌ای است. هرچند این فراکسیون در دوره اخیر مجلس منسجم و یک صدا نیست، اما در کلیت خود از تمدید ریاست قالیباف دفاع می‌کند. شاهد این ادعا بگو مگویی بود که در جلسه یکشنبه میان حمید رسایی و احد آزادیخواه سخنگوی موقت فراکسیون در گرفت و رسایی با ادعای اینکه این فراکسیون هنوز رسماً تشکیل نشده، معترض اعلام اجماع آن درحمایت از قالیباف شد.

خواست مجلس؛ هیأت رئیسه کارآمد
گفت وگو با نمایندگان طی روزهای گذشته در راهروهای مجلس و طرح پرسش‌هایی مبنی بر اینکه چه ارزیابی از عملکرد هیات رئیسه دارند، تا چه حد تغییر در هیات رئیسه را ضروری می‌دانند، و تا چه حد احتمال می‌دهند کرسی ریاست مجلس شاهد حضور چهره ای غیر از قالیباف باشد؟ با پاسخ‌هایی همراه بود که نشان می‌داد اکثریت نمایندگان با وجود انتقادات متفاوت از عملکرد هیات رئیسه، بر سر شایستگی قالیباف برای باقی ماندن در جایگاه خود اتفاق نظر دارند. تجربه مدیریتی بیشتر او نسبت به دیگر رقبا، توانمندی او برای اجماع‌سازی در مجلس و وجهه سیاسی و انقلابی اش، دلایلی بود که نمایندگان برای این ترجیح مطرح کردند.