صندوق دفاعی مستقل اروپا می تواند امنیت قاره سبز را بازتعریف کند؟
اروپای میلیتاریزه
سفرای اتحادیه اروپا طرح یک صندوق خرید تسلیحات جدید را امضا کردند که به سرعت برای ارائه ۱۵۰ میلیارد یورو (۱۷۰ میلیارد دلار) وام برای پروژههای دفاعی، ناشی از ترس از روسیه و تردیدها در مورد حفاظت آینده آمریکا از اروپا، تأسیس میشود.
کمیسیون اروپا به عنوان نهاد اجرایی اتحادیه اروپا، در ماه مارس به دلیل افزایش نگرانیها در میان رهبران اروپایی و عدم اطمینان از اینکه آمریکای ترامپ از آنها در برابر حمله دفاع کند، تأسیس این صندوق را پیشنهاد داد.
اتحادیه اروپا به کشورهای عضو اجازه داده تا هزینههای دفاعی خود را بدون نقض قوانین مالی داخلی افزایش دهند؛ اقدامی که پیشتر ناممکن به نظر میرسید و اکنون بهعنوان چراغ سبز رسمی برای نظامیسازی اروپا محسوب میشود. اقدامی که به معنای افزایش شکاف میان 2 سوی آتلانتیک و گسست اتحادی است که با «طرح مارشال» رابطه راهبردی اروپا و ایالات متحده را برای دههها، حیاتی کرده بود.
اورسولا فوندرلاین رئیس کمیسیون اروپا در روز چهارشنبه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: «سازوکار وام دفاعی اتحادیه اروپا، که به نام SAFE شناخته میشود، با توافق اعضای این اتحادیه به مرحله نهایی رسید. این اقدام نشاندهنده تعهد بیشتر اروپا در دفاع از خود در جهانی روزافزون خطرناک است.»
آنتونیو کوستا، رئیس شورای اروپا هم گفت که تصویب این طرح توسط سفیران کشورهای عضو «گامی مهم به سوی اروپایی قویتر» است.
در شرایطی که اتحادیه اروپا در حال بازتعریف نقش خود در تأمین امنیت قاره است، این صندوق بهمنظور تأمین تسلیحات در زمینههایی از جمله دفاع هوایی و موشکی، سامانههای توپخانهای، مهمات، پهپادها و پدافند هوایی، سلاحهای سایبری و تقویت تحرکات نظامی طراحی شده است و قرار است نیازهای استراتژیک مشترک کشورهای اروپایی را تأمین کند.
فوندرلاین تصریح کرده است که این سازوکار در ابتدا با ظرفیت ۱۵۰ میلیارد یورو شروع خواهد شد، اما اگر سرمایهگذاری خصوصی و حمایت از سوی بانک سرمایهگذاری اروپا محقق شود، میتواند به سقف ۸۰۰ میلیارد یورو برای تأمین منابع دفاعی اروپا دست یابد.
در بیانیه رسمی کمیسیون اروپا آمده است که این صندوق بهطور مستقیم برای بازدارندگی در برابر «تهدیدات بالقوه از سوی روسیه» طراحی شده است. طبق ارزیابیهای اطلاعاتی اتحادیه اروپا، ادعا شده است که روسیه ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به سطح آمادگی نظامی برای شروع یک جنگ دیگر در اروپا
دست یابد.
ترجیح اروپایی
سفیران کشورهای عضو با پیشنهاد کمیسیون موافقت کردند مبنی بر اینکه برای دریافت این بودجه، حداقل 65 درصد از ارزش سامانه تسلیحاتی خریداری شده باید در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، اوکراین، یا کشورهای منطقه اقتصادی اروپا تولید شده باشد. 35 درصد باقیمانده میتواند از هر کشور ثالثی در جهان تأمین شود. اتحادیه اروپا در حال حاضر با هفت کشور چنین مشارکتهایی دارد: نروژ، مولداوی، کره جنوبی، ژاپن، آلبانی، مقدونیه شمالی و انگلستان.
هدف کلی SAFE
اتحادیه اروپا میخواهد در سالهای آینده بتواند حتی بدون کمک خارجی، از خود در برابر هرگونه حملهای دفاع کند. دو عامل اصلی که این نیاز را آشکار کردهاند، جنگ روسیه علیه اوکراین (که نقاط ضعف و وابستگیهای صنایع دفاعی اروپا را آشکار کرد) و بازگشت ترامپ به قدرت و تهدیدهای او درباره قطع حمایت نظامی آمریکا از اروپاست.