در حافظه موقت ذخیره شد...
حذف سکه یک سنتی در ایالات متحده
آمریکاییها، «لینکلن» را کنار میگذارند
طبق بیانیه وزارت خزانهداری، انتظار میرود کنار گذاشتن «پنی»، سالانه حدود ۵۶ میلیون دلار در هزینههای وزارت خزانهداری صرفهجویی کند. وزارت خزانهداری اعلام کرد: «با تنظیم میزان استفاده از مواد اولیه و دستیابی به بهرهوری با کاهش تولید، صرفهجوییهای بیشتری حاصل خواهد شد.»
ترامپ در ماه فوریه در اطلاعیهای در پلتفرم اجتماعی «تروث» خود اعلام کرد که «هزینه ضرب سکه با تصویر آبراهام لینکلن، شانزدهمین رئیس جمهوری این کشور، بیش از دو برابر ارزش اسمی این ارز است.» او اضافه کرده بود: «مدتهاست که سکههای یک پنی ضرب میشود که به معنای واقعی کلمه بیش از ۲سنت برای ما هزینه دارد. این اسراف است! من به وزیر خزانهداریام دستور دادهام که تولید سکههای جدید را متوقف کند. بیایید این اسراف را از بودجه ملت بزرگمان حذف کنیم، حتی اگر شده یک پنی در هر نوبت.»
طبق گزارش وزارت خزانهداری ایالات متحده، هزینه تولید یک پنی در 10 سال گذشته بیش از دو برابر شده و از 1.3 سنت به 3.69 سنت در سال 2024 رسیده است.
چاپ یک اسکناس ۱ دلاری ارزانتر از تولید یک پنی است که طبق گفته ضرابخانه ایالات متحده، از ۹۷.۵ درصد روی و ۲.۵ درصد مس تشکیل شده و برای قالبگیری فلزات به فرآیند ذوب نیاز دارد. طبق گفته فدرال رزرو، هزینه چاپ یک اسکناس ۱ دلاری برای اداره حکاکی و چاپ خزانهداری ۳.۲ سنت کمتر از هزینه ضرب یک پنی است. ضرابخانه ایالات متحده نیز در گزارشی به کنگره آمریکا اعلام کرده که در سال مالی ۲۰۲۴، ۸۵.۳ میلیون دلار در تولید سکههای یک سنتی ضرر کرده است.
سکه یک سنتی از سال ۱۷۹۲ بخشی از تار و پود آمریکا بوده و تصویر لینکلن به مدت ۱۱۶ سال است که روی آن نقش بسته است؛ طبق گزارش وزارت خزانهداری، در حال حاضر حدود ۱۱۴ میلیارد پنی در ایالات متحده در گردش است، اما از آنها تقریباً استفادهای نمیشود. وزارت خزانهداری در بیانیه خود گفت: «با توجه به صرفهجویی در هزینهها برای مالیاتدهندگان، این تنها نمونه دیگری از کاهش اتلاف بودجه برای مالیاتدهندگان آمریکایی توسط دولت ما و کارآمدتر کردن دولت برای مردم آمریکا است.»
این اقدام معمولاً نیاز به تأیید کنگره دارد. اما وبسایت ضرابخانه آمریکا نوشته است: «اگرچه این نهاد بخشی از وزارت خزانهداری ایالات متحده است، اما کنگره تأییدیه سکهها و بیشتر مدالهایی را که ضرابخانه ایالات متحده تولید میکند را داده و بر عملیات ضرابخانه تحت صندوق سرمایهگذاری عمومی خود نظارت دارد.» با این حال، لارنس اچ. ترایب، استاد بازنشسته حقوق اساسی دانشگاه کارل ام. لوب در دانشکده حقوق هاروارد، در ماه فوریه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که قانون ایالات متحده، فهرستی از قوانین فدرال عمومی و دائمی، به اسکات بسنت، وزیر خزانهداری، اختیار لغو ضرب کردن پنی را میدهد.
تجربه ایران
به دلیل تورم مزمن چندین سالهای که بر اقتصاد ایران سایه انداخته، نه تنها سکههای رایج، بلکه بسیاری از اسکناسها نیز دیگر کاربردی در معاملات روزانه ندارند. در حال حاضر قدرت خرید 100هزار ریالی نیز چندان بالا نیست و استفاده از اسکناس به دلیل تورم و کاهش ارزش پول در سالیان اخیر، خیلی مرسوم نیست. در واقع، شرایط اقتصاد ایران، «پول» را از یک ابزار فیزیکی به یک ابزار «اعتباری» تبدیل کرده و معاملات خرد و کلان در حال حاضر با استفاده از کارتهای بانکی انجام میشود که البته مخاطرات خاصی هم رقم زده است.
با این حال در وبسایت بانک مرکزی، هنوز از 7 سکه مختلف 50 تا 5هزار ریالی به عنوان «سکههای رایج» نام برده شده که احتمالاً فقط در ویترین این بانک قرار داشته باشد و دیگر ضرب نشود. با اینکه در یکی دو سال اخیر، هجوم گستردهای برای فروش سکههای قدیمی 50 ریالی یا 250 ریالی به دلیل آلیاژ و جنس این سکهها که عمدتاً از نیکل بوده به راه افتاده و کسب و کار سودمندی نیز برای ضایعاتیها ساخته است.