مثلث ایران، عمان و قطر بر سر میز گفتوگو
تهران در روزهای گذشته بار دیگر به میزبانی یکی از مهمترین مجامع گفتوگوهای منطقهای و بینالمللی بدل شد. مجمع گفتوگوی تهران که با حضور وزرای خارجه شش کشور برگزار شد، نهتنها تریبونی برای تبادل دیدگاهها درباره آینده منطقه، بلکه فرصتی برای رایزنیهای دیپلماتیک حساس بود؛ از جمله مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا. سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در ارزیابی خود از این نشست، از آن به عنوان تجربهای موفق یاد کرد و گفت: «حدود ۵۰ گفتوگو در جریان برگزاری این مجمع انجام شد. بحثهای خوبی صورت گرفت و فضای مفیدی برای تبادل نظر شکل گرفت.» اما آنچه این مجمع را فراتر از یک نشست معمولی دیپلماتیک قرار داد، حضور چهرههایی کلیدی از کشورهای همسایه و بازیگران مهم منطقه بود.
در حاشیه این نشست، وزیر خارجه عمان به تهران آمد؛ کشوری که در سالهای اخیر همواره نقش میانجیگر و تسهیلگر را در گفتوگوهای پیچیده ایران و آمریکا ایفا کرده است. به گفته عراقچی، در جریان حضور وزیر عمان در تهران، گفتوگوهای مفصلی درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا صورت گرفت. این مذاکرات که همچنان به صورت پشتپرده و دور از هیاهوی رسانهای دنبال میشوند، محور اصلی رایزنیهای منطقهای ایران در ماههای اخیر بودهاند. اما شاید مهمترین تحول، رایزنی سهجانبه میان ایران، عمان و قطر بود. به گفته عراقچی، وزیر خارجه قطر نیز به جمع دو کشور دیگر پیوست تا در نشستی سهنفره، به بررسی تحولات منطقه و راههای پیشبرد مذاکرات غیرمستقیم بپردازند. عراقچی با اشاره به این نشست گفت: «خوشحال هستیم که نگاه منطقه، بویژه در خلیجفارس، نسبت به ایران متفاوت از گذشته شده است. آنها از این مذاکرات حمایت میکنند و تلاش دارند در این زمینه کمک کنند.» در پایان این مجمع، عراقچی همچنین به اظهارات اخیر کاخ سفید درباره ادامه غنیسازی در ایران واکنش نشان داد. او صراحتاً اعلام کرد: «هرچقدر تکرار کنند، مواضع ما تغییر نمیکند. مواضع ما روشن است؛ به غنیسازی ادامه میدهیم.»
این موضعگیری شفاف، نشان میدهد که ایران در عین آمادگی برای گفتوگو، اصول و خطوط قرمز خود را کنار نگذاشته و همچنان با صراحت در برابر فشارهای سیاسی ایستاده است. در فضای متغیر منطقهای، نشستهایی چون مجمع تهران و رایزنیهای سهجانبه، از یکسو پنجرههایی برای دیپلماسی فعال هستند و از سوی دیگر، صحنههایی برای نمایش ثبات تصمیمگیری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی.