پزشکیان بطور جدی پیگیر اجرای پروژه ریلی رشت-آستارا
لکوموتیو عمرانی راه افتاد
سهیلا یادگاری
روزنامه نگار
ایران و روسیه قراردادی تجاری برای تکمیل کریدور شمال-جنوب منعقد کرده‌اند و ساخت قطعه پایانی ریلی این کریدور را در دست اجرا دارند. اتصال راه‌آهن رشت به آستارا، قطعه پایانی کریدور ریلی شمال-جنوب را تشکیل می‌دهد. تملک اراضی، طراحی و احداث پروژه و تأمین مالی، 4 بند مهم قرارداد ایران و روسیه در ساخت این خط آهن است.
اراضی تملک شده جهت آغاز مطالعات زمین شناسی پروژه ریل رشت - آستارا هفته گذشته به شرکت روسی «کاسپین سرویس» واگذار شد تا در کنار تملک اراضی، کارهای فنی و زمین‌شناسی آن هم انجام شود. به گفته فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی،«اجرای پروژه ریلی رشت - آستارا با تملک اراضی و انجام زمین‌شناسی سرعت بیشتری می‌گیرد.»
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بزودی سوت قطار رشت - آستارا به صدا در می‌آید، گفت: «شخص رئیس‌جمهوری به صورت مداوم و مکرر پیگیر اجرای پروژه ریلی رشت - آستارا ست.»
بر اساس این گزارش از 162 کیلومتر مسیر ریلی، تملک اراضی 33 کیلومتر خط آهن انجام شده است و شرکت روسی عملیات آزمایش مکانیک خاک و مطالعات ژئوتکنیک این 33 کیلومتر را انجام می‌دهد.
عباس خطیبی، معاون ساخت راه‌آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: «طبق برنامه در صورت تأمین منابع، تملک اراضی راه‌آهن رشت-آستارا باید ظرف یک سال به اتمام برسد.»
وی در خصوص نحوه مشارکت روسیه در اجرای قرارداد راه‌آهن رشت-آستارا گفت: «طرف روسی در تمام بندهای قرارداد مشارکت می‌کند البته از ظرفیت نیروی انسانی و بخش مهندسی و فنی کشور در ساخت این خط آهن استفاده می‌کنیم.»
به گفته خطیبی برآورد هزینه ساخت و تأمین ناوگان و تجهیزات راه‌آهن رشت-آستارا 1.6 میلیارد یورو است که از طرف روسیه تأمین می‌شود.
وی با اشاره به ذینفع بودن 4 کشور ایران، روسیه، هند و آذربایجان در کریدور ریلی شمال-جنوب گفت: «براساس الحاقیه‌ای که اسفند سال گذشته به قرارداد بین ایران و روسیه در ساخت راه آهن، اضافه شد، شرکت روسی «کاسپین سرویس» مطالعات زمین شناسی و ژئوتکنیک تکمیلی اجرای پروژه را عهده‌دار شده است.»
به گفته خطیبی هزینه تملک اراضی 33 کیلومتر مسیر پرداخت شده است که تأمین آن از محل منابع داخلی بوده و هنوز طرف روسی در بحث تأمین مالی ورود نکرده است اما تأمین منابع کارهای مطالعاتی بر‌عهده شرکت روسی است.
معاون شرکت ساخت گفت: «با توجه به مدل تأمین مالی و شرایط خاص منطقه احداث راه‌آهن رشت-آستارا، هماهنگ با طرف روس، اقدامات قدم به قدم پیش می‌رود.»
هزینه تملک اراضی
هادی حق شناس، استاندار گیلان نیز در گفت‌و‌گو با «ایران »با اشاره به اینکه تملک اراضی 33 کیلومتر راه‌آهن انجام شده و 30 کیلومتر دیگر نیز در حال تملک است، گفت: «دولت برای آزاد‌سازی اراضی، تأمین اعتبار لازم را انجام می‌دهد و برای آن حدود 6 هزار میلیارد تومان نیاز است.»
وی با اشاره به پیگیری‌های رئیس‌جمهوری از روند اجرای این پروژه، گفت: «این کریدور با ایجاد منافع مشترک اقتصادی بین کشورها از طریق حمل کالا، به ایجاد ثبات سیاسی و امنیت پایدار این کشورها کمک می کند.»
استاندار گیلان از تحویل 19.6 کیلومتر از پروژه ۱۶۲ کیلومتری راه آهن رشت - آستارا به شرکت پیمانکاری روسیه در سال گذشته خبر داد و بیان کرد: «در مرحله دوم 14.2 کیلومتر دیگر از پروژه تحویل شرکت شد به این ترتیب تاکنون ۲۰ درصد کل مسیر تملک شده است. تا دو ماه آینده و پس از تملک، ۱۰ درصد دیگر از مسیر را تحویل می دهیم.»
وی با بیان اینکه با تأکید رئیس‌جمهوری و پیگیری مسئولان، امسال مسیر پروژه را آماده خواهیم کرد، ادامه داد:« انتظار ما از پیمانکار روس، تسریع در انجام مطالعات فنی و زمین شناسی و آغاز عملیات اجرایی است تا همزمان با تحویل اراضی، شاهد عملیات اجرایی و عبور بار از مسیر ریلی رشت به آستارا باشیم.»
حق شناس هزینه ارزی پروژه را حدود ۱.۶ میلیارد یورو اعلام کرد و گفت: «۶۰ کیلومتر از مسیر ۱۶۲ کیلومتری را به‌طور متصل و غیرمتصل آزاد کردیم و امیدوارم پروژه با همت دولت چهاردهم و وزارت راه و شهرسازی به پایان برسد.»
راه‌آهن رشت–آستارا به طول ۱۶۲ کیلومتر، یکی از پروژه‌های حیاتی در راستای تکمیل کریدور حملونقل بین‌المللی شمال–جنوب به شمار می‌رود؛ کریدوری که از بنادر جنوبی ایران آغاز شده و تا کشورهای حوزه دریای کاسپین و فراتر از آن امتداد دارد.
این پروژه نه تنها مسیر ریلی ایران را به خطوط راه‌آهن جمهوری آذربایجان متصل می‌کند، بلکه فرصت‌های بی‌سابقه‌ای برای تسهیل ترانزیت کالا، توسعه اقتصادی و همکاری‌های منطقه‌ای فراهم می‌آورد. این خط ریلی با سرعت ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای قطارهای مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای قطارهای باری طراحی شده است.
با بهره‌برداری از این مسیر ریلی، ظرفیت جابه‌جایی بار سالانه تا ۱۵ میلیون تن افزایش خواهد یافت. در مجموع بر اساس افق 2030، ترانزیت 50 میلیون تن بار از کشورهای شمالی به سمت هند و سایر کشورهای جنوبی پیش‌بینی شده است. بخش زیادی از این بار از کریدور شمال-جنوب عبور می‌کند. انتقال بار روسیه به هند مهم‌ترین پروژه باری راه‌آهن رشت-آستارا است.
مطالعات زمین‌شناسی، اولین گام تخصصی و فنی در فرآیند طراحی و ساخت این خط ریلی است که به تعیین ویژگی‌های زمین، شرایط خاک و ساختارهای زیرزمینی در مسیر کمک می‌کند. نتایج این مطالعات مبنای طراحی‌های دقیق‌تری مانند محل تونل‌ها، پل‌ها و مسیر راه‌آهن خواهد بود و نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت پروژه ایفا می‌کند.
کریدور شمال–جنوب، مهم‌ترین راه ترانزیتی بین‌المللی است که ارتباط بین کشورهای حوزه خلیج فارس، ایران، دریای خزر، قفقاز، روسیه و اروپا را برقرار می‌کند. این کریدور با کاهش قابل‌توجه زمان و هزینه انتقال کالا به افزایش رقابت‌پذیری حملونقل ایران در سطح جهانی کمک می‌کند. پروژه رشت–آستارا، به‌عنوان حلقه اتصال بخش شمالی این کریدور، تکمیل‌کننده زنجیره راه‌آهن‌های شمال کشور است.
