آرزو کیهان
گروه علم و فناوری

در جزیره ججو واقع در۸۰ کیلومتری جنوب شبه‌جزیره کره جنوبی، زنان غواصی به نام Haenyeo (به معنای زنان دریا) زندگی می‌کنند؛ غواصانی که بدون تجهیزات تنفسی، روزانه ۴ تا ۵ ساعت تا عمق ۱۸ متری آب شیرجه می‌زنند تا صدف و خرچنگ جمع‌آوری کنند و حتی در دوران بارداری و سنین بالا به غواصی ادامه می‌دهند. اما رمز این قدرت بالای «زنان دریا» چیست؟

غواصی بدون تجهیزات
تیمی‌متشکل از دانشمندان دانشگاه یوتا و دانشگاه‌هایی از  کره جنوبی و دانمارک به رهبری یک دانشمند ژنتیک با نام «ملیسا آن ایلاردو»، این موضوع را بررسی کردند که آیا این زنان از نظر ژنتیکی سازگاری‌های خاصی برای غواصی بدون تجهیزات دارند یا این توانایی صرفاً نتیجه تمرین بوده است. در این مطالعه، 30 زن دریا، 30 زن غیرغواص از جزیره ججو و 31 زن از سرزمین اصلی کره جنوبی با میانگین سنی 65 سال انتخاب شدند و ضربان قلب، فشار خون و اندازه طحال آنها با یکدیگر مقایسه و همچنین به عنوان یک طرح ژنتیکی دقیق، ژنوم‌های آنها توالی‌یابی شد.

فشار خون پایین غواصان
مطالعه ژنوم زنان غواص نشان داد ساکنان ججو (چه غواص و چه غیرغواص) ۴ برابر بیشتر از مردم کره جنوبی دارای گونه ژنی مرتبط با فشار خون پایین‌تر هستند و محققان معتقدند این تکامل برای محافظت از جنین در زنان باردار غواص صورت گرفته است. البته ژن مرتبط با تحمل سرما و درد نیز در این جمعیت شایع‌تر است.
همچنین این مطالعه نشان داد زنان دریا طحال بزرگ‌تری دارند که به دلیل توانایی در خارج کردن مقدار زیادی گلبول قرمز ذخیره شده به گردش خون، به افزایش ذخیره اکسیژن در خون کمک می‌کند.
ایلاردو گفت:«این زنان هزاران سال است که این سنت مادرانه را حفظ کرده‌اند. آنها از کودکی غواصی می‌آموزند و ساعت‌ها زیر آب باقی می‌مانند به همین دلیل در طول زمان از لحاظ ژنتیکی به شکل عجیبی تکامل یافته‌اند.»
به عقیده دانشمندان، کاهش ۵۰ درصدی تعداد ضربان قلب در زنان دریا در زمان غواصی نشان‌دهنده تأثیر تمرینات مداوم است.

راهی برای درمان بیماری
فشار خون
«بن ترامبل»، استاد دانشگاه ایالتی آریزونا دراین‌باره گفت:«در طول زمان ژن‌هایی در این زنان تکامل یافته که می‌تواند کاهش   10 درصدی فشار خون را به دنبال داشته باشد. شناسایی پروتئین‌های مرتبط، می‌تواند به درمان بیماران مبتلا به فشار خون کمک کند.»
اما چرا این حرفه زنانه شده است؟ در پاسخ باید گفت در این جزیره تعداد مردان به دلیل حوادث دریایی کاهش یافته و زنان مجبورند برای ادامه زندگی، حرفه غواصی را ادامه دهند.
البته امروزه میانگین سنی زنان دریا 70 سال است و دیگر جوان‌ترها تمایلی به ادامه این حرفه ندارند.