حدیث حدادی
خبرنگار

شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی یکی از شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نیرو است که 210 واحد نیروگاهی دولتی در 29 استان را تحت پوشش خود دارد. این نیروگاه‌ها با ظرفیت نامی 23 هزار و 938 مگاوات در سراسر کشور تولید برق می‌کنند که همگی تحت نظارت این شرکت هستند.
در واقع این مجموعه مسئولیت ساماندهی فعالیت‌های تحت تصدی دولت در زمینه تولید نیروی برق حرارتی متصل به شبکه انتقال و فوق توزیع برق کشور، راهبری شرکت‌های زیرمجموعه و برنامه‌ریزی، مدیریت توسعه و بهره‌برداری از نیروگاه‌های یاد شده در چهارچوب سیاست‌های وزارت نیرو و همچنین تسهیل مشارکت بخش غیردولتی در تولید برق حرارتی را برعهده دارد.
 
افزایش 10 درصدی تولید
نیروگاه‌های حرارتی
از ابتدای امسال تا نیمه اردیبهشت‌ماه با تلاش متخصصان صنعت نیروگاهی کشورمان، میزان تولید برق نیروگاه‌های حرارتی کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 10 درصد افزایش یافته است. در حال حاضر ظرفیت نامی شبکه سراسری برق کشور به 94 هزار و 649 مگاوات رسیده است که نیروگاه‌های حرارتی 81 درصد از کل ظرفیت نیروگاهی کشور را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در سال گذشته حجم برق تولیدی در کشور از مرز 397 میلیون مگاوات ساعت عبور کرده که از این میزان حدود 93 درصد را نیروگاه‌های حرارتی تولید و وارد مدار کرده‌اند. همچنین متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی نیز در پایان سال گذشته با 0.63 درصد افزایش و ثبت رکوردی جدید به 39.83 درصد رسیده است.
با توجه به شرایطی که نیروگاه‌های کشور دارند، بدیهی است احداث بخش بخار نیروگاه‌های گازی، ارتقای ناوگان نیروگاه‌های گازی، نوسازی نیروگاه‌های بخاری و جایگزینی واحدهای فرسوده با واحدهای نیروگاهی راندمان بالا می‌تواند راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور را به صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد. علاوه بر آن به منظور ارتقای راندمان نیروگاه‌های حرارتی تا کنون اقداماتی همچون احداث بخش بخار نیروگاه‌های گازی، ارتقای ناوگان نیروگاه‌های گازی کشور، نوسازی نیروگاه‌های بخاری و جایگزینی واحدهای فرسوده با واحدهای نیروگاهی راندمان بالا نیز صورت گرفته است.
 
تنها 5 درصد از تعمیرات نیروگاهی
باقی مانده
یکی از اقداماتی که توسط این شرکت صورت می‌گیرد مربوط به تعمیرات دوره و افزایش آمادگی نیروگاه‌های حرارتی است که همه ساله با آغاز فصل سرما صورت می‌گیرد. در واقع این تعمیرات نه تنها منجر به افزایش بهره‌وری و کارآیی می‌شود بلکه شرایط را به نحوه‌ای مهیا می‌سازد تا در زمان پیک، پایداری برق‌رسانی در کشور حفظ شود. از همین رو و بر اساس سنوات گذشته از نیمه دوم سال 1403 به منظور افزایش آمادگی نیروگاه‌های حرارتی کشور برای تولید انرژی پایدار در پیک مصرف برق تابستان امسال تعمیرات این نیروگاه‌ها آغاز شده و تا کنون نیز ادامه دارد.
باتوجه به دستور کار، بالغ بر 102 هزار مگاوات برنامه تعمیرات و بهینه‌سازی واحدهای نیروگاهی در حال انجام است که بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این روند در اردیبهشت ماه پایان خواهد یافت و از ابتدای خرداد ماه نیروگاه‌ها با حداکثر توان خود آماده تولید برق مورد نیاز مشترکان در فصول گرم سال(پیک مصرف برق) هستند. تا کنون نیز برنامه تعمیرات و آماده‌سازی نیروگاه‌‌های حرارتی برای پیک تابستان امسال از مرز 95 درصد عبور کرده است. یعنی تنها 5 درصد از این تعمیرات باقی مانده است.
 
خودکفایی در قطعات نیروگاهی
در روال تعمیرات دوره‌ای نیروگاه‌های حرارتی، معمولاً تعویض قطعه نیز رخ می‌دهد از همین رو یکی از اقداماتی که این شرکت انجام داده ورود به بخش قطعه‌سازی است. به طوری که صنعت برق حرارتی از ابتدای انقلاب به منظور دستیابی به خودکفایی و نیز به واسطه تحریم‌ها در حوزه ساخت و داخلی کردن قطعات نیروگاهی ورود کرده است.
پیشرفت در این حوزه به اندازه‌ای بوده که در طول سال گذشته بالغ بر 57 هزار قطعه در داخل کشور و تحت نظارت شرکت تولید نیروی برق حرارتی ساخته شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد چنین اقدامی در این دوره منجر به 60 درصد صرفه‌جویی در هزینه‌های ارزی کشور شده است. به طوری که در سال گذشته 57 هزار و 136 قطعه و تجهیزات در کشور به صورت بومی ساخته شده که بیش از 19 هزار میلیارد ریال هزینه دربر داشته است.
 
نگاهی به عملکرد دولت چهاردهم
در حوزه احداث نیروگاه‌های حرارتی
با توجه به اینکه دولت چهاردهم از شهریور ماه آغاز به کار کرد از همان ابتدا اقدام به احداث نیروگاه‌های حرارتی در سطح کشور کرد که برخی از آنها به صورت دولتی، برخی دیگر به صورت خصوصی و برخی نیز با مشارکت بخش صنایع ایجاد شد. ظرفیت این نیروگاه‌ها در مجموع 830 مگاوات است که 115 مگاوات آن مربوط به افزایش توان عملی و رفع محدودیت نیروگاه‌های بخاری سراسر کشور است که طی سال صورت می‌گیرد. علاوه بر آن نیروگاه سهند که راندمان بالایی دارد توسط دولت چهاردهم در شهریور ماه در استان آذربایجان شرقی راه‌اندازی شده که ظرفیتی معادل 307 مگاوات دارد. همچنین نیروگاه چادرملو (اردکان) در یزد نیز با ظرفیت 183 مگاوات توسط بخش خصوصی(صنایع) در مهر ماه سال 1403 راه‌اندازی شده است. یکی دیگر از نیروگاه‌هایی که دولت چهاردهم راه‌اندازی کرده نیروگاه گل‌گهر کرمان است که با ظرفیت 183 مگاوات توسط بخش خصوصی در آبان ماه راه‌اندازی شده است. در اسفند ماه سال گذشته نیز نیروگاه ری با ظرفیت 42 مگاوات در تهران راه‌اندازی شده است.
 
برنامه‌های صنعت برق حرارتی
برای گذر از پیک برق 1404
براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای دوره پیک سال‌ جاری واحدهای جدید نیروگاه‌های حرارتی به میزان 3 هزار و 281 مگاوات راه‌اندازی خواهد شد. در این پروژه‌ها هزار و 428 مگاوات مربوط به بخش دولتی و خصوصی و هزار و853 مگاوات در بخش صنایع پیش‌بینی شده است. علاوه بر آن در راستای گذر از پیک برق سال‌جاری 730 مگاوات از رفع محدودیت نیروگاه‌های بخاری و 700 مگاوات از ارتقای واحدهای گازی در نظر گرفته شده که تا کنون از این برنامه 760 مگاوات محقق شده است. برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد سرمایه مورد نیاز برای انجام این اقدامات 18هزار و 812 میلیارد تومان است. همچنین صنعت برق حرارتی در دولت چهاردهم اقداماتی برای مسیر اصلاحات اقتصادی انجام داده که برخی از آنها شامل اصلاح نرخ فروش برق در بازار عمده فروشی، کاهش حجم باقی مانده از تعهدات خرید تضمینی و افزایش درآمدهاست که در مجموع می‌توانند به عنوان مشوق‌های افزایش میزان تمایل بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در صنعت برق عمل کنند.