حمیدرضا حبیبی
خبرنگار

 برای رسیدن به توسعه باید از ظرفیت‌های «دانشگاه» بیشتر بهره ببریم
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، سخن خود را بر دانشگاه و نقش آن در مسیر توسعه متمرکز کرد:«راه‌حل مسائل از دانشگاه می‌گذرد و باید بدانیم که دانشگاه تنها مسیر برای تولید «نظریه توسعه» است که البته ما از این ظرفیت کمتر برای پیمودن مسیر توسعه بهره گرفته‌ایم. با وجود گسترش کمی و کیفی رشته‌های دانشگاهی، اما گسست ما با دانشگاه زیاد شده است و نتوانسته‌ایم به قدر لازم و کافی گفت‌وگوی سازنده میان جامعه و علم داشته باشیم.» وی ادامه داد: «باید به راه‌هایی بیندیشیم که «جامعه»، «دانشگاه» و «صنعت» بتوانند با هم گفت‌وگو داشته باشند؛ به این منظور باید زبان گفت‌وگو را در جامعه گسترش دهیم تا بتوانیم در مورد مسائل مشترک و خیر عمومی به تفاهم برسیم. باید بپذیریم که همه در یک کشتی نشسته‌ایم و این کشتی تنها با «علم»، «خرد» و «دانش» به مقصد می‌رسد. برای اینکه این کشتی را سالم به مقصد برسانیم نیاز داریم که علوم‌ اجتماعی را در تصمیم‌سازی‌ها و سیاست‌گذاری‌هایمان بیشتر دخیل کنیم و از توانمندی‌های اصحاب این علم در راستای توسعه کشور بیشتر بهره بگیریم.»
 
اصحاب علوم‌ اجتماعی در ایجاد رفاه و حال خوب جامعه نقش مهمی دارند
دکتر علی ربیعی، مشاور و دستیار رئیس‌جمهوری در امور اجتماعی، که خود از اهالی علوم ‌اجتماعی و استاد جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه تهران است، از وضعیت علوم‌ اجتماعی در ایران و عالمان این علم گفت که گاه مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند: «اصحاب علوم ‌اجتماعی در سعادت و رفاه و حال خوب جامعه نقش مهمی دارند؛ بنابراین باید قدردان بزرگان این علم باشیم. هر جامعه، قوم و کشوری که قدردان بزرگان خود نباشد، روی سعادت را نخواهد دید. چنین رویدادهایی که از بزرگان علم قدردانی می‌کند، موجب می‌شود صدای آنان برای فهم مسائل رساتر از قبل شنیده شود چون بسیاری از چالش‌های امروز جامعه ما با نگاه تحلیلگر این عالمان حل خواهد شد.»
 
گامی برای تقویت هویت جمعی اهالی علوم اجتماعی
دکتر سعید معیدفر، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، از سابقه اهدای «نشان علوم اجتماعی» و متفکرانی که این نشان را دریافت کردند، گفت:«اولین نشان علوم‌ اجتماعی به دکتر غلامحسین توسلی تعلق گرفت. او به دلیل تأسیس انجمن جامعه‌شناسی و تلاش‌هایی که برای حفظ و حراست علوم ‌اجتماعی در جایگاه ریاست انجمن داشت، تصمیم بر این شد که اولین نشان علوم‌ اجتماعی به او تعلق گیرد. بعدها در سال‌های ۸۷، ۹۱ و ۹۴ این نشان به ۱۵ نفر از اصحاب ممتاز علوم ‌اجتماعی شامل مترجمان، اساتید و محققان این حوزه اهدا شد. در واقع، هدف ما از برگزاری چنین مراسمی این است که از تلاش‌های اساتیدی قدردانی کنیم که خود را وقف علم و خدمات اجتماعی کرده‌اند. از دیگر اهداف این رویداد، تقویت هویت جمعی اصحاب این علوم و ایجاد فرصت‌ گفت‌وگو میان کنشگران آن است.»
 
متفکری که از موقعیت، مقصد می‌سازد
دکتر یونس شکرخواه، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، سخنرانی خود را به ویژگی‌های گفتمان و تفکر هم‌دانشگاهی خود، دکتر هادی خانیکی، اختصاص داد. خانیکی یکی از 6 اساتیدی بود که به دلیل فعالیت‌های منحصر‌به‌فردش در عرصه علوم اجتماعی ایران، به او نشان دکتر غلامحسین صدیقی اهدا شد:«در گفتمان، تفکر و اندیشه استاد خانیکی عقلانیت علمی و اجتماعی خاصی وجود دارد که باعث می‌شود ماحصل کارها و پژوهش‌های او در حوزه علوم‌ اجتماعی بسیار منحصر‌به‌فرد باشد. او یک فضیلت بزرگ دارد که همیشه سعی کرده صدای بی‌صدایان باشد و ما این بُعد از شخصیت او را در دوران روزنامه‌نگاری‌اش در روزنامه کیهان هم شاهد بودیم. از دیگر وجوه گفتمان فکری او این است که به خوبی موقعیت‌ها را به مقاصد بدل می‌کند و این توانمندی در هر کسی نیست. او می‌تواند از موقعیت، مقصد بسازد.» شکر خواه افزود: « ایشان در حوزه آموزش، «توسعه ارتباطات» را رویکرد آموزشی خود کرده و در این زمینه هم بسیار موفق و کارآمد ظاهر شده است؛ چون می‌تواند بسیار دقیق و کاربردی برای دانشجویان «ایده‌ها» را به «سازه» بدل کند. ما این توانمندی ایشان را حتی در مواجهه او با بیماری‌اش هم شاهد بودیم که چطور توانستند سرطان را از «سوژه» به «ابژه» یعنی به موضوعی برای شناخته شدن بدل کنند و حتی با بیماری سرطان هم دیالوگ برقرار کردند. «گفت‌وگو» و «دیالوگ» همواره دغدغه اصلی دکتر خانیکی در فعالیت‌های علمی و اجتماعی‌شان بوده است و در این حوزه بسیار هم موفق ظاهر شده‌اند و توانسته‌اند «سنت گفت‌وگویی» را در جامعه قوت ببخشند.»
 علوم اجتماعی نیازمند «اجتماع علمی» است
دکتر هادی خانیکی، استاد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، در سخنرانی خود به ضرورت «نهادهای مدنی» و لزوم «اجتماع علمی» برای داشتن علوم ‌اجتماعی قوی اشاره کرد و گفت:«علوم اجتماعی هم در وجه سیاست‌گذاری و هم وجه مردم‌گرایانه، نیازمند فعالیت انجمنی است، اجتماع ما ضعیف است و اجتماع ضعیف تنها در شبکه‌ها و نهادهای مدنی تقویت می‌شود. اهدای این نشان می‌تواند کمکی به اصحاب علوم‌ اجتماعی باشد که ارتباطات خود را در قالب نهادهای علمی و مدنی تقویت کنند. بنابراین دریافت این نشان مسئولیت جدیدی را بر شانه‌های ما می‌گذارد که برای تقویت علوم‌ اجتماعی در ایران بیشتر تلاش کنیم.»