نرگس عاشوری
روزنامه‌نگار

گسترش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی یک امکان تازه برای گسترش و توسعه فیلم کوتاه است که سینمای ما تا یک‌ دهه پیش از این امکان برخوردار نبود. درواقع یکی از بزرگترین چالش‌های فیلم کوتاه این بود که ساخته می‌شد، اما کمتر فرصت تماشای آن وجود داشت و به‌همین‌دلیل مردم شناخت کمتری نسبت به این‌گونه از فیلمسازی داشتند. اما حالا به میانجی رشد فناوری‌های ارتباطی، امکان دسترسی به فیلم‌های کوتاه در جامعه بیشتر شده و توجه مخاطبان به سینمای فیلم کوتاه افزایش یافته است. بااین‌حال هنوز بسترهای لازم برای نمایش فیلم‌های کوتاه و اکران عمومی آنها وجود ندارد. چند سال پیش سینمای هنر و تجربه در یک برنامه‌ریزی جذاب برخی از این آثار را در قالب پکیج‌های فصلی فیلم کوتاه اکران می‌کرد منتها باتوجه به نابسامانی‌ای که در سانس نمایش آنها وجود داشت، فیلم‌های کوتاه ایرانی از اکران خوبی برخوردار نبودند و همواره انتقاد نسبت به مسأله اکران و نمایش فیلم‌های کوتاه به غیر از جشنواره‌های سینمایی وجود داشت. این انتقاد، هم از سوی فیلمسازان کوتاه، هم مخاطبان آنها وجود داشته که فرصت تماشای فیلم‌های کوتاه محدود به جشنواره‌ها شد که موقتی و فصلی است و بسیاری از این آثار از امکان نمایش محروم می‌مانند. به‌تبع‌آن، این بحث هم مطرح می‌شود که هزینه‌های مالی و انسانی که برای تولید فیلم کوتاه صرف می‌شود به‌واسطه فقدان یا محدودیت‌های اکران، یک نوع هدردادگی سرمایه فرهنگی و هنری است و فیلم‌های کوتاه صرفاً ماهیت و کارکردی جشنواره‌ای پیدا کرده است. بدون شک مسئولان و سیاست‌گذاران سینمایی کشور که همواره در شعار بر ساخت سالن‌های مدرن سینمایی تأکید می‌کنند، شایسته است که برنامه‌ای هم برای نمایش فیلم‌های کوتاه داشته باشند. سینمای فیلم کوتاه ما باتوجه به حجم آثاری که در آن تولید می‌شود، هنوز حتی یک سینمای ویژه اکران ندارد. این درحالی‌است که دست‌کم یکی از سالن‌های کوچک پردیس‌های سینمایی را می‌توان به محل ثابت اکران و نمایش فیلم‌های کوتاه تبدیل کرد تا یک پاتوق سینمایی برای علاقه‌مندان فیلم‌های کوتاه داشته باشیم و فیلمسازان این حوزه هم امیدوار باشند، آثاری که می‌سازند توسط مردم و مخاطبان دیده خواهد شد. همچنین می‌توان در مراکز و نهادهای فرهنگی و هنری مثل خانه سینما، خانه هنرمندان یا حتی انجمن سینمای جوان، سالنی را درنظر گرفت که یک‌ روز در هفته را به نمایش و حتی نقد و بررسی فیلم‌های کوتاه اختصاص دهد. اکنون این جلسات درباره فیلم‌های مستند و داستانی وجود دارد، اما در ارتباط با فیلم‌های کوتاه یا وجود ندارد یا خیلی کم و محدود است. فیلم‌های کوتاه سینمای ایران اقبال بلندی دارند اما اکران‌های کوتاه! هم در سینمای جهان و هم در سینمای خودمان، بسیاری از فیلمسازان برجسته -به‌ویژه در میان کارگردان‌های نسل جدید- از دل همین فیلم کوتاه بیرون آمده‌اند. سعید روستایی و شهرام مکری، دو نمونه از این فیلمسازان مطرح هستند که گرچه سینمای آنها با هم بسیار متفاوت است اما هر دو از ساخت فیلم کوتاه شروع کرده‌اند؛ فیلم کوتاه را نباید دست‌کم گرفت.