جدال نتانیاهو و رونن بار مثالی از بحران ۷ اکتبر

 محمد‌محسن فایضی
روزنامه‌نگار

یکی از پیامدهای مهم و جدی 7 اکتبر در فضای داخلی رژیم صهیونیستی، زیرسؤال رفتن توانایی و میزان حفاظت و به اصطلاح خودشان «بیدار بودن نهادهای امنیتی» است. غافلگیری در 7 اکتبر 2023 چنان بزرگ و استثنایی بود که هنوز برخی تحلیلگران منطقه‌ای و ایرانی آن را باور ندارند و چشم‌پوشی تعمدی صهیونیست‌ها را باورپذیرتر می‌دانند.
خواب ماندن نهادهای امنیتی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی از برنامه بزرگ حماس برای آغاز یک حمله به آن‌سوی مرزهای نوار غزه که در نهایت ساعت 6.30 صبح 7 اکتبر 2023 اجرایی شد، موجب شده است از همان روزهای ابتدایی تا کنون مورد بحث و اتهام‌زنی مسئولین اسرائیلی به یکدیگر باشد.
نمونه‌ای از این اختلاف پیش‌تر در گزارش‌ کمیته‌های 7 اکتبر دو نهاد نظامی و اطلاعاتی یعنی ارتش و شاباک خود را نشان داده بود. شاباک در گزارش خود سعی کرده است روی یک چالش و اختلاف دست بگذارد و به طور تلویحی از بسته بودن دستش برای اقدام در غزه از برخی تصمیمات سیاسی و سران ستادکل گله کرده بود. در گزارش آمده است: «جمع‌آوری اطلاعات ما از غزه در سال‌های اخیر در نتیجه محدودیت‌های حرکت ما در نوار غزه آسیب دیده است. محدود کردن حرکت ما در میدان منجر به شکاف‌هایی در جذب و عملیاتی شدن عواملی شد که می‌توانستند شاهد تحرکات استثنایی باشند.»
شاباک در گزارش 7 اکتبر که حدود دو ماه پیش منتشر شد، نتانیاهو را هم مورد اشاره قرار داده بود. شاباک در یک بخش جداگانه با عنوان «عوامل تشدید‌کننده تصمیم حماس برای 7 اکتبر» سعی کرد توپ را به زمین دولت نتانیاهو بیندازند. عواملی که در گزارش آمده عبارت‌اند از: «ناآرامی‌های مسجدالاقصی و سیاست‌های مربوط به اسیران فلسطینی (با اشاره به سیاست‌های ایتامار بن‌گویر) » ، «تضعیف انسجام اجتماعی اسرائیل، بویژه به دلیل درگیری‌های داخلی درباره اصلاحات قضایی و سیاست» و سیاست «آرامش در برابر پول» که باعث شد سرمایه‌های قطر به حماس برسد و به تقویت نظامی این گروه کمک کند (گمان می‌شد تزریق پول به غزه و توسعه اقتصادی، آرامش خواهد آورد)».
 گزارشی که البته واکنش نتانیاهو را در بر داشت و نزدیکانش از درخواست نتانیاهو برای کنار رفتن رونن بار رئیس شاباک خبر دادند. رونن بار صراحتاً اعلام کرد تا پایان بازگشت همه اسرا کنار نخواهد رفت. این گزارش آغاز نبرد رسانه‌ای و علنی و حقوقی میان نتانیاهو و رونن بار رئیس شاباک شد که هنوز هم ادامه دارد.
جنجال و تنش میان نتانیاهو و رونن بار در هفته اخیر به خبر اول رسانه‌های عبری تبدیل شده است. بخشی از این جنجال به فضای حقوقی هم کشیده شده است و هر دو علیه یکدیگر شهادتنامه‌هایی را تحویل دیوان عالی قضایی داده‌اند. تلاش نتانیاهو برای برکناری رونن بار از ریاست شاباک و ممانعت او از کنار رفتن موجب شد دیوان عالی به این پرونده ورود کند. به نظر می‌رسد در نهایت رونن بار کنار خواهد رفت اما به باور بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران اسرائیلی این تنش میان دو نهاد مهم اسرائیل در نهایت تکمیل‌کننده فاجعه اصلی 7 اکتبر یعنی زیرسؤال رفتن اعتماد و اعتبار امنیت و توان تأمین امنیت شهرک‌نشینان خواهد بود.
نتانیاهو و رونن بار علیه یکدیگر اتهام و روایت‌های متفاوت منتشر و علنی کردند. برخی از آنها شامل مسائلی مانند دروغگو نامیدن یکدیگر، گزارش‌های امنیتی در خصوص تهدید حماس پیش از 7 اکتبر، نفوذ قطر در دفتر ریاست جمهوری، روایت در خصوص عملکرد 7 اکتبر، درخواست‌های نتانیاهو از شاباک برای تعویق جلسات دادگاهش به بهانه‌های امنیتی و.... است.
مجموعه فهرست مطالبی که در یک ماه اخیر در تنش میان نتانیاهو و رونن بار منتشر شده بسیار مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته و به باور برخی آسیبی از جنس 7 اکتبر را به دنبال داشته است. براساس آخرین نظرسنجی کانال 12‌، حدود 45 درصد رونن بار و 33 درصد نتانیاهو را در این جنجال صادق می‌دانند.

 

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و هفتصد و بیست و شش
 - شماره هشت هزار و هفتصد و بیست و شش - ۰۹ اردیبهشت ۱۴۰۴