رضوانه رضایی‌پور
خبرنگار حوزه دولت

نشست خبری سخنگوی دولت، صبح دیروز درحالی برگزار شد که همچنان، مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا بخش عمده پرسش‌های خبرنگاران را تشکیل می‌داد. فاطمه مهاجرانی نیز در پاسخ به این پرسش‌های مکرر، همچون سایر دولتمردان نه با خوش‌بینی زیاد درباره این گفت‌و‌گوها سخن گفت، نه با بدبینی مفرط. سخنگوی دولت با اتخاذ موضعی محتاطانه که ناظر بر تجربیات گذشته از مذاکراتی از این دست است، اول دور دوم مذاکرات را در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شد «سازنده» توصیف کرد و درعین حال گفت که «رسیدن به یک توافق خوب در کوتاه مدت، محتمل و مقدور است.»

خط قرمز ایران و نقش روسیه
شایعات پیرامون انتقال اورانیوم غنی شـــــده  60 درصدی ایران  به روسیه، اولین پرسش خبرنگاران در این نشست خبری بود.
فاطمه مهاجرانی در پاسخ تأکید کرد: «این موضوع جزو خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.»
سخنگوی دولت همچنین درباره نقش روسیه در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، عنوان کرد: «نقش این کشور به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، بسیار مهم است. همکاری‌های نزدیک هسته‌ای میان ایران و روسیه به‌طور طبیعی تأثیر بسزایی بر مذاکرات خواهد گذاشت و امیدواریم با اراده‌ای که داریم، مسیر گفت‌و‌گوها به‌خوبی شکل بگیرد.»
مسأله ادامه‌دار شدن یا طولانی شدن مذاکرات، محور پرسش دیگر خبرنگاران درباره گفت‌و‌گوهای اخیر ایران و آمریکا بود.
سخنگوی دولت در این باره نیز گفت: «در حال حاضر مذاکرات خوبی در فضایی سازنده شکل گرفته است، ما به دنبال یک توافق خوب هستیم که منافع ملی مردم ما را حفظ کند.»
وی پس از تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران به دنبال یک توافق خوب با هدف حفظ منافع ملی است، به مسأله زمان در مذاکرات اشاره و اضافه کرد: «درباره زمان، تعجیل نداریم، اما به طور قطع دولت از فرآیندهای فرسایشی در مذاکرات استقبال نمی‌کند. لذا اعتقاد داریم رسیدن به یک توافق خوب با حفظ منافع ملی ما در کوتاه‌مدت محتمل است.»

هیچ مسأله‌ای را به مذاکره گره نمی‌زنیم
یک دغدغه ملی که ناظر بر تجربه‌های گذشته ایران در مذاکره است، پیوند نخوردن مسائل و برنامه‌های داخلی کشور با مذاکرات در سیاست خارجی است. در نشست خبری دیروز سخنگوی دولت هم در این باره مطالبی بیان شد، هرچند از زاویه‌ای متفاوت. کما اینکه یک خبرنگار درباره بهبود وضعیت اقتصادی کشور درصورت به نتیجه رسیدن مذاکرات ایران و آمریکا از سخنگوی دولت پرسید.
 مهاجرانی با تأکید چندباره بر اینکه دولت مسائل کشور و برنامه‌های اولویت‌دار را بدون توجه به مسأله مذاکره پیش می‌برد، اما این را نیز اضافه کرد که «رفع تحریم‌ها برای ما معنادار است، به شرطی که اثربخش باشد و بتوان اثر آن را در زندگی مردم دید.» وی در توضیحی درباره نوسان‌های نرخ ارز ادامه داد: «قسمت زیادی از افزایش قیمت‌ها در هفته‌ها و ماه‌های گذشته ناشی از بار روانی بوده است و به همین ترتیب، کاهش کنونی قیمت ارز نیز نشانی بر همین مدعاست.» مهاجرانی تأکید کرد: «هر چقدر بتوانیم روابط بین‌الملل را ارتقا و همکاری‌های بین‌المللی را گسترش دهیم، حتماً وضعیت اقتصادی بهتر خواهد شد. به عبارت دیگر، هیچ کس در این واقعیت که اگر کیک اقتصاد ما بزرگ‌تر شود، شرایط قیمت‌ها نیز بهبود می‌یابد و ثبات اقتصادی بیشتر خواهد شد، تردید ندارد.»
سخنگوی دولت پس از ارائه این توضیحات، بر این مسأله تصریح کرد که اساساً «مذاکرات شکل می‌گیرد تا بر مبنای منافع ملی و منافع مردم پیش رود.»
پیوند نزدن مسائل کشور و اقتصاد به مذاکرات را می‌توان از پاسخ سخنگوی دولت به پرسشی درباره برنامه هفتم نیز دریافت. مهاجرانی در پاسخ به این پرسش که از پیگیری‌های اجرای برنامه هفتم توسعه از سوی دولت جویا شده بود، اظهار کرد: «این برنامه از ابتدا یکی از برنامه‌های اصلی رئیس ‌جمهوری بود و اکنون هم در دستور کار است. دولت بدون نگاه به نتیجه مذاکرات، روند کاری خود را ادامه می‌دهد و آیین‌نامه‌های این برنامه را مصوب و ابلاغ می‌کند.»
سخنگوی دولت گفت: «ما در دولت تأکید می‌کنیم که هیچ امری را به مذاکرات گره نمی‌زنیم.»

مانعی برای ورود سرمایه گذار خارجی نبوده ایم
سخنگوی دولت در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به پرسشی درباره سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، تأکید کرد: «ورود سرمایه‌گذاران از کشورهای دیگر نیاز به تمهیداتی دارد که بخشی از آنها در حوزه اصلاح زیرساخت‌ها است.» وی اضافه کرد: «با این همه امیدواریم هرچه زودتر شاهد ایجاد ثبات در قانون‌گذاری باشیم.»
مهاجرانی تأکید کرد: «هیچ‌گاه مانع ورود سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر در داخل نبودیم، اما ملزم هستیم فضا را برای شفافیت بیشتر باز کنیم و امیدواریم هرچه زودتر شرایط به نفع مردم ایجاد شود.»
 
عزم جدی عربستان برای تقویت همکاری‌ها
سفر وزیر دفاع عربستان سعودی به ایران و دیدار «شاهزاده خالد بن سلمان» با مقامات عالیرتبه کشور، موضوع مطرح شده دیگر در نشست هفتگی سخنگو بود. مهاجرانی در پاسخ به این پرسش‌ها، راهبرد دولت را «گسترش روابط با کشورهای همسایه» و تعمیق روابط با کشورهایی دانست که «قرابت فرهنگی زیادی با آنها داریم.»
وی اظهارکرد: «در این میان عربستان سعودی جایگاه ویژه‌ای دارد، ما به عربستان نگاهی راهبردی داریم و بر داشتن و تأمین منافع مشترک با عربستان معتقدیم.»
 سخنگوی دولت ادامه داد: «رابطه ایران و عربستان می‌تواند تأثیرات خوبی در مناسبات دو جانبه و منطقه ای داشته باشد. اولویت سیاست خارجی دولت چهاردهم توسعه و تعمیق روابط سیاسی دیپلماتیک با کشورهای منطقه و مسلمان است و این سفر از جهات مختلف اهمیت ویژه‌ای برای ما دارد.»
وی در توضیح معانی این سفر گفت: «فرستاده ویژه پادشاه عربستان آقای خالد بن سلمان حامل پیغام پادشاه عربستان بود. این سفر از یک سفر معمولی فراتر بود، کما اینکه گفت‌وگوهای مهمی صورت گرفت که نشان عزم جدی و اراده‌ در عربستان برای تقویت و تعمیق همکاری‌ها با ایران است.»
 مهاجرانی یادآور شد: «این موضوع نشان می‌دهد مسیری که در راستای تثبیت اراده محکم ایران داشتیم، به درستی طی شده و توانستیم در معادلات منطقه‌ای نقش مهمی را ایفا کنیم.»
به گفته وی، «دولت چهاردهم با بهره‌گیری از این ظرفیت به‌شدت به دنبال تقویت دیپلماسی منطقه‌ای و تعریف همکاری‌های جدی‌تر با کشورهایی مثل عربستان به دلیل داشتن مشترکات اسلامی است.»
 
گزینه‌های وزارت اقتصاد درحال بررسی
یک نکته این نشست، انتقادات دو خبرنگار در مورد انتخاب نشدن گزینه وزیر اقتصاد برای جایگزینی عبدالناصر همتی بود. سخنگوی دولت در پاسخ به این انتقادات، با تأکید بر اینکه «براساس قانون، دولت سه ماه فرصت دارد تا گزینه جدید وزارت امور اقتصادی و دارایی را به مجلس شورای اسلامی معرفی کند»، گفت: «دولت در حال بررسی گزینه‌هاست و تلاش می‌کند بهترین گزینه که بتواند اقتصاد کشور را به صورت بهتر مدیریت کند، انتخاب کند.»
مهاجرانی تأکید کرد: «حالا نیز سرپرست وزارت اقتصاد فرد مجربی است و امور وزارتخانه را اداره می‌کند، اما در فرصت مقتضی گزینه نهایی نیز معرفی خواهد شد.»