چراغ «کوچه» روشن ماند
گروه فرهنگی / دیروز خبری مبنی بر لغو چهارمین دوره فستیوال «کوچه» منتشر شد و نادره رضایی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز این خبر را تأیید کرد. اما بعد از آن، هماهنگیهای لازم از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ستاد تهران و بوشهر برای برگزاری چهارمین دوره فستیوال موسیقی «کوچه» صورت گرفت و ظهر دیروز خبر برگزاری جشنواره کوچه دوباره مطرح و منتشر شد. تمام اتفاقاتی را که درباره «فستیوال کوچه» رقم خورد میتوان در ناهمترازی دو نگاه درباره شادی و نیاز مردم به شادی صورتبندی کرد. ناهمترازی دو نگاهی که یکی دلواپس شکسته شدن شأن و مرزهای اخلاقی در شیوه شادی کردن مردم است و دیگری نگاهی که نه تنها شادی را نیاز ضروری جامعه امروز میداند که بر این باور است آدمی به میانجی شادی به آدمیت نزدیکتر میشود، اخلاقیتر میشود و شادی نه فقط نیاز که حق مردم است. اگر شاخصهای توسعه یافتگی را در نظریههای علوم اجتماعی امروز لحاظ کنیم، شادی یکی از مهمترین شاخصههای توسعه پایدار است که دولتها برای تحقق این شاخص، به سیاستهای شادکامی دست میزنند تا امکانی برای اعتلای روحیه عمومی و نشاط اجتماعی فراهم کنند. این دوقطبی سازیها نه تنها موجب شکاف دولت-ملت میشود که همدلی و همبستگی بین مردم را کمرنگ میسازد. دولت اما تلاش کرد با پیوند زدن هنر و مردم، شادی را به دلها گره بزند و گره گشایی کند.
گسترش و بسط شادی در جامعه منجر به همدلی و همبستگی بیشتر بین آنها شده و به تقویت وفاق ملی کمک میکند. هرچه مردم جامعه شادتر باشند، تنشهای اجتماعی و حتی فردی کاهش یافته و در نهایت مسیر توسعه یافتگی هموارتر میشود. دولت در این مدت تلاش کرده تا با رفع سوءتفاهمها و سیاستزدگیها از یک سو و بسترسازی برای برگزاری کنسرتها و محافل موسیقایی، به شکل سلبی و ایجابی، شرایط مساعدی را برای شادی آفرینی و سیاستهای شادکامی در جامعه فراهم کند.
واقعیت این است که برگزاری فستیوال کوچه در بوشهر صرفاً اجرای یک کنسرت یا محفل موسیقایی صرف نیست، بلکه به ترویج و اعتلای فرهنگ بومی و فولکلوریک هم کمک کرده و به نوعی صیانت از میراث فرهنگی محلی است که در نهایت به حفظ و ارتقای زیست فرهنگی منجر شده و وفاق جمعی را تقویت میکند. مناسباتی مثل «فستیوال کوچه» به فرهنگ و اقتصاد بوشهر جانی تازه بخشیده و به پویایی شهری و اجتماعی آن کمک میکند. همین کارکرد را میتوان برای محافل و مراسم موسیقی بومی در نقاط دیگر ایران هم متصور شد که ارتباط تنگاتنگی با حیات بومی آن منطقه دارد. همین مسأله ایجاب میکند تا نهادهای دولتی ذی ربط و مراکز سیاستگذاری فرهنگی و هنری به پشتیبانی و حمایت از این برنامهها بپردازند و در این راه مقاومت و ایستادگی کنند. ایستادگی بر سر شادی مردم، مقاومتی شریف برای شایستگی آنهاست. اینکه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شخصاً پیگیر برگزاری «فستیوال کوچه» شد و در این رابطه با وزیر کشور هم مذاکره کرد، برای همه هنر دوستان و اهل فرهنگ دلگرم کننده است و میتواند انگیزه مشارکت و حضور هنرمندان در میدان فرهنگ و هنر را بالا ببرد تا آنها از انزوای خانه نشینی بیرون آمده و هنر خود را به کوچه و خیابان بیاورند. رفع شکاف میان هنر و سیاست نه پشت میزها که با پشتیبانی سیاستمداران از هنرمندان در خیابان و کوچهها ممکن میشود. جایی که هنر با مردم پیوند میخورد، پایدار میماند.