روبیو تهدید کرد اگر پیشرفتی در مذاکرات جنگ اوکراین حاصل نشود، آمریکا از میانجیگری کنار می‌کشد
کلافگی آمریکا در پاریس
وزیر امور خارجه آمریکا که با مقامات کی‌یف در پاریس دیدار کرد روز گذشته پس از دیدار با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه گفت که اگر در چند روز آینده میانجیگری برای پیشرفت معنادار وجود نداشته باشد، ایالات متحده از تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ در اوکراین دست می‌کشد.
مارکو روبیو به خبرنگاران گفت: «اگر پایان دادن به جنگ در اوکراین امکان‌پذیر نیست، ما باید به کار خود ادامه دهیم. از اظهارات روبیو کاملاً مشخص نبود که آیا منظور وی این است که ایالات متحده صرفاً تلاش خود برای دستیابی به آتش‌بس 30 روزه بین روسیه و اوکراین را که تمرکز فوری ترامپ بوده است، کنار می‌گذارد یا به طور کلی از تعهدات واشنگتن در قبال اوکراین چشم‌پوشی می‌کند. به گزارش نیویورک تایمز، اظهارات او فشار بر هر دو طرف برای پایان دادن به جنگ را افزایش داده و به نظر می‌رسد با هدف ایجاد فوریت در تلاش‌های اروپایی برای واداشتن ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین به سازش بیان شده باشد.
در حالی که ایالات متحده اصلی‌ترین طرف مذاکره با روسیه است، اروپا نفوذ بسیار بیشتری بر زلنسکی دارد. ترامپ روز پنجشنبه گفت که «خیلی طرفدار» رهبر اوکراین نیست. در مقابل، وقتی درباره روابط خود با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش صحبت می‌کرد، گفت که «من نور چشم او بودم.»
روبیو در پاریس گفت: «ترامپ ۸۷ روز را در بالاترین سطح دولت صرف تلاش‌های مکرر برای پایان دادن به این جنگ کرده است. اکنون به نقطه‌ای رسیده‌ایم که باید تصمیم بگیریم و تعیین کنیم آیا اصلاً امکان‌پذیر هست یا نه.»
در واکنش به سخنان روبیو، کرملین نشان داد که برای آتش‌بس عجله‌ای ندارد، پیامی که از ابتدای تلاش‌های ترامپ برای پایان دادن به جنگ، از سوی مسکو به طور مداوم مطرح شده است. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین دیروز به خبرنگاران گفت: «ارتباطات و تماس‌های بین روسیه و آمریکا پیچیده است چون مسأله‌ای که روی آن بحث داریم، آسان نیست.»
مذاکرات سطح بالای روز پنجشنبه میان مقامات آمریکایی، اروپایی و اوکراینی با هدف ایجاد «همگرایی» میان دیدگاه‌های موجود درباره جنگ در واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی برگزار شد. مارکو روبیو گفت که گفت‌و‌گوها سازنده بوده، اما به‌وضوح مشخص است که ترامپ در حال از دست دادن صبر خود است.
این جنگ ما نیست
در جریان این مذاکرات، یک «چهارچوب کلی» برای صلح، که در واقع یک طرح آمریکایی است، به اوکراین ارائه شد. وزیر خارجه ترامپ گفت: «این چهارچوبی است که ما را در موقعیتی قرار می‌دهد که ببینیم اختلافاتی وجود خواهد داشت؛ هیچ‌کس نمی‌گوید این در ۱۲ ساعت انجام می‌شود.» او از ارائه جزئیات بیشتر در مورد این پیشنهاد خودداری کرد.
به نوشته نیویورک تایمز، روبیو گفت: «این جنگ ما نیست. ما آغازگر آن نبودیم.» او افزود: «ایالات متحده طی سه سال گذشته به اوکراین کمک کرده و ما می‌خواهیم که این جنگ پایان یابد، اما این جنگ ما نیست.»
او اضافه کرد: «اگر این امکان‌پذیر نباشد- اگر اختلافات آن‌قدر زیاد باشد که این اتفاق نیفتد- فکر می‌کنم رئیس‌جمهوری احتمالاً به نقطه‌ای رسیده که خواهد گفت، خب، کار ما تمام است. آنچه بتوانیم در حاشیه انجام خواهیم داد.» او توصیف کرد که ترامپ در این خصوص «احساسات شدیدی» دارد.
روبیو و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، رهبری دیپلماسی آمریکا برای پایان دادن به جنگی که بیش از سه سال ادامه داشته را بر عهده دارند. ویتکاف چندین‌بار با پوتین دیدار کرده و گفته که در تلاش است «دوستی و رابطه‌ای» با رهبر روسیه ایجاد کند.
هیچ واکنش رسمی فوری از سوی کی‌یف به سخنان روبیو ارائه نشد که به نظر می‌رسید پس از تلاش‌های دشوار روز پنجشنبه برای نشان دادن هماهنگی میان رویکردهای آمریکا و اروپا نسبت به جنگ، تکان‌دهنده باشد.
میخایلو ساموس، مدیر شبکه تحقیقاتی ژئوپلیتیک جدید در کی‌یف، گفت که خروج آمریکا از مذاکرات صلح، به معنای اذعان علنی به «ناتوانی ترامپ در قبال جنگ روسیه و اوکراین» است.
مقاماتی که در مذاکرات پاریس شرکت داشتند توافق کرده‌اند که هفته آینده در لندن دیدار کنند و روبیو اشاره کرد که ممکن است در این دیدار شرکت کند، اما نه اگر جلسه صرفاً یک تمرین گفت‌وگوی بیشتر باشد. او گفت امیدوار است که اروپایی‌ها همچنان در تلاش‌ها برای تأمین صلح در اوکراین مشارکت داشته باشند.
توافق فیسبوکی!
همزمان با گفتوگوهای پاریس، واشنگتن و کی‌یف تفاهمنامه‌ای را در آستانه عقد قرارداد کامل توافق مواد معدنی اوکراین، امضا کردند. به گفته وزیر اقتصاد اوکراین، این کشور و ایالات متحده اواخر روز پنجشنبه یادداشت تفاهمی را به عنوان «گامی به سوی توافقنامه مشارکت اقتصادی مشترک» امضا کردند که دو طرف را به یک قرارداد مواد معدنی که مراحل متعددی از مذاکرات جنجالی را پشت سر گذاشته، نزدیک‌تر می‌سازد.
این توافقنامه جزئیات زیادی را دربر نمی‌گرفت، اگرچه به ایجاد صندوقی برای سرمایه‌گذاری در بازسازی اوکراین -که از زمان تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲ بشدت ویران شده- اشاره شده، اما منبع این درآمد مشخص نشده است. کاخ سفید هنوز واکنشی نشان نداده است، اما وزیر اقتصاد اوکراین، یولیا سیریدنکو که همزمان معاون نخست‌وزیر نیز هست، این توافق را طی پستی در فیسبوک اعلام کرد؛ او این یادداشت را طی یک تماس ویدیویی با اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا که در واشنگتن حضور داشت، امضا کرد. سیریدنکو گفت این توافقنامه «به نفع هر دو کشور خواهد بود.»
بسنت نیز در اظهارات خود در عصر پنجشنبه اشاره‌ای به امضای این تفاهمنامه نکرد، اما گفت انتظار دارد هفته آینده یک توافق کامل حاصل شود. پیش‌نویس‌های اولیه قرارداد مواد معدنی میان نسخه‌هایی که منتقدان آن را «اخاذی آشکار از اوکراین توسط دولت ترامپ» می‌دانستند و نسخه‌هایی که شامل درخواست‌های اوکراین بود- مانند تضمین‌های امنیتی پس از توافق- در نوسان بوده است.
قرار بود رئیس‌جمهوری آمریکا دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در مراسمی رسمی در کاخ سفید در ماه فوریه این توافق را امضا کنند. اما مذاکرات میان ایالات متحده و اوکراین پس از مشاجره‌ای در برابر دوربین‌های تلویزیونی میان این دو رهبر در دفتر بیضی‌شکل متوقف شد.
با این حال، ترامپ گفته که انتظار دارد هفته آینده یک قرارداد کامل مواد معدنی با اوکراین امضا کند. به گفته وزیر خزانه‌داری اسکات بسنت، شرایط این توافق مشابه پیش‌نویس قبلی است که سهم بزرگی از منابع طبیعی اوکراین را در اختیار ایالات متحده قرار می‌دهد.
پیش‌نویس‌های قبلی این توافق خواستار ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری برای بازسازی اوکراین بودند. این صندوق قرار است از درآمد منابع طبیعی اوکراین مانند معادن عناصر نادر خاکی یا چاه‌های نفت و گاز طبیعی تأمین شود. این صندوق در زیرساخت‌ها و بازسازی اوکراین سرمایه‌گذاری مجدد خواهد کرد و احتمالاً پروژه‌های بازسازی- که انتظار می‌رود میلیاردها دلار ارزش داشته باشند- را به شرکت‌های آمریکایی واگذار خواهد کرد.
ساکن کاخ سفید گفته است انتظار دارد ایالات متحده در قالب این توافق ۵۰۰ میلیارد دلار از منابع طبیعی اوکراین سود ببرد و به ذخایر عناصر نادر خاکی دسترسی پیدا کند. این ذخایر در اوکراین عمدتاً توسعه نیافته‌اند. درآمد سالانه بودجه اوکراین از منابع طبیعی حدود یک میلیارد دلار بوده است.
اوکراین، چاره‌ای ندارد
رئیس‌جمهوری آمریکا این توافق را نوعی جبران برای کمک‌های نظامی‌ای دانسته که دولت بایدن از زمان تهاجم روسیه به اوکراین ارائه کرده است. در حالی که مذاکرات مربوط به این توافق و مذاکرات آتش‌بس در جریان بود، ترامپ ماه گذشته به طور موقت ارسال تسلیحات و مهمات به کی‌یف و همچنین تبادل اطلاعات با ارتش اوکراین را تعلیق کرد. اوکراین چاره‌ای جز امضای نسخه‌ای از این توافقنامه نداشت. در مراحل قبلی مذاکرات، کی‌یف تلاش داشت ابتدا یادداشت تفاهمی امضا کند تا از فشار سیاسی بکاهد و سپس توافقنامه‌ای با جزئیات بیشتر را امضا کند. ایالات متحده بزرگ‌ترین تأمین‌کننده تسلیحات برای کی‌یف در جنگی بوده که در نگاه اوکراینی‌ها نبردی برای بقا محسوب می‌شود. اگرچه توافقنامه امضاشده در روز پنجشنبه به ایجاد صندوقی برای سرمایه‌گذاری در بازسازی اوکراین اشاره دارد، اما منبع درآمد آن را مشخص نکرده است. پیش‌نویس‌های قبلی خواستار اختصاص نیمی از درآمدهای حاصل از منابع طبیعی اوکراین به این صندوق بودند. در این یادداشت همچنین هیچ اشاره‌ای به حمایت‌های امنیتی احتمالی ایالات متحده نشده است.
برش
ویتکاف: مسائل سرزمینی صلح اوکراین تا حدی قابل حل است
فرستاده ویژه کاخ سفید در گفت‌وگویی با بیان اینکه مسائل سرزمینی مناقشه اوکراین با رئیس‌جمهوری روسیه مطرح شده و تا حدی قابل حل است، گفت که کی‌یف ممکن است به دلیل روسی‌زبان بودن برخی مناطق تصرف‌شده مسکو، حساسیت کمتری نسبت به از دست دادن آنها داشته باشد.
استیو ویتکاف نماینده ویژه آمریکا در امور غرب آسیا که نقشی کلیدی در مذاکرات صلح اوکراین دارد اعلام کرد که در گفتوگوهای خود با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه، مسأله قلمرو اوکراین را مطرح کرده است.
به گفته ویتکاف، این مسأله تا حدی قابل حل است. روزنامه وال استریت ژورنال با انتشار این مطلب گزارش داد که ویتکاف در گفت‌وگو با این رسانه آمریکایی بیان کرد که گفت‌وگوی او با رئیس‌جمهوری روسیه بر مسائل سرزمینی متمرکز بود.
او افزود که روسیه ممکن است بخشی از مناطق تصرف‌شده را حفظ کند اما نه همه آنها را. به نظر ویتکاف، کی‌یف ممکن است نسبت به از دست دادن بخشی از قلمرو خود حساسیت کمتری نشان دهد، چرا که این مناطق روسی‌زبان هستند.
فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا دوشنبه گذشته گفته بود که در چهارچوب صلح اوکراین، فرصتی برای رسیدن به آستانه یک اتفاق مهم برای کل جهان وجود دارد و این حل‌وفصل فراتر از به اصطلاح پنج قلمرو - کریمه، جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک و مناطق خرسون و زاپوریژیا- است.
