در حافظه موقت ذخیره شد...
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در امیرآباد:
چشم‌انداز برای توافق وجود دارد
گروسی در دیدار با رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: «در یکی از مراحل کلیدی مذاکرات قرار داریم. چشم‌اندازی برای توافق وجود دارد. مؤلفه‌های لازم برای توافق در حال شکل‌گیری هستند؛ هم برای ایران و هم برای آمریکا.» محمد اسلامی نیز گفت: «بیانیه مارس ۲۰۲۳ مبناست. معاون من و آقای گروسی به‌زودی دوباره در تهران دیدار می‌کنند. امیدواریم این گفت‌وگوها به نتیجه‌ای مشخص و مفید بینجامد.»
در همین بزنگاه حساس، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران آمد؛ نه برای دیدار تشریفاتی، بلکه با مأموریتی واضح؛ ظاهراً مدیر کل آغاز گفت و گوهای غیر مستقیم تهران و واشنگتن را بهترین فرصت برای انجام ماموریت خود دیده بود. به همین دلیل هم تأکید کرد:«من در حال بررسی این هستم که آژانس چطور می‌تواند نقش یک پل میان ایران و آمریکا را ایفا کند. هدف ما کمک به دستیابی به نتایج مثبت است.» مدیر کل آژانس همچنین تأکید کرد: «این مسیر ساده نخواهد بود. بدون شک افرادی هستند که نمی‌خواهند این مذاکرات به سرانجام برسد. اما اگر به دنبال صلح هستیم، باید ادامه دهیم.» شاید مهم‌ترین بخش سخنان مدیرکل آژانس در تهران، آنجا بود که گفت: «برای ما مهم است که به دیدگاه‌های ایران گوش دهیم، انتظارات این کشور را بفهمیم و در روند مذاکرات، نقش سازنده‌ای ایفا کنیم.»
با پایان این سفر، پیامی که از سوی او به رم ارسال شد، روشن بود؛ دیپلماسی هنوز نفس می‌کشد. گروسی با خوش‌بینی محتاطانه‌اش گفت: «در یکی از مراحل کلیدی مذاکرات قرار داریم. چشم‌اندازی برای توافق وجود دارد. مؤلفه‌های لازم برای توافق در حال شکل‌گیری هستند؛ هم برای ایران و هم برای آمریکا. اما زمان محدود است.» مدیر کل آژانس تاکید کرد:«من در تماس دائم با طرف آمریکایی هستم. تمام تلاشم این است که ارتباطات را تسهیل کنم و روند رسیدن به توافق را سرعت بخشم.»
احیای دوباره سند تفاهم 2023
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در این دیدار گفت: «بیانیه مارس ۲۰۲۳ مبناست. معاون من و آقای گروسی به‌زودی دوباره در تهران دیدار می‌کنند. امیدواریم این گفت‌وگوها به نتیجه‌ای مشخص و مفید بینجامد.»
او همچنین تأکید کرد که مسیر باقی‌مانده در چهارچوب همان بیانیه پیگیری می‌شود. تهران و آژانس در پی تفاهم مارس ۲۰۲۳ تصمیم گرفتند مسیر تازه‌ای برای همکاری تعریف کنند. این بیانیه در یکی از مفادهای کلیدی خود به مکان‌های ادعایی که آژانس از وجود ذرات اورانیوم در آنها سخن گفته بود، اشاره داشت. همچنین در بخش‌های مهم دیگر موضوع بازدیدهای تکمیلی و داوطلبانه توسط آژانس از سایت‌های خاص در ایران و تسهیل دسترسی به برخی تجهیزات و اطلاعات برای اطمینان از نظارت‌های فنی، بدون خدشه به استقلال و حاکمیت ایران را مطرح کرده بود. اکنون، دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم و سفر گروسی به تهران هر دو نشانه‌هایی هستند از تداوم تلاش‌های دیپلماتیک در سایه‌ای سنگین از بی‌اعتمادی و تردید. از یک‌سو، اظهارات مدیرکل آژانس نشان می‌دهد که نهادهای بین‌المللی هنوز نقش خود را در حفظ خطوط ارتباطی میان تهران و واشنگتن جدی می‌دانند.
از سوی دیگر، مواضع متناقض آمریکا چه از سوی مذاکره‌کنندگان و چه از زبان چهره‌هایی مانند ترامپ نشان می‌دهد که در واشنگتن، هنوز اجماعی روشن درباره نوع توافق با ایران شکل نگرفته است. در این میان، بیانیه مارس ۲۰۲۳ بین ایران و آژانس، به‌عنوان یک چهارچوب مشترک فنی، فرصتی استراتژیک برای احیای اعتماد و ساختن پله‌هایی از همکاری در دل شکاف‌های عمیق سیاسی است. اما این بیانیه تنها زمانی می‌تواند به سکویی برای بازگشت به توافقی جامع‌تر بدل شود که آمریکا نیز از بازی‌های زبانی دست برداشته و به اصولی قابل اتکا پایبند بماند.
