حسن فتحی با گلایه از فصل دوم سریال خداحافظی کرد
«ازازیل» در حصار حاشیهها
به همان میزان که عنوانش کنجکاویبرانگیز بود، تماشایش خالی از هر گونه کشش. قرار بود در ژانری کمتر تجربه شده در ایران ساخته شود و به نمایش درآید و نام سازندهاش تضمینی برای پربیننده شدن آن. «ازازیل» اما در پخش نه هیجانی برای تماشا ایجاد کرد و نه قدمی رو به جلو در کارنامه کاری حسن فتحی شد. باوجود این، اتفاقات خارج از متن بارها و بارها این سریال را در مقاطع مختلف بر سر زبان انداخت. بر خلاف حسن فتحی که کارگردانی گریزان از حواشی است اما گویا حواشی علاقمند به پرسه زدن دور تولیدات اوست و شاید به تعبیر بهتر لازم باشد این کارگردان، با تجربه جنجالهای «مست عشق»، «ازازیل» و حتی «جیران» تدبیر و تأمل بیشتری در جریان تولید و تیم سازنده آثارش داشته باشد. اگر قرار باشد فهرستی از آثار پرحاشیه تولیدات شبکه نمایش خانگی داشته باشیم، شاید بتوان «ازازیل» حسن فتحی را جزو رتبههای اول این لیست قرار داد؛ از تغییر پیدرپی کارگردان این سریال که در نهایت به نام حسن فتحی قرعه خورد تا خداحافظی ناگهانی این کارگردان از فصل دوم سریال.
نرگس عاشوری
روزنامهنگار
آبانماه 1402 بود که خبری مبنی بر ساخت سریالی به نام «ازازیل» به نویسندگی مسعود خاکباز منتشر شد. در ابتدا قرار بود ابوالحسن داوودی با «ازازیل» برای اولین بار سریالسازی در شبکه نمایش خانگی را تجربه کند اما پس از مدت کوتاهی اعلام شد که این کارگردان به دلیل مشغله کاری از کارگردانی این اثر انصراف داده و حمیدرضا قربانی به عنوان کارگردان این سریال معرفی شد. پس از مدت کوتاهی بار دیگر این سریال با نام کارگردانی تازه و واگذاری آن به حسن فتحی در کانون توجه قرار گرفت. فتحی البته در ابتدای کار برای جلوگیری از تکرار حاشیههایی از جنس
«جیران»-مناقشه بر سر مالکیت ادبی هنری- با شرط رضایت کارگردان اولیه، حاضر به پیوستن به تیم تولید شد؛ تیم تولیدی که این بار اسماعیل عفیفه را به عنوان همراه همیشگی فتحی در مقام تهیهکننده به همراه نداشت و تهیهکنندگی آن بر عهده حسن خدادادی بود.
با پیوستن فتحی به «ازازیل» تولید این سریال بدون جنجالهای رسانهای به جریان افتاد و صرفاً در روزهایی که حسن فتحی مشغول ادامه تصویربرداری در آبادان بود زمزمههایی مرسوم و معمول مبنی بر اعمال اصلاحات و ارائه نسخه اصلاح شده به ساترا به گوش رسید. همزمان با آغاز شمارش معکوس برای پخش سریال تازه فتحی اما نشانههای عجیب و غریبی در شبکههای اجتماعی سربرآورد که پیشدرآمد جنجالهای تازه پیرامون این سریال بود. در ابتدا تصاویر عروسکی مرموز در بساط یک پرچم فروشی در ورزشگاه قدس دیده شد و سپس بهطور معماگونه در ویدیویی توسط بازیگر بهرنگ علوی در ماشینش قرار گرفت. او به خانهای متروکه در کلاردشت دعوت شد تا طلسم عروسک را باطل کند. با اوج گرفتن وایرال این تصاویر و ایجاد نگرانی در فضای مجازی اعلام شد که این ماجراها صرفاً بخشی از یک کمپین تبلیغاتی برای معرفی سریال و ایجاد هیجان برای تماشای «ازازیل» بوده است. واکنش حسن فتحی به این کمپین اما اعلام بیخبری و نارضایتی بود: «جنس تبلیغات رسانهای پلتفرمها باید با شرایط روحی و ذهنی جامعه منطبق و همسنگ باشد، از ماجرای تبلیغی پیشامد کرده بیخبر بودم و اساساً نیازی به این دست از تبلیغات نمیبینم.» همسو نبودن جنس تبلیغات رسانهای با شرایط روحی جامعه اگرچه اتفاق تازهای نبود و با تجربههای آزمون پس ندادهای همچون حضور داعش در پردیس سینمایی کوروش در زمان اکران «به وقت شام» یا طرح ماکتی از یک چاقوی خون آلود در حاشیه بزرگراه برای «زخم کاری» و... در ذهن مخاطب سابقه داشت اما واکنش مخاطبان از همان قسمتهای اولین به تماشای «ازازیل» هم جنس واکنش حسن فتحی به این تبلیغات بود؛ نارضایتی. «بخندیم یا بترسیم» مؤلفه تکرار شونده در اظهارنظر مخاطبان در شبکههای اجتماعی نسبت به توسل سازندگان این سریال به کلیشهها و شکل نگرفتن موقعیتهای ترسناک بود.
حالا با پایان پخش فصل اول «ازازیل» نارضایتی کارگردان هم به نارضایتی مخاطبان گره خورده و حسن فتحی یک روز پس از بسته شدن پرونده فصل اول این سریال با انتشار پستی با دلخوری از این سریال خداحافظی کرده است. آن طور که او نوشته دلیل آسیب و صدمات به تدوین، دخالتهای تهیهکننده بوده که با وجود اعتراضهای مکرر فتحی، به دفعات تدوین را دستخوش تغییرات ناگهانی کرده است. فتحی با اشاره به اختلافات مالی تهیهکننده و پلتفرم پخشکننده و عقب افتادن دستمزد چندماهه بازیگران عوامل اعلام کرده که با وجود این 80 درصد فصل دوم این سریال هم به سرانجام رسیده اما او هیچ مسئولیتی در قبال کیفیت فصل دوم سریال ندارد.