نگاه «ایران» به آمار تصادفات جادهای و ضرورت ادامه پویش «نه به تصادف»
لطفـــاً ادامـــه بدهیـــد!
پویش ملی «نه به تصادف» در تعطیلات نوروزی با هدف کاهش تصادفات جادهای راهاندازی شد، اما ادامه آن به عنوان یک حرکت فرهنگی و آموزشی بنا به گفتههای دکتر ظفرقندی، رئیس ستاد ملی پویش، در قالب برنامههای میانمدت و بلندمدت ضروری به نظر میرسد. کارشناسان معتقدند، تغییرات ساختاری در جادهها، خودروها و فرهنگ رانندگی به کاهش آمار تصادفات جادهای و نزدیک شدن به هدف اصلی این پویش کمک زیادی میکند. به هر حال این پویش باید فراتر از یک کمپین فصلی، به یک فرهنگ ملی تبدیل شود تا از تلفات جادهای در سالهای آینده کاسته شود. سالانه ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تصادف در کشور رخ میدهد، از این تعداد، ۸۲ درصد تصادفات خسارتی، ۱۷ درصد تصادفات جرحی و یک درصد تصادفات فوتی هستند. یعنی روزانه بیش از ۶۵۰۰ فقره تصادف در کشور رخ میدهد که منجر به جانباختن روزانه ۵۰ نفر و زخمی شدن بیش از ۱۳۰ نفر میشود. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، تصادفات رانندگی هشتمین عامل مرگومیر در جهان محسوب میشود. اما بر اساس اعلام وزارت بهداشت، متأسفانه در کشور ما، تصادفات رانندگی از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ سومین عامل مرگومیر بوده است. بیش از ۶۲ درصد از کسانی که در تصادفات جان خود را از دست میدهند، افراد در سن مولد و کار کشور هستند که از این نظر برای جامعه بسیار خسارت بار است. به گفته رئیس مرکز تحلیل دادههای پلیس راهور فراجا خسارتهای ناشی از فقط تصادفات فوتی در هشت سال اخیر، سالانه حدود ۹۲ هزار میلیارد تومان بوده است. در این مطلب نگاهی به آمارهای مطرح شده از سوی مقامات انتظامی انداختهایم که نشان میدهد پویش نه به تصادف همچنان باید ادامه داشته باشد.
بر اساس گفتههای سرهنگ وحید رضا بای، رئیس مرکز تحلیل دادههای پلیس راهور فراجا، تصادف سومین عامل مرگ و میر در کشور ماست و روزانه ۵۰ نفر در تصادفات سراسر کشور جان خود را از دست میدهند.
جمعیت کشور بیش از ۸۶ میلیون نفر است که بیش از ۴۲ میلیون نفر از این جمعیت دارای گواهینامه هستند، به این معنی که نزدیک به نیمی از جمعیت کشور راننده و دارای گواهینامه هستند. همچنین تعداد وسایل نقلیه کشور، از جمله خودرو و موتورسیکلت، به بیش از ۴۱ و نیم میلیون دستگاه میرسد و ایران از نظر تعداد وسایل نقلیه موتوری در رتبه دوازدهم جهان قرار دارد.
جمهوری اسلامی ایران به دلیل وسعت جغرافیایی و حجم بالای ترددها شرایط ویژهای در زمینه ترافیک دارد. طول راههای برونشهری کشور بیش از ۳۲۷ هزار کیلومتر و طول معابر شهری بیش از ۴۵۷ هزار کیلومتر است. از لحاظ پهناوری، ایران هفدهمین کشور پهناور جهان بوده و در رتبه بیست و یکم دنیا از نظر طول راهها قرار دارد.
خسارتهای مالی ناشی از تصادفات در سالهای اخیر نیز قابل توجه است. طبق محاسبات انجامشده، تصادفات رانندگی بیش از ۱۷ درصد به بودجه سالیانه کشور خسارت وارد میکند. بانک جهانی نیز اعلام کرده است که خسارتهای تصادفات در ایران معادل ۶ تا ۷ درصد تولید ناخالص ملی است. تصادفات فوتی، سالیانه حدود ۹۲ هزار میلیارد تومان خسارت به بار میآورند.
طبق اعلام رئیس مرکز تحلیل دادههای پلیس راهور فراجا، تقریباً ۵۰ درصد از خانوادههای ایرانی دارای خودروی شخصی هستند و بیش از ۹۰ درصد حملونقل بار و مسافر در کشور با استفاده از وسایل نقلیه موتوری انجام میشود که این امر نشاندهنده وابستگی بالای کشور به حملونقل وسایل نقلیه موتوری زمینی برای جابهجایی کالا و مسافر است.
بهطور متوسط هر ساله ۲۰ هزار نفر از هموطنانمان را بهخاطر تصادفات از دست میدهیم. همچنین هر سال بیش از ۳۰۰ هزار نفر مجروح می شوند که بخش زیادی از آنها بویژه دچار ضایعات نخاعی و معلولیتهای شدید میشوند که تا پایان عمر با ناتوانیهای جدی روبهرو خواهند بود.
بر اساس سخنان سرهنگ بای با استناد به آمار جانباختگان تصادفات در سال ۲۰۱۹ و بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، ایران در بین ۱۶۰ کشور ارزیابی شده با ۲۱/۵ نفر کشته تصادف به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، در رتبه ۱۱۲ قرار داشته است که رتبهای نگرانکننده است.
طبق اعلام سرهنگ بای در خصوص نوع تصادفات، ۸۰ درصد تصادفات در داخل شهرها رخ میدهد و ۲۵ درصد جانباختگان مربوط به تصادفات شهری هستند. همچنین بیش از ۷۵ درصد جانباختگان در تصادفات برونشهری جان خود را از دست میدهند.
براساس تحقیقات علمی انجامشده، ۵۲ درصد تصادفات ناشی از خطای انسانی است، بیش از ۲۰ درصد به دلیل وضعیت نامناسب راهها، ۱۲ درصد به علت نقص فنی وسیله نقلیه و مابقی به دلایل مشترک بین این عوامل است.
در تجزیه و تحلیلهای انجامشده با همکاری سازمان پزشکی قانونی، مشخص شد که ۵۲ درصد از جانباختگان تصادفات، در همان لحظات اولیه حادثه (در صحنه تصادف) جان خود را از دست میدهند. بر اساس آمار، ۵۲ درصد از جانباختگان تصادفات در صحنه، ۶ درصد در طول مسیر و ۴۲ درصد در مراکز درمانی فوت میکنند. بنابراین، اگر راهها و وسیله نقلیه ایمن باشند، میتوانیم جان سرنشینان و آسیبدیدگان را نجات دهیم.
به گفته سرهنگ رابعه جوانبخت، رئیس دایره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ، ۷۸ درصد از جانباختگان مرد و ۲۸ درصد زن بودهاند و هیچیک از بانوان جانباخته راننده نبودهاند. همچنین ۹۱ درصد از تصادفات فوتی در ساعات تاریکی هوا رخ داده و ۴۳ درصد از علل تصادفات به دلیل عدم توجه به جلو و عدم کنترل وسیله نقلیه بوده است.
همچنین موتورسواران با سهم ۴۸ درصدی از جانباختگان نیازمند توجه ویژه به آموزش و تجهیزات ایمنی هستند.