«انور محمود قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه امارات دیروز به ایران آمد
پیام آور در تهران
فرستاده امارات روز گذشته با نامه مکتوب «دونالد ترامپ» برای رهبر انقلاب راهی تهران شد تا پیامی را که رئیس‌جمهوری آمریکا مدعی شده در آن پیشنهاداتی را برای جمهوری اسلامی دارد، به دست مقام‌های ایرانی برساند. این نامه یک ماه پس از آن ارسال می‌شود که ترامپ با امضای یک دستورالعمل اجرایی ماجراجویی‌های خود درباره ایران را تکمیل کرد و آغازگر موج تازه‌ای از تحریم‌ها شد. دلیل این کار کاملاً روشن بود؛ او به برجام علاقه‌ای ندارد و ترجیح می‌دهد اگر نه یک توافق جدید حتی آن توافق قبلی را ولو با یک تغییر اندک به نام خود ثبت کند و برای این کار آماده است سیاست تکراری فشار حداکثری را بار دیگر به اجرا بگذارد.
چند روز پس از صدور فرمان ضد ایرانی ترامپ، «انور محمود قرقاش» مشاور دیپلماتیک رئیس امارات متحده عربی مأمور شد تا پیام او را برای مقام‌های ایرانی بیاورد؛ پیام ترامپ درحالی رسید که او پیش از فرستادنش آن را به چاشنی تهدید ضمیمه کرده بود تا مقام‌های ایران پیش از دریافت نامه پاسخ او را بدهند؛ از جمله اینکه تحت فشار و قلدری مذاکره نمی‌کنند. با این حال نماینده امارات راهی تهران شد تا فارغ از جنگ لفظی میان مقام‌های ایران و آمریکا مأموریت خود را با تحویل نامه به سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران به پایان برساند. پایگاه خبری «آکسیوس» به نقل از یک منبع آگاه گزارش داده است که «استیون ویتکاف»، فرستاده ترامپ در خاورمیانه روز سه‌شنبه به ابوظبی سفر کرده بود و با محمد بن زاید، رئیس امارات متحده دیدار و نامه ترامپ را تحویل این کشور داده است.
نشست هسته‌ای ایران، روسیه و چین
پیام واشنگتن درحالی به دست مقام‌های ایرانی رسیده است که رویترز همزمان از نشست سه جانبه ایران، چین و روسیه خبر داده است. رویترز با انتشار خبری به نقل از وزارت امور خارجه چین نوشت: مذاکرات سه جانبه ایران، چین و روسیه روز ۱۴مارس (24 اسفند) در شهر پکن برگزار خواهد شد. این نشست با حضور «ژائوشو» معاون وزیر امور خارجه چین، «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه و کاظم غریب آبادی معاون وزیر امور خارجه ایران برگزار خواهد شد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دستور کار این نشست را «تحولات مرتبط با موضوع هسته‌ای و لغو تحریم‌ها» خوانده و گفته است: «از آنجا که این گفتوگوها که در چهارچوب رایزنی‌های مستمر جمهوری اسلامی ایران با طرف‌های مختلف برنامه‌ریزی شده است، در آن راجع به دیگر موضوعات مورد علاقه سه کشور از جمله تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین موضوعات مرتبط با همکاری‌ها در قالب بریکس و شانگهای نیز بحث و تبادل نظر خواهد شد.» «نیوزویک» با اشاره به برگزاری این نشست سه جانبه نوشت: «نشست پکن بستری را برای ایران، چین و روسیه فراهم می‌کند تا رویکرد خود را در قبال سیاست هسته‌ای در بحبوحه تنش‌های مداوم با ایالات متحده هماهنگ کنند، در حالی که تهران در رد خواسته‌های واشنگتن قاطعانه باقی می‌ماند، جامعه بین‌المللی همچنان به فشار برای حل دیپلماتیک ادامه می‌دهد». عراقچی هم دیروز بعد از جلسه هیأت دولت به برگزاری نشست قریب الوقوع ایران، روسیه و چین اشاره کرد و گفت: «ما در جمهوری اسلامی ایران همواره در خصوص برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای آمادگی مذاکره از موضع برابر داشته‌ایم و درباره برجام هم مذاکره داشتیم و مذاکره ادامه دارد. آمریکا مدت‌هاست که از برجام خارج شده و ما هم با سه کشور اروپایی مذاکره داریم و بزودی دور جدید آن انجام می‌شود و همزمان با چین و روسیه هم مذاکره داریم. در این خصوص جلسه سه‌جانبه چین، ایران و روسیه هم جمعه (فردا) برگزار می‌شود.»
لاوروف: خواسته ترامپ از ایران، واقع بینانه نیست
همکاری تهران، مسکو و پکن در فرآیند دیپلماتیک هسته‌ای در حالی است که در روزهای اخیر مقام‌های روسیه از ضرورت مبنا قرار گرفتن برجام در هر مذاکره احتمالی سخن گفته‌اند. «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در تأیید این موضع گفت: «ما طرفدار بازگرداندن برنامه اولیه‌ای هستیم که آمریکایی‌ها در دوره اول دولت ترامپ از آن خارج شدند و در همین راستا هم برخی از تماس‌ها از طرف اروپایی‌ها انجام شده است».
وزیر امورخارجه روسیه با تأکید بر اینکه از سرگیری توافقی که قالب اصلی مورد تأیید شورای امنیت و ایران را توسعه داد، مدنظر مسکو است، افزود: «روسیه پذیرای هر نوع مذاکره با آمریکا در مورد موضوع هسته‌ای ایران است، مشروط بر اینکه بر خلاف رویکرد بایدن، بر اساس احترام متقابل و برابری باشد.»
«لاوروف» تصریح کرد: «اما آنچه نگران‌کننده است این است که نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها دوست دارند این توافق جدید با شرط و شروط سیاسی همراه باشد و اصرار دارند که باید ترتیبی قابل راستی‌آزمایی برای ایران وجود داشته باشد که از گروه‌هایی در عراق، لبنان، سوریه و هر جایی حمایت نکند، که فکر نمی‌کنم این ایده واقع بینانه باشد.»
بــــرش
شورای روابط خارجی آمریکا:
دیپلماسی هسته‌ای ایران و آمریکا در حال جوشش است؟
شورای روابط خارجی آمریکا روز گذشته در مطلبی با عنوان «دیپلماسی هسته‌ای آمریکا و ایران در حال جوشش است» به قلم «ری تکیه» از اعضای این شورا به این موضوع اشاره کرده است که ایده مذاکره از دیدگاه ایران منطقی است.
در این گزارش آمده است: «دیپلماسی وسیله‌ای مؤثر برای محافظت از این برنامه در برابر چنین حملاتی خواهد بود، زیرا بعید است که ایالات متحده یا اسرائیل در حین انجام مذاکرات حمله نظامی انجام دهند. با این حال، ایران در طول این گفتوگوها امتیاز زیادی نمی‌دهد. اما واقعیت این است که در این مقطع زمانی به سختی می‌توان گفت که واکنش واقعی ایران چیست.
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر عالی ایران، این هفته درباره نامه ترامپ گفته بود «برخی از دولت‌های خارجی و شخصیت‌های سلطه‌گر بر مذاکرات اصرار دارند، در حالی که هدف آنها حل مسائل نیست، بلکه اعمال کنترل و تحمیل دستور کار خود است.» اظهارات رهبر عالی ایران را می‌توان هشداری در برابر اعتماد به ایالات متحده دانست، می‌توان گفت که این دو کشور هنوز در مرحله مذاکره درباره مذاکره هستند. به نظر می‌رسد روسیه، واسطه اصلی در مبادلات کنونی ایالات متحده و ایران است. به نظر می‌رسید ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در گفت‌و‌گوی تلفنی خود با رئیس‌جمهوری ترامپ در اوایل فوریه، روسیه را به عنوان یک شریک میانجی پیشنهاد کرده است. سفر ۲۵ فوریه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به تهران، شامل گفت‌و‌گوهایی در مورد برنامه هسته‌ای ایران بود و به احتمال زیاد به مناقشه هسته‌ای بین ایالات متحده و ایران نیز اشاره شده است.
لازم به ذکر است که روسیه نیز بخشی از روند دیپلماتیکی بود که در سال ۲۰۱۵ به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) منجر شد. ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد، اما سایر طرف‌ها، از جمله ایران و روسیه، به طور رسمی آن را رها نکرده‌اند. همچنین ایران و روسیه در این سال‌ها روابط نظامی خود را تقویت کرده‌اند.
ترامپ به دنبال این است که با استراتژی فشار حداکثری همانند دور اول ریاست جمهوری خود بر اقتصاد ایران تأثیر منفی بگذارد. در سال 2017، قبل از اینکه ترامپ اولین تحریم‌های ایالات متحده را اعمال کند، ایران روزانه 2.5 میلیون بشکه نفت خام صادر می‌کرد. تا سال 2020، این رقم به حدود 350,000 بشکه در روز کاهش یافته بود. او امیدوار است که در صورت اجرای کامل، کارزار فشار جدید که با دستور اجرایی در ماه گذشته مجاز شد درآمد نفتی ایران به طور قابل توجهی از صادرات نفت را کاهش دهد. اما تردیدهای جدی در این باره وجود دارد که آیا این امر صادرات را همان‌طور که در این دستور تهدید شده است، به صفر یا حتی به سطح سال 2020 می‌رساند. در مجموع این سؤال همچنان باقی است که آیا ایران مایل است برای کاهش تحریم‌ها قائل شود یا خیر. در جریان دولت اول ترامپ، ایران پیشنهادهای ایالات متحده برای گفت‌و‌گو را رد کرد و ایالات متحده را به دلیل خروج از برجام سرزنش و تأکید کرد که این مسئولیت ایالات متحده است که به این توافق بازگردد.»
