امیررضا ذوالفقاری
خبرنگار

 
دیالوگ‌های صوفیانه
نصر معتقد به علم دینی و از صاحب‌نظرانی است که نگرش اسلامی به علم را تبیین می‌کند و به این اعتبار، یکی از چهره‌های بین‌المللی در حوزه مطالعات دینی به شمار می‌رود. او در حلقه «مکتب سنت‌گرایی» می‌نشیند و به «خرد جاودان» قائل است و در این زمینه متأثر از فریتهوف شوان و رنه گنون است.
کتاب «بازگشت به سرای جاودان» که در قالب گفت‌وگوهایی با نصر منتشر شده، دیدگاه‌های او در باب تصوف را شامل می‌شود؛ دیالوگ‌هایی صوفیانه درباره هنر، شعر، مدرنیته، کیهان‌شناسی، محیط‌‌زیست و دیگر بحران‌های جهان مدرن از جمله نقاط عطف این کتاب است که در 6 فصل سامان یافته‌ است که در خلال آنها، نصر از مراودات فکری خود با دیگر اندیشمندان جهان از جمله میرچا الیاده، لویی ماسینیون، تیتوس بورکهارت، توشیهیکو ایزوتسو و... روایت می‌کند. به این اعتبار، این کتاب را می‌‌توان خلاصه‌ای از آرا و افکار نصر و بازتاب‌دهنده نگاه او به جهان فلسفه اسلامی و رویکرد خاصش به علم دینی دانست.
 
حقایق معنوی در معماری اسلامی
پاسخ‌های درخور تأمل نصر به امیرة الزین درباره تصوف آشکار می‌کند که او تصوف را بر دو مفهوم «وحدت وجود» و «انسان کامل» و بر دو رکن «حقیقت قرآن» و «سنت پیامبر» استوار کرده است و آنجا که از تجربه عرفانی می‌گوید، نقش شعر و موسیقی و سکوت را برجسته می‌شمارد.
یکی از بخش‌های جذاب این کتاب مباحث کیهان‌شناسی است که او کیهان‌شناسی سنتی را با علم جدید مقایسه می‌کند و معتقد است بر خلاف علم جدید، کیهان‌شناسی سنتی به نقش ناظر در درک جهان اهمیت می‌دهد و او با این رویکرد، «جهان خیال» در کیهان‌شناسی اسلامی را از نگاه ابن‌عربی‌ و سهروردی توضیح می‌دهد. او می‌گوید، هنر سنتی ریشه در جهان خیال دارد و هدف آن، بازتاب حقایق معنوی است که هنر اسلامی و معماری اسلامی را تجلی‌گاه این جنس از هنر می‌شمارد.
 
منتقد سرسخت مدرنیسم
در بخشی که از نصر درباره مدرنیته و بحران‌های جهان مدرن سؤال می‌شود، او بشدت از نگرش مادی‌گرایانه مدرنیته انتقاد می‌کند و معتقد است این نگرش، به از بین رفتن معنویت و بحران محیط‌‌زیست منجر شده است و «بازگشت به سنت» را راه‌حل این بحران‌ها می‌‌‌داند و تمام‌قد از «علم مقدس» و سنت‌های معنوی دفاع می‌کند. او بر این باور است که تنها از طریق بازگشت به این سنت‌هاست که انسان مدرن می‌تواند راه ‌نجاتی برای خود بیابد و بحران‌های عصر حاضر را پشت سر بگذارد.