در همایشی با حضور رئیس جمهوری اعلام شد
خانوارهای نیازمند باید از مالیات معاف شوند
در همایش سامانه مؤدیان و صورتحسابهای الکترونیکی، بر ایجاد یک بستر مشترک برای مالیاتستانی و پرداخت یارانه تأکید شد و رئیسجمهوری نیز در سخنرانی خود تأکید کرد که برای جلوگیری از فرار مالیاتی، نیاز به بهبود زیرساختهای «داده» و اطلاعات بهروز است. ادغام مالیات و یارانه، با هدف معافیت مالیاتی دهکهای کمدرآمد و دریافت مالیات از دهکهای پردرآمد، میتواند به توزیع عادلانهتر ثروت و کاهش فشار اقتصادی بر ۴۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از خانوادههای کارگری کمک کند، اما سؤال اینجاست: آیا اجرای این طرح با چالشهایی مانند مقاومت دهکهای پردرآمد و نیاز به سیستمهای اطلاعاتی دقیق همراه نخواهد بود؟
رئیسجمهوری در همایش سامانه مؤدیان، همین موضوع را اینگونه مطرح کرد که «در کشورها زمانی که درآمد یک خانواده بالا میرود، مالیات میگیرند، اما از درآمد پایین مالیات نمیگیرند. مالیات برای حل مشکلات مردم و کمک به افراد کمبرخوردار است. چیزهایی که یک مدیر باید به آن فکر کند، برطرف کردن فقر و بیماری و حقوق برابر است. مسلمان کسی است که فقرا را ببیند. امروز در دنیا رؤسای کشورهای مختلف فکر میکنند، میرسند به اینکه باید فقر را از بین ببرند و به محرومان کمک کنند.»
رئیسجمهوری با تأکید بر لزوم شفافیت و مدیریت دادهها، گفت: دادهها قدرت هستند و با جمعآوری اطلاعات دقیق، میتوانیم مشکلات معیشتی مردم را حل کنیم. یارانهها باید به نیازمندان واقعی تعلق گیرد و مالیاتها به صورت عادلانه اخذ شود. با استفاده از دادهها، میتوانیم فقر، رانت و فساد را کاهش دهیم و عدالت اجتماعی را در کشور محقق کنیم. نظام مالیاتی باید به گونهای عمل کند که هیچ فردی از دایره شفافیت و عدالت خارج نباشد.
پزشکیان افزود: مردم در حوزه معیشت و مسکن و شغل گرفتار هستند. با دادن داده درست، میتوان مدیریت درست انجام داد. الان به هر موردی دست بزنید، میگوید من؟! اگر داده باشد دیگر کسی نمیتواند اینگونه بگوید. ماده ۱۶۹ مکرر مالیاتی برای همه ایرانیان است. اصلاً در بانک نیاز به ضامن نیست. اعتبار هر ایرانی مشخص است. سقف درآمد و داراییهای هر فرد مشخص است. کسی که مالیات نداده را چه به کارت بازرگانی؟ کسی که دخلوخرج آن چرخش ندارد را چه به خرید ماشین وارداتی؟ این نشان میدهد ما از دادهها بیخبر هستیم. این همه فرارهای مالیاتی همه به مدیریت داده باز میگردد. امیدوارم با قدرت پیش بروید و سعی کنید در کشور هیچ انسانی از دید شما خارج نباشد.
وی ادامه داد: رشوه و رانت الزاماً از سوی افراد پولدار نیست. الان نارضایتی مردم از همان جاهایی است که به نظر ما کوچک است و آن را کنترل نمیکنیم. اطلاعات درست شامل درآمد، اموال و مجموعه امکاناتی است که افراد استفاده میکنند. شاید سه دوره است که میگویند باید از خانههای خالی مالیات گرفت، اما این خانهها براساس کد پستی مشخص نیست، چراکه داده مشخص وجود ندارد. ما بهعنوان پزشک، زمانی میتوانیم برای بیمار داروی درست را تجویز کنیم که داده درست داشته باشیم. سیستم مالیاتی جایی است باید داده درست داشته باشد و تجزیه و تحلیل کند و تصمیم درست بگیرد.
یارانه باید درست توزیع شود
رئیسجمهوری ادامه داد: دغدغه اصلی ما در حاکمیت و دولت، معیشت مردم است، ما چارهای جز این نداریم که معیشت و مسکن مردم را حل کنیم. یک نفر ۵ الی ۶ یا ۱۰ مسکن دارد، یک نفر چیزی ندارد. باید از آن کسی که مسکن متعدد دارد، مالیات بگیریم. اگر بتوانیم این را مدیریت کنیم، مردم مجبور نمیشوند که بیشتر سرمایهشان را بدهند تا یک خانه اجاره کنند. برای این خانهها برق و گاز یارانهدار میگیریم، بعد یک فرد فقیر برای اینکه بخواهد یک خانه اجاره کند، کم میآورد، پس باید یارانه را به او بدهیم. مالیات برای رسیدن به ایجاد امنیت و حل مشکلات مردم و کمک به کسانی است که ندارند.
وی ادامه داد: رانت، رشوه و فساد با داشتن داده امکان شکلگیری ندارد. باید دادهها را درست جمع کنید و نظارت و مدیریت کنید. هر قانون و مقرراتی که بخواهد به نفع محرومان و برای ایجاد عدالت و امنیت باشد به سمت آن میرویم، تلاش میکنیم منابع را عادلانه تخصیص دهیم، این شکاف بزرگی که الان بین پایین و بالا ایجاد شده با مدیریت داده میتواند اصلاح شود.
سیستم یارانه و مالیات باید یکی شود
وزیر اقتصاد نیز در این همایش با تأکید بر لزوم ادغام سیستم مالیات و یارانهها، اعلام کرد که خانوارهای نیازمند باید از پرداخت مالیات معاف و دهکهای درآمدی به دقت شناسایی شوند.
به گفته عبدالناصر همتی، مردم باید یا یارانه بگیرند یا مالیات بدهند. نمیتوان کسی هم یارانه بگیرد هم مالیات پرداخت کند. بنابراین، شناسایی دقیق دهکهای درآمدی ضروری است.
وی افزود: برای کمک به تولید، باید فعالیتهای سوداگری به دقت شناسایی و هزینههای آن افزایش یابد، زیرا تاکنون هزینه سوداگری بر دوش مردم بوده است. همچنین، برای کاهش فشار مالیاتی بر حقوقبگیران و بخش تولید، نیازمند اطلاعات دقیق و شفاف هستیم.
در ادامه این همایش، رئیس سازمان امور مالیاتی با اشاره به رشد درآمدهای مالیاتی، اعلام کرد: نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی از ۵.۷ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۷.۷ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. همچنین، نسبت مالیات به هزینههای اجرایی از ۴۰ درصد به ۷۳ درصد رسیده است.
محمدهادی سبحانیان، از اجرای پروژه «نشاندار کردن مالیات» خبر داد و گفت: «در این طرح، مؤدیان میتوانند مشخص کنند که مالیات پرداختی آنها صرف چه اموری شود. تاکنون ۳۵۰ هزار مؤدی در این طرح مشارکت کردهاند.»
رئیس سازمان امور مالیاتی با تأکید بر لزوم هوشمندسازی نظام مالیاتی، افزود: «امسال برای اولینبار، اظهارنامههای یک میلیون واحد مسکونی مشمول مالیات اجاره، به صورت ۱۰۰ درصد سیستمی رسیدگی شدهاند. همچنین، رسیدگی سیستمی اظهارنامههای اشخاص حقوقی به ۷۰ درصد رسیده است.»