پرونده سوریه و غزه روی میز مذاکرات سعدآباد
رئیس جمهوری دیروز در مجموعه تاریخی-فرهنگی سعدآباد از «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر استقبال کرد. سفر رئیس کشور همسایه جنوبی به تهران، یک روزه بود. در سعدآباد علاوه بر مذاکرات خصوصی سران دو کشور، نشست مشترک هیأتهای عالیرتبه تهران و دوحه برگزار شد و پس از آن، پزشکیان و شیخ تمیم آل ثانی در یک نشست خبری، به پرسشهای خبرنگاران پاسخ دادند. در نشست مشترک هیأتهای عالی رتبه، مناسبات دوجانبه و اجرای توافقات ایران و قطر بررسی شد. اما آنچه که میتواند به عنوان هدف و منظور اصلی انجام این سفر و بازدید امیر قطر در تهران قلمداد شود، از اظهارات پزشکیان در نشست خبری مشترک فهمیده میشود. وقتی رئیس جمهوری کشورمان از تبادل نظر درباره سوریه، مناسبات منطقه و تحولات فلسطین گفت، به نظر میرسد منظور اصلی شیخ تمیم آل ثانی در تهران، رایزنی با عالیترین سطوح جمهوری اسلامی ایران درباره تحولات منطقهای، از سوریه تا فلسطین باشد. بنابراین تا اینجا و براساس اظهارات دوطرف در نشست خبری مشترک، به نظر میرسد موضوع کشورهای فراتر از منطقه در این گفتوگوها مطرح نشده یا دستکم، هدف اصلی سفر امیر قطر به تهران نبوده است.
تأکید دو طرف بر افزایش مناسبات
پزشکیان در نشست مشترک هیأتهای عالیرتبه ایران و قطر، نخست به این اشاره کرد که روابط دو کشور همواره از روندی رو به ارتقا برخوردار بوده است. وی دلیل این امر را این طور بیان کرد که «اشتراکات دینی و فرهنگی و نیز منافع مشترک پشتوانهای مستحکم برای تقویت و گسترش بیش از پیش روابط تهران و دوحه است.»
رئیس جمهوری کشورمان در بخش دیگری از این نشست، تسریع در اجرای توافقات مشترک میان دو کشور را ضروری خواند و گفت که «اجرای این توافقات، علاوه بر ارتقای سطح همکاریها، افقهای جدیدی پیشروی روابط صمیمی و دوستانه ایران و قطر ایجاد میکند.»
پزشکیان به نقش منطقهای قطر بهویژه در مسأله غزه هم اشاره کرد. رئیس جمهوری کشورمان «از نقش مؤثر و سازنده قطر در مسائل منطقهای و جهانی بهویژه در برقراری آتشبس در غزه» قدردانی کرد.
امیر قطر هم در این نشست، از روند رو به گسترش روابط دو کشور ابراز خوشنودی کرد، اما درعین حال خواستار انجام همه اقدامات لازم برای تسریع این روند هم شد. شیخ تمیم آل ثانی گفت که «روابط ایران و قطر از دیرباز دوستانه و صمیمی بوده و با وجود افزایش حجم این روابط در سالهای اخیر، هنوز تا سطح مورد نظر سران دو کشور فاصله داریم.»
امیر قطر در ادامه، به بخشی از روابط دو کشور اشاره کرد که در سالهای اخیر تقویت شده است؛ همکاریهای تهران و دوحه در زمینه مدیریت تحولات منطقهای.
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، در این باره هماهنگی و همکاریهای دوجانبه و منطقهای ایران و قطر را «سازنده و بر بستر منافع مشترک» عنوان کرد. وی اضافه کرد که «تلاش خواهیم کرد با برگزاری منظم کمیسیونهای مشترک همکاریهای اقتصادی، تعاملات و تبادلات دو کشور را به سطح هدفگذاری شده برسانیم.»
گفتوگوها درباره منطقه
دیروز رئیس جمهوری کشورمان در نشست مطبوعاتی مشترک با امیر قطر، پس از اشاره به اینکه «دیدارهای مستمر مقامات دو کشور بیانگر پیوندهای مستحکم دو کشور و دیدگاههای نزدیکی است که پیرامون مسائل منطقهای و بینالمللی میان دو کشور شکل گرفته است» گفت که «تقویت و توسعه روابط در همه زمینههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و امنیتی با کشورهای همسایه و منطقه از سیاستهای کلیدی دولت جمهوری اسلامی ایران است.»
پزشکیان در راهبرد جمهوری اسلامی ایران مبنی بر گسترش ارتباطات سیاسی، اقتصادی تا امنیتی با کشورهای منطقه، جایگاه «دولت دوست و برادر، قطر» را «ویژه» برشمرد و افزود: «در رایزنیهای خود با برادرم امیر محترم دولت قطر، درباره موضوعات دوجانبه و در راستای تأمین منافع دو کشور گفتوگو کرده و تصمیمات خوبی در جهت توسعه و تعمیق مناسبات و گشودن مسیرهای جدید همکاری اتخاذ کردیم.»
پس از بیان این سخنان که به رغم برخورداری از سویههای عینی و واقعی، بیشتر جنبه رسانهای و دیپلماتیک دارد، پزشکیان به مسأله اصلی اشاره کرد. وی گفت: «جمهوری اسلامی ایران معتقد است کشورهای منطقه میتوانند براساس حسن همسایگی، احترام متقابل و تعامل سازنده در جهت حفظ ثبات و امنیت در منطقه گام برداشته و مسیر ایجاد یک مجموعه همکاری مشترک را هموار کنند.» رئیس جمهوری کشورمان درباره اینکه حفظ امنیت و ثبات در منطقه چطور می تواند شکل بگیرد، این طور گفت: «ما بر حفظ تمامیت ارضی کشور سوریه و حاکمیت آنجا و مشارکت همه مردم سوریه در تعیین سرنوشت خودشان تأکید کردیم.»
وی پس از سوریه، به غزه اشاره کرد که نشان میدهد دومین مسأله مهم گفتوگوی دیروز سران تهران و دوحه در سعدآباد بوده است. پزشکیان اضافه کرد: «من و امیر محترم قطر، پیرامون تحولات جاری در منطقه نیز رایزنی و تبادلنظر داشتیم و لازم میدانم از تلاشهای میانجیگرانه دولت قطر طی ماههای اخیر برای دستیابی به آتشبس در غزه و آزادسازی اسرای مظلوم فلسطینی قدردانی کنم.»
رئیس جمهوری ضمن اینکه اتخاذ تدابیر و تمهیدات منسجمتر کشورهای اسلامی در راستای توقف جنایات علیه این مردم و پیگیری اقدامات جنایتکاران را ضروری خواند، گفت: «ما بر این باوریم که همه دولتها و ملتهای منطقه و جهان باید تمام تلاش خود را برای دفاع از حق مردم فلسطین و بهویژه غزه به کار بگیرند.»