امیر فرشباف
روزنامه نگار

اولین نشست مذاکرات روسیه و آمریکا که در ریاض برگزار شد، روز گذشته به پایان رسید. نمایندگان روسیه در این نشست، سرگیی لاوروف، وزیر امور خارجه، یوری اوشاکوف، دستیار رئیس ‌جمهوری و کیریل دمیتریف، مدیرعامل صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه (RFPI) بودند و از طرف آمریکا، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، مایک والتز، مشاور امنیت ملی رئیس ‌جمهوری و استیون ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس‌ جمهوری در خاورمیانه، حضور داشتند.
این اولین نشست رسمی میان دیپلمات‌های ارشد آمریکایی و روسیه از ژانویه 2022 (چند هفته قبل از آغاز جنگ) است. به گزارش شبکه «سی ان بی ‌سی» آمریکا، این دیدار پس از آن صورت گرفت که دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهوری آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که با ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه تماس گرفته و رهبران دو کشور با آغاز مذاکرات برای پایان دادن به جنگ سه ساله در اوکراین موافقت کرده‌اند.
 
مسکو: مخالف عضویت اوکراین در ناتو هستیم  
سرگیی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، پس از پایان این نشست گفت که عضویت اوکراین در ناتو و همچنین حضور نیروهای عضو ناتو - حتی اگر تحت پرچم دیگری در آنجا فعالیت کنند - غیرقابل قبول است.
به گزارش رویترز، لاوروف گفت: «ما امروز به همکاران خود توضیح دادیم که رئیس ‌جمهوری پوتین بارها بر این نکته تأکید کرده است که گسترش ناتو و جذب اوکراین توسط پیمان آتلانتیک شمالی، تهدیدی مستقیم برای منافع فدراسیون روسیه و تهدیدی مستقیم علیه حاکمیت ماست.»
وی افزود: «ما امروز توضیح دادیم که حضور نیروهای مسلح از همان کشورهای ناتو، اما تحت پرچم دروغین اتحادیه اروپا یا تحت پرچم‌های ملی، در این زمینه هیچ تغییری ایجاد نمی‌کند. این برای ما غیرقابل قبول است.»
لاوروف همچنین گفت که دو کشور توافق کردند که موانع مأموریت‌های دیپلماتیک بین دو طرف را بردارند و توافق کردند که در اسرع وقت سفیران خود را تعیین کنند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده نیز گفت که همه کسانی که در درگیری اوکراین دخیل هستند باید با راه‌حل پایان دادن به آن موافق باشند. او گفت که دیدار با مقامات روسی در ریاض اولین گام از یک مسیر طولانی و دشوار با هدف پایان دادن عادلانه و پایدار به جنگ در اوکراین است. روبیو همچنین گفت که اتحادیه اروپا باید در مقطعی وارد مذاکرات شود.

غیبت  زلنسکی
مقامات اوکراینی در مذاکرات ریاض حضور نداشتند و متحدان اروپایی آمریکا نیز فعلاً از این گفت‌و‌گوها کنار گذاشته شده‌اند. ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین نیز به دنبال دیدار مقام‌های روسیه و آمریکا در ریاض، سفر خود به عربستان را که برای امروز (چهارشنبه) برنامه‌ریزی شده بود به تعویق انداخت. زلنسکی پس از اینکه به نشست ریاض دعوت نشد، گفت که نمی‌خواهد تأثیر منفی روی مذاکرات بگذارد و اشاره کرد که روز 10 مارس به عربستان خواهد رفت.
غیبت اوکراین به عنوان یک طرف جنگ درحالی است که از یک سو، کی‌یف گفته است که با هیچ توافق صلحی که مغایر با منافعش باشد، موافقت نخواهد کرد و از سوی دیگر، رهبران اروپایی نیز در کنفرانس امنیتی مونیخ هشدار دادند که هر توافقی که بدون مشارکت آنها انجام شود، کارساز نخواهد بود.
یک روز قبل از نشست ریاض، رهبران اروپایی یک نشست اضطراری در پاریس برگزار کردند که در آن بر لزوم افزایش شدید هزینه‌های دفاعی توافق کردند، اما نتوانستند در مورد اعزام نیروهای حافظ صلح به اوکراین به عنوان بخشی از یک برنامه پس از جنگ به توافق برسند.
 
اجلاس پاریس؛ هیاهو بر سر هیچ
«ریسپانسیبل استیت کرفت» در یادداشتی درباره اجلاس اضطراری پاریس درباره جنگ اوکراین و آینده امنیت اروپا نوشت: «امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه احتمالاً امیدوار بود که رهبران دیگر کشورهای بزرگ اروپایی از پیشنهادش مبنی بر اعزام نیروهای حافظ صلح فرانسوی و اروپایی به اوکراین حمایت کنند.
کی‌یر استارمر نخست‌وزیر بریتانیا در واقع چنین پیشنهادی را ارائه کرد، اما اندکی پس از آن گفت که هیچ تضمین اروپایی برای امنیت اوکراین بدون «تکیه‌گاه» ایالات متحده معتبر نخواهد بود و به طور ضمنی به پوچ بودن پیشنهادش اذعان کرد!
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان نیز پس از ترک نشست پاریس گفت که بحث درباره اعزام نیروهای اروپایی به اوکراین در شرایطی که جنگ ادامه دارد، «کاملاً زودرس» و «بسیار نامناسب» است. دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان و یکی از قوی‌ترین حامیان اوکراین هم به طور کلی اعزام نیروهای لهستانی را رد کرد.
تعهدات نظامی اروپا به اوکراین، تضعیف مستقیم ناتو خواهد بود؛ با گذشت زمان، بریتانیایی‌ها می‌توانند به سختی یک لشکر را برای اعزام به اوکراین سازماندهی کنند، اما آن هم فقط در صورتی که نه تنها دفاع از خود بریتانیا را از بین ببرند، بلکه از تعهدات موجود خود به لهستان و کشورهای بالتیک - که لندن طبق معاهده موظف به دفاع از آنها است - دست بکشند.
بیایید امیدوار باشیم که این در واقع صرفاً ژستی نمایشی از سوی شاهین‌های بریتانیایی و اروپایی بود.