چگونه «استیو ویتکاف» سیاست خارجی آمریکا را شکل می‌دهد؟
معامله می‌کنم، پس هستم!
امیر فرشباف
روزنامه نگار
استیو ویتکاف، فرستاده دونالد ترامپ در خاورمیانه، یک معامله‌گر خوش‌مشرب برای رئیس معامله‌گرش است.
ویتکاف دارای یک مجموعه دستورکار گسترده است که شامل بزرگ‌ترین چالش ژئوپلیتیکی ترامپ می‌شود: مذاکره برای توافق به‌منظور پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین، به‌عنوان بخشی از یک بازنگری بحث‌برانگیز در سیاست خارجی ایالات متحده. دستور کار جنجالی ترامپ - که متحدان اروپایی را شوکه کرده است - سنگ‌بنای دوره دوم ریاست‌جمهوری اوست. او برای تحقق این امر، بشدت به ویتکاف، سرمایه‌گذار میلیاردر املاک و مستغلات و دوست 40 ساله خود، متکی خواهد بود. آشنایان ویتکاف 67 ساله، او را در مذاکره، چیزی شبیه به دستکش مخملی توصیف می‌کنند: ظریف و سرراست.
ویتکاف، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه را متقاعد کرد که روز دوشنبه، مارک فوگل، معلم آمریکایی را پس از گفت‌و‌گوها در مسکو آزاد کند.
ویتکاف همچنین نقش مهمی در متقاعد کردن بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل برای پذیرش توافق آتش‌بس و تبادل اسرا در ماه گذشته داشت.
به گفته مقامات آمریکایی، او همچنین مسئول مذاکرات ترامپ با ایران برای تلاش به‌منظور دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید در اواخر سال‌جاری است.
سایه سنگین آقای معامله‌گر
دستیاران ترامپ تأکید می‌کنند که سایه ویتکاف نباید بر سر مارکو روبیو، وزیر امور خارجه سنگینی کند. ویتکاف نقش مهمی در توصیه به ترامپ برای انتخاب مارکو روبیو، جی دی ونس و مایک والتز برای سمت‌های‌شان داشت.
همه آنها با ویتکاف در خاورمیانه کار کرده‌اند؛ اما یک مقام ارشد عرب گفت که برای همه در منطقه واضح است که ویتکاف نماینده نهایی ترامپ است و اگر می‌خواهید معامله‌ای انجام دهید، باید آن را با او انجام دهید.
به گفته کسانی که ویتکاف را می‌شناسند، تاکتیک‌های مذاکره ویتکاف ریشه در تجربه او به عنوان یک غول املاک و مستغلات نیویورکی دارد.
آنها می‌گویند ویتکاف می‌داند چه زمانی از جذابیت استفاده کند، که ترجیح اوست و چه زمانی فشاری را اعمال کند که می‌تواند رفتار ارعاب‌آمیز ترامپ را هدایت کند.
یکی از مقامــــــــــــــات کاخ سفید گفت: «رئیس‌جمهوری، استیو را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین معامله‌گران جهان می‌داند.»
یکی از مقاماتی که شاهد کار ویتکاف بوده است، گفت: «استیو بسیار محترم و صریح است؛ او نه بابت کارهای رئیس‌جمهوری عذرخواهی می‌کند و نه او را تضعیف می‌کند. هرگز از او نمی‌شنوید که بگوید: «من با شما موافقم و با ترامپ مخالفم.»
این مقام گفت: «او تمام خوبی‌های ترامپ را دارد، اما نیازی به در کانون توجه بودن ندارد. او نیازی ندارد مانند ایکاروس (اسطوره بلندپروازی یونان)، خیلی نزدیک به خورشید پرواز کند.»
مقامات اسرائیلی که با ویتکاف درمورد توافق آتش‌بس غزه کار کردند، او را فردی پرانرژی و غیررسمی توصیف کردند.
او حتی در برخی از جلسات مذاکره در دوحه با شلوار ورزشی، سوئیشرت و کتانی حاضر می‌شد. به گفته یک مقام اسرائیلی، انرژی ویتکاف «عامل اصلی‌ای بود که منجر به این توافق شد.»
طرفدار گفت‌و‌گوهای سریع، مستقیم و سرراست
یک منبع نزدیک به ویتکاف گفت: «او می‌خواهد با افرادی صحبت کند که اختیار بستن یک معامله را دارند و وقت خود را برای صحبت با افرادی که هر دو دقیقه یک‌بار باید به رئیس خود مراجعه کنند تا تأییدیه بگیرند، تلف نکند.»
مقامات اسرائیلی و عرب به آکسیوس گفتند که ویتکاف هنوز باید درمورد خاورمیانه - بازیگران مختلف و حساسیت‌های تاریخی و عاطفی که زیربنای درگیری‌ها در آنجا هستند - اطلاعات بیشتری کسب کند.
خصوصاً با توجه به اینکه نگرانی‌ها درمورد تلاش ایالات متحده برای تحمیل یک سیاست کوته‌بینانه در غزه در بحبوحه درخواست ترامپ برای خروج فلسطینی‌ها از غزه جنگ زده و انتقال دائمی آنها به اردن و مصر افزایش یافته است، طرحی که کمتر کسی آن را قابل اجرا می‌دانند.
تیم ترامپ در گفت‌و‌گو با مسکو بر سر اوکراین نیز با چالش قابل‌توجهی روبه‌رو است. پوتین در طول جنگ اخیر، هیچ تمایلی به مصالحه نشان نداده است. اما دولت ترامپ، در کمال تعجب متحدان اروپایی‌اش نشان داده است که ایالات متحده مایل است به روسیه اجازه دهد تا برخی از مناطقی که تصرف کرده است را حفظ کند.
همبازی گلف و همنشین شام
ویتکاف در طول مبارزات انتخاباتی 2024 ترامپ، یک مذاکره‌کننده و کاتالیزر پشت پرده بود. او یک جلسه آشتی بین ترامپ و رقیب سرسخت درون حزبی او، ران دسانتیس (فرماندار فلوریدا) ترتیب داد.
پس از آنکه ترامپ، «برایان کمپ»، فرماندار محبوب جورجیا را به دلیل رد ادعای ترامپ مبنی بر تقلب در انتخابات 2020 مورد انتقاد قرار داد، این ویتکاف بود که با «کمپ» ملاقات کرد تا اوضاع را آرام کند.
ویتکاف برای یک جلسه مخفیانه با یکی دیگر از رقبای انتخابات مقدماتی، نیکی هیلی (سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل) به کارولینای جنوبی پرواز کرد و زمانی هم که ترامپ جلسه آشتی خود را با نتانیاهو در «مار-آ-لاگو» (عمارت تاریخی در فلوریدا) در ماه ژوئیه برگزار کرد، او در اتاق بود. ویتکاف همچنین در ماه سپتامبر، وقتی ترامپ با رهبران امارات و قطر دیدار کرد، حضور داشت.
روابط ترامپ و ویتکاف به اواسط دهه 1980 برمی‌گردد، زمانی که ترامپ یک سازنده در حال پیشرفت در نیویورک و ویتکاف یک وکیل املاک بود.
این دو، به همبازی گلف و همنشین شام یکدیگر تبدیل شدند؛ ترامپ قدردان این بود که ویتکاف برخلاف دیگران در دنیای ترامپ، به دنبال شهرت نبود.
در حلقه «وفاداران»
برخلاف بسیاری دیگر از دوستان قدیمی ترامپ، ویتکاف پس از شورش 6 ژانویه در کنگره، او را رها نکرد و این موضوع برای ترامپ اهمیت داشت. یکی از مقامات دولت آمریکا گفت: «استیو وفادار مانده و هیچ درخواستی مطرح نکرده است.»
ترامپ اغلب در طول مبارزات انتخاباتی از جت گلف‌استریم G6 ویتکاف استفاده می‌کرد، از جمله زمانی که سرویس اطلاعات مخفی می‌ترسید که جت ترامپ هدف قرار بگیرد. ونس هم یک پرواز مخفیانه با هواپیمای ویتکاف انجام داد تا قبل از انتخابش به‌عنوان نامزد معاونت ریاست‌جمهوری با ترامپ ملاقات کند.
ویتکاف همچنین برای مذاکراتی که منجر به توافق غزه شد، به اسرائیل و قطر پرواز کرد. او پس از نهایی کردن توافق، برت مک گورک، مشاور خاورمیانه جو بایدن را با خود به واشنگتن بازگرداند.
منبع: Axios
