رویکرد رئیس‌جمهوری آمریکا به جنگ اوکراین، قاره سبز را به حاشیه برد
اروپا، تماشاگر دنیای ترامپ
امیر فرشباف
روزنامه نگار
همزمان با گرد هم آمدن شخصیت‌های نظامی و امنیتی جهان در کنفرانس امنیتی مونیخ، مباحثی مانند آینده اوکراین، مذاکرات صلح با روسیه و بازسازی معماری امنیتی و دفاعی اروپا در صدر بحث‌ها قرار خواهد گرفت.
به گزارش شبکه «سی ان بی‌سی» مقامات ارشد ایالات متحده از جمله معاون رئیس‌جمهوری جی‌دی ونس، وزیر امور خارجه مارکو روبیو و فرستاده ویژه آمریکا در امور اوکراین و روسیه، کیت کلوگ، از جمله اعضای هیأت‌هایی هستند که روز جمعه برای آغاز اجلاس دو روزه به آلمان سفر کردند؛ رویدادی سالانه که برجسته‌ترین چهره‌های دفاعی و امنیتی را گرد هم می‌آورد.
این اجلاس تنها چند روز پس از آن برگزار می‌شود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرد روسیه و اوکراین توافق کرده‌اند مذاکرات صلح را آغاز کنند و به مقامات آمریکایی دستور داد مذاکرات را فوراً آغاز کنند. این گزارش می‌افزاید، محتوای این مذاکرات و اینکه مسکو و کی‌یف - و ایالات متحده - چه شرایط و امتیازاتی را احتمالاً به عنوان بخشی از چهارچوب این مذاکرات مطالبه خواهند کرد، یک نقطه کانونی برای نمایندگان حاضر در این کنفرانس خواهد بود.
در این میان، نقشی که اروپا در این بحث‌ها ایفا خواهد کرد، با وجود اصرار اوکراین مبنی بر اینکه متحد اصلی‌اش در مذاکرات حضور داشته باشد، هنوز مشخص نیست.
پیش از انتشار خبر غافلگیرکننده ترامپ درباره مذاکرات صلح در روز چهارشنبه، پیتر هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، پرده از آنچه قرار است پیش بیاید برداشت و با بیان اینکه «بازگشت به مرزهای پیش از سال 2014 اوکراین و عضویت اوکراین در ناتو، اهدافی غیرواقع‌بینانه هستند» اوکراین و متحدانش را شوکه کرد.
وی همچنین از «نیروهای توانمند اروپایی و غیراروپایی» خواست تا از هرگونه تضمین امنیتی برای اوکراین حمایت کنند و با تأکید اعلام کرد که نیروهای آمریکایی در این کشور مستقر نخواهند شد. وی افزود که نباید هیچگونه مشارکت ناتو در هیچ مأموریت صلح‌بانی در اوکراین وجود داشته باشد.
قاره سبز؛ گروگان آمریکا و ناتو
تحلیلگران می‌گویند اروپا با این انتخاب روبه‌روست که مسئولیت بیشتری در قبال دفاع از اوکراین و در نهایت امنیت خود بر عهده بگیرد.
دیوید روش، استراتژیست Quantum Strategy، گفت: «ترامپ تسلیم جذابیت و روایت تاریخی پوتین شده است و به دخالت‌های نظامی ایالات متحده در جنگ روسیه و اوکراین پایان خواهد داد. هیچ بحث قبلی با متحدان صورت نگرفت؛ گویی «تعهد آهنین» هرگز وجود نداشته است.»
«این موضوع پیامدهایی دارد؛ حمایت ایالات متحده از ناتو در حال حاضر ادامه دارد، اما به طور متناقضی، امنیت اروپا باید توسط اروپایی‌ها رهبری شود. در مجموع، اروپا دیگر نمی‌تواند به ناتو تکیه کند و باید سیستم دفاعی خود را ایجاد کند که اقدامی پرهزینه است.»
ترامپ مدت‌هاست از متحدان ناتو در اروپا به دلیل عدم صرف هزینه کافی در زمینه دفاع انتقاد کرده و از کشورهای عضو خواسته است بودجه نظامی خود را به 5 درصد از تولید ناخالص داخلی افزایش دهند. پیتر هگست، وزیر دفاع آمریکا روز چهارشنبه از این خواسته حمایت کرد. در حال حاضر، طبق برآوردهای ناتو برای هزینه‌های دفاعی در سال 2024، تنها 23 عضو از 32 عضو ناتو به هدف 2 درصد رسیده‌اند.
برخی از تحلیلگران از موضع دولت ترامپ دفاع و اظهار کردند که طرح «اول آمریکا»ی وی برای اوکراین می‌تواند زنگ بیدارباشی باشد که اروپا به آن نیاز دارد.
اروپا از اقدام ترامپ
دچار سردرگمی است
به نظر می‌رسد متحدان اوکراین در اروپا از اقدام یکجانبه ترامپ برای تحمیل مذاکرات صلح به اوکراین و روسیه غافلگیر شده‌اند و مقامات ارشد این قاره نگران هستند که ممکن است به حاشیه رانده شوند.
«کاجا کالاس»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز پنجشنبه گفت که هر توافقی که پشت سر این بلوک حاصل شود «کارساز نخواهد بود» و اگر کی‌یف تصمیم به مقاومت در برابر توافق بگیرد، این بلوک «ابتکارات جدیدی» برای حمایت از اوکراین تدوین خواهد کرد. او هیچ جزئیات بیشتری در مورد اینکه این ابتکارات چه می‌توانند باشند ارائه نکرد.
«کالاس» در اظهاراتی که توسط رویترز گزارش شد، گفت: «هر راه‌حل سریعی یک معامله کثیف است» و افزود: «ما قبلاً آن را دیده‌ایم، این کار کشتار را متوقف نخواهد کرد.»
«هگست» اما پیش از نشست وزرای دفاع ناتو در بروکسل در روز پنجشنبه، اتهام خیانت آمریکا به اوکراین با تحمیل مذاکرات بر آن را رد کرد.
وی گفت: «هیچ خیانتی در آنجا وجود ندارد. این یک اعتراف است که تمام جهان و ایالات متحده در صلح سرمایه‌گذاری کرده و به آن علاقه‌مند هستند.» هگست افزود که مذاکرات «مستلزم آن است که هر دو طرف چیزهایی را که نمی‌خواهند، بپذیرند.»
با این حال، مقامات اروپایی همچنین از موضع تیره و تار دولت ترامپ در مورد عضویت آینده اوکراین در ناتو و احتمال بازپس‌گیری تمام قلمروهایی که از سال 2014 به روسیه واگذار کرده است، انتقاد کردند.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان، روز پنجشنبه گفت: «این مایه تأسف است و من این را خودم می‌گویم، اما بخشی از حقیقت است؛ دولت ترامپ پیش از آغاز مذاکرات، امتیازات علنی به پوتین داده است.»
برش
پولیتیکو:اروپا باید به دنیای جدید عادت کند
رئیس‌جمهوری آمریکا طی تماس با ولادیمیر پوتین برای آغاز مذاکرات صلح درباره اوکراین و ارائه سبدی از امتیازات به رهبر روسیه حتی قبل از شروع مذاکرات، اجماع غرب را از بین برد.
به نظر می‌رسد او حتی زحمت مشورت با متحدان آمریکا در اتحادیه اروپا یا بریتانیا را درباره آنچه قصد انجامش را داشت، به خود نداده است. این وضعیت نشان‌دهنده میزان دردناکی از تنهایی اروپاست که در واشنگتن و در بهترین حالت، بی‌اهمیت تلقی می‌شود. اتحاد فرا آتلانتیک که از سال ۱۹۴۵ پایه‌ای برای امنیت اروپا بود، اکنون به استخوان‌های شکننده‌ای تقلیل یافته است. معاون ترامپ، جی.دی. ونس، روز سه‌شنبه در پاریس با رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون در‌لاین، دیدار کرد. این دیدار مدت‌ها به تعویق افتاده بود. ونس هیچ اشاره‌ای به فون در‌لاین نکرد که ترامپ قصد دارد حمایت آمریکا از مقاومت اوکراین در برابر روسیه را متوقف کند.
حتی نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر که برای جلب توجه کاخ سفید ترامپ تلاش بسیاری کرده است، از آنچه قرار بود در تماس ترامپ و پوتین اتفاق بیفتد، اطلاعی نداشت.
روز سه‌شنبه، طبق گفته دو نفر که از این موضوع مطلع بودند، یک مقام ارشد آمریکایی به بریتانیا اطلاع داده بود که یک اقدام بزرگ در راه است، اما جزئیات آن را فاش نکرده بود.
از نظر ترامپ و پوتین، اروپا واقعاً می‌تواند فقط یک تماشاگر باشد. اروپا اکنون باید به دنیای جدیدی عادت کند که در آن امیدی به حمایت آمریکا در برابر منافع مخرب پوتین وجود ندارد.
