انسان‌های اولیه مژه داشتند؟
تعداد موهای بدن و صورت انسان در طول تکامل کاهش یافته است
آرزو کیهان
خبرنگار
مژه‌ها علاوه بر زیبایی بخشیدن به صورت انسان و حفاظت از چشم در برابر گرد و غبار و نور شدید، می‌تواند به دفع آب هم کمک کند.
کارکرد آخری مژه ها این سوال را پیش آورده است که آیا انسان‌های اولیه هم مژه‌هایی با شکل امروزی داشته‌اند؟ در پاسخ باید گفت انسان‌ها در گذشته‌های دور گرچه کاملاً فاقد مژه نبوده اند اما به شکل کنونی نیز مژه نداشته‌اند و شکل‌گیری مژه‌های امروزی، بخشی از تکامل انسان طی ده ها هزار سال بوده است. اطلاعات دانشمندان نشان می‌دهد انسان‌های اولیه، مژه‌هایی به شکل امروزی را نداشته و به تدریج از اواخر دوره پرمین یا اوایل دوره تریاس زمین‌شناسی، مژه‌دار شده‌اند. در طول تکامل انسان، موهای بدن و صورت به طور قابل‌توجهی کاهش یافته است، با این حال مژه‌ها به عنوان یک ویژگی متمایز باقی مانده‌اند.
جالب آنکه حدود 3500 سال قبل از میلاد مسیح، مصریان باستان با استفاده از برس و پمادهای قوی تلاش می‌کردند حجم مژه‌های خود را افزایش دهند تا علاوه بر زیباتر شدن، در شرایط گرم و خشک آب‌وهوایی از چشمان خود محافظت کنند.
تاکنون توانایی مژه‌ها در بیرون راندن مایعات ناخواسته از چشم برای حفظ دید واضح به شکل ویژه مورد توجه علمی‌قرار نگرفته بود، اما حالا تیمی‌از محققان چینی ویژگی‌های مژه‌های انسان را مطالعه کرده و دریافتند جنس مژه‌های انسان از فیبر آبگریز، خمیده و انعطاف‌پذیر ساخته شده است. این بدان معناست که آب به سرعت از آنها خارج می‌شود و به شفافیت بینایی ما هنگام بارش باران یا در زمان شنا کمک می‌کند. در واقع توانایی مژه‌ها در بیرون راندن مایعات از چشم، باعث حفظ دید واضح می‌شود. به عنوان مثال هنگام شستن صورت یا عرق کردن حین فعالیت بدنی شدید، چشم در معرض مقادیر قابل‌توجهی مایعات قرار می‌گیرد اما همچنان دید شفاف وجود دارد. این مطالعه که توسط پروفسور جیانگ لی و گروهش از مؤسسه فنی فیزیک و شیمی‌آکادمی‌علوم چین در Science Advances منتشر شده، به بررسی این موضوع پرداخته است که چرا چشم‌ها در برابر آب و عرق آسیبی نمی‌بینند.
محققان همچنین با بررسی ساختار مژه‌ها هنگام خیس شدن و فرآیند تخلیه آب توسط مژه‌های انسان، دریافتند که چگونه انعطاف‌پذیری و انحنای الیاف و جنس مژه، بر میزان تخلیه آب تأثیر می‌گذارد و چقدر طول می‌کشد تا آب از روی مژه‌ها عبور کند.این تیم تحقیقاتی همچنین از هوش مصنوعی برای محاسبه چگونگی خروج مواد و آب از سطح مژه‌ها استفاده کردند.
یافته‌ها نشان داد ساختار منحنی و فیبر مقاوم جنس مژه‌ها به راحتی آب را در مدت زمانی کوتاه از چشم‌ها دور می‌کند تا دید انسان دچار مشکل نشود. این تحقیق همچنین می‌تواند منجر به طراحی مژه‌های مصنوعی زیبا و محافظی در آینده شود که آب را از چشم، بهتر دفع می‌کنند.
