روایت سفیر پیشین ایران در چین درباره سرنوشت ۶ میلیارد دلار پول مسدود شده در گفتوگو با «ایران»
اشتباه محاسباتی درباره انتقال اموال به قطر
محمدکشاورززاده، سفیر پیشین ایران در چین در گفتوگویی کوتاه با «ایران» درباره سرنوشت نامعلوم این تفاهم ناکام گفته است. او معتقد است اگر این پول به جای قطر به چین منتقل میشد، شرایط برای بهرهبرداری از آن مهیاتر بود.
اخیراً در صفحه شخصیتان به موضوع پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی اشاره کردید. سرنوشت داراییهای بلوکه شده ایران بعد از انتقال از کره جنوبی به کجا رسیده است؟
مبلغ 7 میلیارد دلار داراییهای کشورمان تحت تأثیر نظام ظالمانه تحریمهای آمریکا در کره جنوبی بلوکه شده بود و بعد از رایزنیهای مکرر، این دارایی با کاهش یک میلیارد دلاری در اثر کاهش ارزش واحد پول کره جنوبی «وون»، در تابستان سال گذشته به قطر منتقل شد. به هر حال نظام بینالملل برپایه قدرت کشورها بنیان شده و طبیعتاً در طبقهبندی این نظام، کشورهایی مثل قطر و دیگر کشورهای منطقه در برابر آمریکا قدرت چانهزنی خیلی کمتری نسبت به کشورهایی مانند چین دارند.
ضمن اینکه سیستم مالی قطر و کشورهای منطقه ما برپایه سوئیفت است و عدم دسترسی ایران به سوئیفت بزرگترین مشکل در مسیر انتقال پول است. قطر شاید یک بازیگر موازنهگر در منطقه و تا حدی همسو با سیاستهای ما باشد اما امکان چانهزنی کمتری در برابر آمریکا دارد.
بنابراین با این نگاه، دلایل تأکید بر انتخاب قطر به عنوان سازوکار جابهجایی این پول چه بود؟
ببینید، این بحث بیشتر از آنکه سیاسی باشد، فنی است. به هرحال ریسک تصمیمگیری در شرایط تحریمی بالاتر است. نکته اصلی اینجاست که شاید برخی در مورد چشمانداز تحولات جهانی و روابط بینالملل، امیدوارانه به آمریکا و اتفاقاتی که در آن مقطع در منطقه افتاده بود، اعتماد کرده بودند و گمان نمیکردند که چراغ سبز آمریکا برای انتقال پول از کره جنوبی به قطر در نهایت با خباثت آمریکا و اهمال قطر مواجه شود و سرمایه کشور در این وضعیت گرفتار شود.
با فرض اینکه ایران تصمیم میگرفت این پول از کانال چین به ایران منتقل شود، آیا آمریکا همراهی میکرد؟ آیا آمریکا این اجازه را به کره جنوبی میداد؟
در هر صورت میتوانست یکی از شروط ما برای توافق باشد. دریافت این پول در هر صورت براساس یک توافق انجام شده است و ما میتوانستیم آن را شرط خودمان قرار دهیم.
ایده شما برای انتقال پول به چین چه بود؟
خب بنا بود که پول آزاد شده برای تأمین کالاهای ضروری در کشور مصرف شود یا اینکه در نهایت این پول در رابطه با تأمین کالا مورد استفاده واقع میشد. وقتی بالغ بر 70 درصد مبادلات تجاری ایران با چین رقم میخورد، بهترین گزینه این بود که این پول به چین منتقل میشد.
و شما این ایده را با دولت درمیان گذاشتید؟
بله، به هرحال من الان کارمند وزارت خارجه هستم و در آن مقطع هم که سفیر ایران در چین بودم، خیلی جدی درباره این موضوع تلاش کردیم.
حتی ما با چشمانداز جهانی ارزش یوآن این پیشنهاد را نیز مطرح کردیم که پولهای بلوکه شده از «وون» به یوان به اصطلاح چنج شود تا حداقل ارزش پول حفظ شود.
به نظرتان اگر این پول به چین منتقل میشد سرنوشتی مشابه با وضعیت فعلی پیدا نمیکرد؟
خیر، مطمئناً شرایط فرق میکرد. این را براساس 4 دهه تجربه کار در عرصه دیپلماسی و 5 سال انجام مأموریت به عنوان سفیر ایران در چین مطرح میکنم. حدود یک دهه است که کشور درگیر تحریم بانکی است اما در این مدت مراودات تجاری ایران و چین به بیش از 20 میلیارد دلار رسیده است. حتماً برای تبادل این حجم از تراکنش مالی سازوکار بانکی و سیستماتیک تعریف شده است. ضمن اینکه نباید این را هم از نظر دور داشت که قدرت چانهزنی چین در برابر آمریکا قابل مقایسه با اقدامات کشورهای منطقه ما نیست. چرا که در آنجا شما درباره تقابل قدرتهای بزرگ صحبت میکنید و طبیعی است که چین در این زمینه قدرت بیشتری دارد.

