رضا عدالتی‌پور
خبرنگار

برداشتن موانع مذاکره در پی فرامین اجرایی
یداله کریمی پور استاد دانشگاه خوارزمی ازقابل پیش‌بینی بودن دستورهای اجرایی از سوی رئیس جمهوری امریکا صحبت کرد و گفت:  در تحلیلی کلان می‌توان گفت استراتژیست‌های کنونی کاخ سفید در پی چند هدف هستند نخست سبُک سازی بودجه دولت. این سبک‌سازی حدود ۸۵‌درصد فرمان‌های اجرایی ترامپ را مستقیم‌ یا غیر مستقیم تحت تاثیر قرار می‌دهد.  دوم‌ آن که استراتژیست‌های کاخ سفید با امعان‌ دیدگاه ترامپ در پی «روان‌سازی» دیپلماسی اقتصادی بوده اند. وی افزود: این امر به این معنا است که این اقدامات به نوعی در جهت کارآمدی بیشتر و تسهیلگری برای فضای مذاکرات است تا موانع کمتری در مسیر همکاری و مذاکره با سایر کشورها از جمله ایران باشد. به بیان دیگر ترامپ درصدد کمک‌ به تغییر فرایند ژئوپولیتیک به ژئواکونومیک است. کریمی پور تاکید کرد: در این راستا ترامپ در صدد است همه عواملی که ممکن‌ است سدهایی در مناسبات و مذاکرات دیپلماتیک با دولت های غیر همسو باشد، حذف کند. در مجموع ترامپ‌ در پی کوچک‌سازی، سبک سازی و روان سازی دولت خواهد بود. در این مسیر و در راستای این سه؛ اقدامات و فرامین متعددی در راه خواهد بود.

عبرتی برای وابستگان به کشورهای خارجی
حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل فرمان اجرایی ترامپ را درس عبرتی برای جریان‌هایی عنوان کرد که وابستگی و تکیه خود را به دولت‌های خارجی داده‌اند و گفت: این اقدام به منظور تجدید ارزیابی و تنظیم مجدد کمک‌های خارجی انجام می‌شود و به این ترتیب، جریان پول‌های دولتی اختصاص یافته به برنامه‌های اپوزیسیون ایران نیز متوقف خواهد شد. اپوزیسیون ایران امیدوار بود که با روی کار آمدن ترامپ، موقعیت حکومت ایران در شرایط دشواری قرار بگیرد. اما با توقف کمک‌ها، این امیدها عملاً با مشکل مواجه شده است. بهشتی‌پور با اشاره به نقل قول مارک روبیو، وزیر خارجه جدید امریکا درباره اجرای این فرمان گفت: وزیر خارجه امریکا عنوان کرده است که هدف از این بازنگری پاسخ به سه سؤال کلیدی است: آیا امریکا با این کمک‌ها امن‌تر می‌شود؟ آیا قوی‌تر می‌شود؟ و آیا مرفه‌تر می‌شود؟ این سؤالات تعیین‌کننده خواهند بود و آیا کمک‌های امریکا به متحدانش ادامه خواهد یافت یا خیر.
وی خاطرنشان کرد: بحث اصلی این است که اتکا به قدرت‌های خارجی آینده‌ای جز شکست به همراه نخواهد داشت. چه آنهایی که به دنبال سرنگونی دولت‌ها هستند و چه دولت‌های مستقر که برای مقابله با سایر کشورها به قدرت‌های خارجی وابسته‌اند، هر دو در نهایت متضرر خواهند شد. تاریخ نشان داده است که قدرت‌های خارجی بیشتر به دنبال منافع خود هستند و در مواقع حساس، دولت‌های ضعیف را قربانی می‌کنند.

سینه‌چاک‌های ترامپ در شوک تنهایی
رامین مهمانپرست دیپلمات کشورمان و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه این اقدام را متأثر از شخصیت فردی ترامپ عنوان کرد و گفت: ترامپ به رفتارهای محافظه‌کارانه تمایل ندارد و تصمیماتی که می‌گیرد ممکن است عجیب به نظر برسد، اما او شفاف خواسته‌های خود را بیان می‌کند و هیچ ملاحظه‌ای در قبال کشورهای دیگر یا جریان‌های خاص ندارد.
مهمانپرست تصریح کرد: ترامپ سعی دارد تا اثبات کند که اولویت اصلی او منافع امریکاست و تلاش می‌کند نشان دهد که هزینه‌های بی‌موردی که امریکایی‌ها در دولت‌های مختلف پرداخت کرده‌اند باید کاهش یابد یا به طور کامل متوقف شود. حتی در رابطه با متحدانش مانند اروپایی‌ها، او خواستار افزایش سهم آنها در بودجه ناتو شده است.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه افزود: با این حال این اقدام، ناخودآگاه ضربه‌ای به جریان اپوزیسیون ضد انقلاب است و جریان‌های وابسته به بیگانگان از جمله منافقین متوجه شدند که دل‌بستن به ترامپ که سال‌ها برای بازگشت او سینه چاک می کردند سرابی بیش نبوده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: تحولات دهه‌های گذشته این امر را به خوبی به اثبات رسانه که جریان ضد انقلاب مجموعه بی‌ریشه و بی‌هویتی است که حیات خود را در دشمنی با ایران و ملت ایران می‌بیند و بارها در مقاطع مختلف اقدامات عملی را علیه جمهوری اسلامی ایران و تمامیت ارضی و منافع مردم برداشته‌اند و صرف نظر از اینکه وابسته به کدام کشور و جریان باشند؛ شکست، سرنوشت قطعی آنها است.

راهبرد امریکا درباره ایران رسماً مشخص نشده
امیر علی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه فرمان اجرایی ترامپ جنبه عمومی دارد گفت:  به طور کلی فرمان اجرایی ترامپ  درباره قطع کمک‌های مالی موضوعی نیست که بخواهیم آن را به عنوان یک پالس مستقیم برای ایران درنظر بگیریم. این کمک‌ها طیف گسترده‌ای از کمک‌های مالی به کشورها، نهادها، رسانه‌ها و موضوعات را در سراسر جهان در بر میگیرد که بحث رسانه‌های فارسی زبان و نهادهایی که به اصطلاح در زمینه حقوق بشر فعالیت‌می‌کنند بخش محدودی از آن است.
وی افزود: ذکر این نکته از این جهت ضروری است که باید درک اشتباه از اقدامات دولت آمریکا یا برداشت‌های غیر واقع بینانه از این اقدامات منجر به تحلیل غلط و در نتیجه انتخاب گزینه‌های نادرست خواهد شد.
ابوالفتح تصریح کرد: برجسته شدن این موضوع در ایران به این دلیل است که رسانه‌های فارسی زبان ضد ایرانی وابستگی زیادی به این کمک‌ها دارند. لذا قطع این منابع برای آن‌ها وضعیت بدی را رقم خواهد زد که حتی ممکن است به توقف کامل فعالیت‌ آن‌ها منجر شود. چراکه دولت آمریکا در پی ارزیابی این کمک‌ها و میزان تاثیرگذاری فعالیت این نهادها در ارتباط با اهداف آمریکا است و چنانچه تشخیص دهد که  آنها کارایی لازم را در راستای راهبرد «اول آمریکا» (First America) ندارند این کمک‌ها به طور کامل قطع خواهدشد. کارشناس مسائل آمریکا در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر آنچه در اتمسفر فضای رابطه ایران و آمریکا به چشم می‌آید این است که راهبرد و سیاست اجرایی دولت ترامپ در قبال ایران مشخص نشده یا هنوز رسما منتشر نشده و در این عرصه باید با احتیاط به تحولات و تصمیمات برخورد کرد. در همین فضای غبار آلود می‌توان گفت عدم انتقاد آمریکا از ایران در  جریان چهل و هشتمین نشست بررسی دوره‌ای جهانی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو به عنوان اقدامی بی‌سابقه یک سیگنال برای تلطیف فضای تعامل بین طرفین است.

ترامپ در برابر ایران محتاط‌‌تر شده
علیرضا سلطانی استاد علوم سیاسی دانشگاه اقدام ترامپ را برای بسیاری از جریانات غیرقابل پذیرش عنوان کرد و گفت: درشرایطی که ترامپ برخی معافیت‌ها را در این زمینه لحاظ کرد اینکه این معافیت مشمول نهادهای ضد ایرانی نشد به خودی خود یک علامت سؤال بزرگ برای آنهاست چراکه برآورد آنها از رئیس‌جمهور شدن ترامپ چیز دیگری بود.
وی افزود: آنها انتظار داشتند از این دستور اجرایی معاف شوند. اما واقعیت این است که این دستور شرایط دشواری را برای آنها فراهم کرده و ممکن است بسیاری از فعالیت‌هایشان متوقف شود. همچنین، آنها تحرکاتی را آغاز کرده‌اند تا فشار سیاسی بر دولت امریکا برای بازگشت حمایت‌ها ایجاد کنند ولی به نظر می‌رسد در این راستا توفیقی نداشته باشند.
استاد روابط بین‌الملل دانشگاه در ادامه تصریح کرد: ترامپ در ابتدای کار خود مواضع محتاطانه‌تری نسبت به ایران اتخاذ کرده است. برخلاف انتظارات، او فشار حداکثری را علیه ایران احیا نکرده و حتی پالس‌های مثبتی نیز به سمت ایران ارسال کرده است. برای اولین بار، ایالات متحده به لحاظ مباحث حقوق بشری ایران را مورد سرزنش قرار نداد و این خود نشان‌دهنده تغییر رویکرد دولت ترامپ است.
سلطانی در پایان خاطرنشان کرد: باید اذعان کرد که روابط ایران و امریکا با روی کار آمدن ترامپ دستخوش تغییرات قابل توجهی می شود. سرنوشت گروه‌های اپوزیسیون خارج از کشور نیز تحت تأثیر این تحولات قرار خواهد گرفت. بنابراین، انتظار می‌رود که تغییرات بیشتری در چهارچوب مذاکرات و توافقات بین ایران و امریکا شکل گیرد.