خانه روزنامهنگاران شهر مأمنی برای اهالی قلم تا از دغدغههایشان بگویند
سقفی برای خانواده رسانه
اینجا عمارت کلمه است، خانهای برای روزنامهنگاران شهر؛ مأمنی برای اهالی قلم که همهجا هستند و جایی نداشتند تا دَم بزنند و از دغدغههایشان بگویند. بیش از ۸۰ سال قبل دکتر دولتداد پزشک حاذق در دوره پهلوی اول این خانه را بنا نهاد و با تولد هر یک از پسرانش یک اتاق به آن اضافه کرد و حالا بعد از دههها فراز و فرود، در هر یک از اتاقها و دالانهای این عمارت نوستالژیک، به یکی از دغدغههای اهل رسانه پاسخ داده میشود. این خانه امروز و در آستانه مبعث پیامبر اسلام (ص) با حضور شماری از مسئولین و اهالی ارتباطات و رسانه افتتاح خواهد شد.
سهیلا نوری
خبرنگار
به تعبیر مهدی عرفاتی؛ کلیددار خانه روزنامهنگاران شهر، سیب روزگار هزار چرخ خورده، مرحوم دولتداد خاطره شده و حالا عمارتش خانهای شده برای کلمات و برای آگاهی و قلم و واژه. حالا دیگر روزنامهنگارها، عکاسها، اهالی رسانه و خلاصه هرکه دل در گرو کلمه و وطن دارد خانهدار شده و قرار است اینجا بساط گپ و گعده به راه باشد، کارگاه برگزار شود و پای حوض، زیر درختان انار و نارنج، توی کافه و سرسرا، روی بالکن و جای جای این عمارت، یک گره از مشکلات خانواده رسانه باز شود.
«خانه، خانه توست. قرار است اینجا تجربه بشنویم و تجربه کنیم. جا برای همه هست، خانه روزنامهنگاران مثل درختها و گلهایش هزار رنگ است، برای هر سلیقهای، دمنوشی از کلمات مهیاست، سایهبزرگترها هم که مستدام، بزرگ این خانه هستند و صاحبخانه.» مهدی عرفاتی که با این معرفی، از افتتاحیه خانه روزنامهنگاران شهر خبر میدهد سالها قبل فعالیت رسانهای خود را از پایینترین سطح آغاز کرد و به همین واسطه با مشکلات و درد دل اهالی رسانه به خوبی آشناست. او در مورد ویژهترین رویکرد خانه روزنامهنگاران شهر میگوید: «در فضای کار هرچه جلوتر آمدم بهتر متوجه این موضوع شدم که اهالی رسانه بیشتر از پرداختن به اشتراکات، تمایزات واختلاف سلایق و عقاید سیاسی یکدیگر را ملاک قرار میدهند؛ موضوع مهمی که به اعتقاد من کاستیهای موجود در فضای رسانه حاصل همین رویارویی اشتباه است و حتی اگر مسئول یک نهاد بین خبرنگاران با نگرشهای مختلف، تفاوتی قائل نباشد متأسفانه اهالی رسانه حواسشان به اشتراکات نیست و در اغلب مواقع در پی مواجهه با تمایزات یکدیگر هستند در حالیکه یک خانواده هستیم و به یک هویت مشترک نیاز داریم تا مطالباتمان را با وفاق و همبستگی مطرح و مشکلات صنفیمان را حل کنیم. این همان رویکرد مهمی است که در خانه روزنامهنگاران شهر دنبال خواهیم کرد.
چرا رسانه؟
عرفاتی که همچنان معتقد است در جامعه بدون رسانه، عمده اتفاقات کشور دیده نخواهد شد به جشنواره فیلم فجر اشاره میکند و ادامه میدهد: درصورتیکه این جشنواره مهم بدون حضور عکاس و خبرنگار برگزار شود، نهتنها اخبار و اتفاقات آن به شکل صحیح منعکس نخواهد شد که باید بگویم بدون حضور اهالی رسانه گویی که هرگز اتفاقی نیفتاده است. همین دیدگاه باعث شده که من به آینده این خانه بسیار امیدوار و بر این باور هستم که خانه روزنامهنگاران به واسطه کارکردهای مهمی که دارد، شرایط احیای دوباره جشنواره مطبوعات را فراهم میسازد. بر همین اساس، با دعوت از همه مطبوعاتیها از تحریریههای شرق و اعتماد تا فارس و کیهان برای شرکت در این مهمترین رویداد اهالی رسانه و مطبوعات، رقابتی سالم را در راستای ارتقای استانداردهای رسانهنگاری در کشور خواهیم کرد.
کارکردهای خانه روزنامهنگاران شهر
«برای خانه روزنامهنگاران شهر چه کارکردهایی تعریف شده و آیا این کارکردها موازی با چند نهاد مرتبط با روزنامهنگاران پیش خواهد رفت یا خیر؟»
مهدی عرفاتی در پاسخ به این سؤال، با بیان اینکه آنقدر تشکلهای صنفی در حوزه رسانه محدود است که هرچه نهادهای بیشتری به این حوزه اختصاص پیدا کند همه خوشحالتر خواهیم بود یادآور میشود: «میدانم همه همکارانی که در این حوزه مسئولیتی دارند از وجود تشکلهای بیشتر استقبال و از ایدههای راهگشا در این مسیر حمایت میکنند. با این اوصاف در مورد کارکردها باید بگویم بر اساس نیازها و ضرورتها، خلأهایی وجود دارد که قصد پرکردن آن را داریم. مهمترین این خلأها نبود فضایی برای دور هم بودن است که از پای حوض، زیر درختان انار و نارنج، تا کافه و سرسرا و بالکن این عمارت، به همین منظور تدارک دیده شده است چراکه بر این باوریم هرجا بچههای رسانه دور هم جمع شدند حتی یک کافه، از دل آن یک ایده نو بیرون آمده و مؤثر هم واقع شده است. بنابراین در این خانه هم به بهانههای مختلف و از زاویه نگاه رسانه، نشستهایی با محوریت افزایش اطلاعات و به اشتراک گذاشتن تجربههای همکاران برگزار میکنیم.»
رسانه سیال و دائم دستخوش تغییر است، در حالی که به گفته عرفاتی تعدادی از همکاران رسانهای همچنان در سبک روزنامهنگاری دهه 80 ماندهاند. او با همین دیدگاه سعی بر آن دارد تا برای پر کردن این خلأ در این خانه با نگاهی نو دورههای آموزشی برگزار شود و چهارچوبهای تصویربرداری و تهیه گزارشهای تصویری، انجام صفر تا صد یک گفتوگو و انتشار و تولید محتوا با تلفن همراه و دهها قابلیت دیگر آموزش داده و به این ترتیب بر تعداد خبرنگاران به قولی همه فن حریف افزوده شود.
تجلیل و تقدیر از اهالی رسانه به واسطه مطالب خوب و جریانساز، تکریم بزرگان و برگزاری مراسم یادبود برای عزیزان از دسترفتهای که کار رسانهای انجام میدادند از دیگر کارکردهای خانه روزنامهنگاران است که مهدی عرفاتی به آن اشاره میکند و ادامه میدهد: «با توجه به ضریب نفوذ فضای مجازی و آب رفتن رسانههای رسمی در افکار عمومی، قصد داریم با معرفی رسانههای رسمی به فراخور مناسبتهایی مثل تأسیس آن رسانه، ذهن جامعه را از فضاهای غیر رسمی، خردهبرندها و فیکنیوزها دور و به این رسانههای معتبر معطوف و آن را به کمک کارشناسان و صاحبنظران در این جلسه معرفی کنیم و برای بهتر و چابکتر شدن رسانه مورد نظر نقشه راه پیشنهاد بدهیم.»
به طور کلی بناست در خانه روزنامهنگاران شهر مطابق با نیازها و ضرورتهای دنیای رسانه، خلأهای حال حاضر پوشش داده شود به این معنا که در فضایی مثل کافه این خانه که محیطی پرنشاط و جذاب خواهد بود، در نتیجه گپ و گفت اهالی رسانه مشکلات و راهحل مسائل مطرح شود. البته قرار نیست خبرگزاری و یا سایت خبری مرتبط با این خانه طراحی شود، اما نشریه هفتگی خواهیم داشت که محتوای آن ناظر بر کارکرد این خانه تولید میشود و با پرداختن به تاریخ شفاهی میهمانانی که تجربه سالها فعالیت در فضای رسانه دارند، منتشر خواهد شد.
آینه یک جامعه
عرفاتی در پاسخ به این سؤال که بر اساس چه پشتوانهای بر این آینده روشن امیدوار است میگوید: «پشتوانه این خانه، بچههای رسانه هستند. درست است که این خانه ارزنده به همت شهرداری تهران راهاندازی شده، اما باور دارم اگر ما رسانهایها دست در دست هم فارغ از هر سلیقهای پیش برویم، هیچ ارگان، نهاد و سازمانی یارای ناسازگاری و زورگویی نخواهد داشت. واقعیت این است که رسانه در ایران مظلوم است چون دستمان در دست هم نیست. در حالی که یک رسانه پویا بزرگترین نعمت برای یک جامعه است. اصلاً چرا راه دور برویم؛ تصویر یک جامعه را اهالی رسانه آن جامعه میسازند. حال این قشر اگر خوب باشد همه اقشار جامعه تصویر مثبتتری خواهند دید، گرچه که همواره ارزش کار اهالی رسانه در چشم سیاستگذاران و مدیران آنطور که باید بزرگ و بااهمیت نبوده است، اما باید بپذیریم تا حال خانواده رسانه و مطبوعات که کارشان هم تعطیلی ندارد خوب نباشد حال جامعه خوب نخواهد بود. اینکه سقف دریافتی بعضی از خبرنگاران با کف دریافتی افرادی در حرفه و پیشههای دیگر برابری کند، بیشتر به یک شوخی میماند، اما متأسفانه این شوخی جدی است و البته تلخ که امیدوارم در این بنای با قدمت نزدیک به یک قرن، آن حس مثبتی که نسبت به ساکنان شریف این خانه وجود دارد در امور مربوط به روزنامهنگاران، اهل قلم و اصحاب رسانه هم جاری شود و این آغازی باشد برای روزهای بهتری که به آنها انگیزه دهد یک بار دیگر عشق به نوشتن را جایگزین زندگی کارمندی کنند.»