وصال روحانـی
روزنامه‌نگار

 
عصر روز پنجشنبه (4 بهمن) نامزدهای جوایز «اسکار 2025» که مهم‌ترین جوایز سینمای جهان است، از سوی آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری که نهاد ارائه‌کننده این جوایز است، رسماً معرفی شدند. قرار بود اسامی نامزدهای «اسکار 2025» که نود و هفتمین دوره این جوایز به حساب می‌آید، روز 28 دی اعلام شود اما به سبب آتش‌سوزی‌های گسترده و مرگبار در بخش‌هایی از لس‌آنجلس که ‌هالیوود و استودیوهای بزرگ سینمایی در آن قرار دارد یک هفته در این امر تأخیر افتاد. با اعلام اسامی نامزدها در روز پنجشنبه مشخص شد که فیلم «امیلیا پرز» با کارگردانی ژاک اودیارد فرانسوی با کسب 13 نامزدی پیشتاز جوایز امسال شده است. سینمای ایران اگرچه در جوایز امسال فروغ زیادی نداشت، از کاندیداتوری  بی‌نصیب نماند و انیمیشن «در سایه سرو» که از تولیدات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و به کارگردانی مشترک شیرین سوهانی و حسین ملایمی است، در قسمت بهترین کار کارتونی کوتاه نامزد دریافت اسکار شد. این انتخاب در حالی رخ داد که فیلم «در آغوش درخت» نماینده رسمی ایران در قسمت بهترین فیلم بین‌‌الملل (غیرانگلیسی زبان) از 40 روز پیش و با اعلام یک فهرست کوتاه اولیه حاوی نام 15 فیلم، از صف نامزدها خارج شده و هرگونه شانسی را برای تصاحب اسکار از دست داده بود؛ جایزه‌ای که ایران در سال‌های 2012 و 2016 با نامزد شدن و سپس پیروزی دو اثر اصغر فرهادی با نام‌های «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» به کسب آن نائل شده بود.

ناکامی نسبی «ویله‌نوو»
شکست مجدد «ریدلی اسکات»
اگر «امیلیا پرز» با کسب 13 نامزدی موفق‌ترین فیلم در جمع نامزدها بود، دنیس ویله‌نوو کارگردان کانادایی و مبتکر فیلم «دون 2» به سبب ناکامی در کسب نامزدی اسکار بهترین کارگردانی یکی از تلخکامان «اسکار 2025» لقب گرفت. البته فیلم او برابر با انتظارهای قبلی یکی از 10 اثر سینمایی برجسته امسال سینمای جهان تلقی شد و نامش در فهرست نامزدهای برترین فیلم سال آمد تا ناکامی وی نسبی باشد و نامزد شدن «دون 2» در پنج شاخه اسکار امسال تأییدی دیگر بر همین موضوع به حساب می‌آید. اگر هم در پی شناخت شگفتی‌ساز بزرگ در جمع نامزدهای نود‌وهفتمین دوره اسکار باشیم، این عنوان بی‌گمان به فیلم «بروتالیست»
(The Brutalist) تعلق می‌گیرد که روز پنجشنبه در 10 شاخه اسکار نامزد دریافت این جایزه شد و یکی از آن شاخه‌ها، قسمت بهترین فیلم است. دیگر ناکام بزرگ «اسکار 2025» را هم باید قسمت دوم فیلم اساطیری و مبتنی بر روم باستان «گلادیاتور» تلقی کرد که 25 سال بعد از اکران قسمت اول آن اکران شد و با اینکه منتقدان هنر سینما بشدت آن را تحسین کرده‌اند و فروشی بیش از 650 میلیون دلار هم در سطح جهان داشته است، نه به جمع 10 نامزد عنوان بهترین فیلم راه یافت و نه ریدلی اسکات کارگردان توانا و معروف و 88 ساله آن نامزد مجسمه طلایی بهترین کارگردانی شد. این در شرایطی تحقق یافت که یک ربع قرن پیش قسمت اول «گلادیاتور» نه تنها بهترین فیلم سال 2000 شناخته شد، بلکه اسکار برترین بازیگر نقش اول مرد را نیز نصیب راسل کرو، بازیگر مشهور نیوزیلندی‌تبار استرالیایی کرده بود. گفتنی است که ریدلی اسکات در هر سه مرتبه قبلی نامزدی‌اش برای اسکار برترین کارگردانی هم از کسب این جایزه باز مانده بود.

فراتر از توقعات قبلی
در قسمت بهترین فیلم سال اگرچه آثاری نامزد اسکار شدند که اکثرشان از قبل هم واجد شرایط شناخته می‌شدند، اما راهیابی فیلم مهجور «پسران نیکل» به این جمع ویژه اتفاقی کاملاً غیرمنتظره بود. اضافه بر این، فیلم ترسناک «Wicked» (شرور) هم با نامزد شدن در 10 شاخه اسباب حیرت ناظران شد و از این بابت شانه به شانه «بروتالیست» سایید. شایان ذکر است که فیلم «یک ناشناخته کامل» نیز با کسب 8 نامزدی به دستاوردی فراتر از توقعات قبلی رسید. 10 فیلمی که نامزد کسب اسکار برترین فیلم سال 2025 شده‌اند، در یک نگاه از این قرارند: آنورا، بروتالیست، یک ناشناخته کامل، «Conclave»، «دون 2»، «امیلیا پرز»، «من هنوز اینجا هستم»، «پسران نیکل»، «ماده» و «Wicked» (شرور).

شانس بالای «اودیارد»
در قسمت بهترین کارگردانی اگرچه حذف نام ریدلی اسکات ناظران را متحیر کرد اما سایر نامزدهای این رده کم‌وبیش همانی بودند که برای این مهم صاحب بخت و اقبال به شمار می‌آمدند. پنج کارگردان نامزد شده از این قرارند: شون بیکر برای فیلم «آنورا»، بریدی کوربت برای «بروتالیست»، جیمز مگنولد برای «یک ناشناخته کامل»، ژاک اودیارد برای «امیلیا پرز» و کورالی فارگیت برای «ماده». در این میان به نظر می‌آید اقبال اودیارد برای تصاحب اسکار این رده بیش از سایرین باشد.

سرنوشت در دستان «امیلیا پرز»
در بخش بهترین فیلم بین‌‌الملل (غیرانگلیسی زبان) هم نام پنج اثر سینمایی در جمع نامزدها آمد و با این حال به نظر می‌رسد که اگر «امیلیا پرز» اسکار برترین فیلم سال را تصاحب نکند، برنده قطعی بهترین فیلم بین‌‌الملل خواهد شد و هیچ شانسی برای چهار نامزد دیگر متصور نخواهد بود. نامزدهای این رده عبارتند از: «امیلیا پرز» از فرانسه، «من هنوز اینجا هستم» از برزیل، «دختری با سوزن» از دانمارک، «جریان» از لتونی و «دانه انجیر معابد» از آلمان.

آنجا که پیش‌بینی
بسیار سخت است
روز پنجشنبه طبعاً نامزدهای جوایز اسکار برترین بازیگران نقش‌های اول و دوم چه در جمع مردان و چه در بین زنان نیز معرفی شدند. در قسمت بهترین بازیگران مرد نقش اول، رالف فاینس مسن و انگلیسی برای فیلم «Conclave» و آدریان برودی، بازیگر سرشناس امریکایی به سبب بازی در «بروتالیست» بیشترین اقبال را برای پیروزی دارند و در بین بازیگران زن نقش اول با اینکه اولین نامزدی اسکار دمی مور هنرپیشه مسن امریکایی پس از 40 سال حضور وی در این مدیوم خبرساز شده است، اما شانس پیروزی مایکی مدیسون برای بازی در فیلم «آنورا» و کارلا سوفیا گاسکون برای ایفای نقش در «امیلیا پرز» فزون‌تر از سایرین به نظر می‌رسد. در قسمت بهترین بازیگران مکمل مرد حذف نام دنزل واشینگتن که در «گلادیاتور 2» درخششی تازه داشته، اسباب تعجب شده است اما ادوارد نورتون امریکایی برای فیلم «یک ناشناخته کامل» و گای پی‌یرس استرالیایی برای «بروتالیست» به نامزدهایی قابل پیش‌بینی رسیده‌اند. در قسمت بهترین بازیگران مکمل زن زویی سالدانا برای «امیلیا پرز» و فلیسیتی جونز برای «بروتالیست» نامزد اسکار شده‌اند و با وجود این، پیش‌بینی نام فرد فاتح در هر دو شاخه بازیگران مکمل بسیار سخت به نظر می‌رسد.