در حافظه موقت ذخیره شد...
حمید رحمانی، مقام مسئول در وزارت نیرو در گفت و گو با « ایران» تأکید کرد
کاهش آب کشاورزی راهکار جلوگیری از فرونشست
حمید رحمانی، معاون دفتر توسعه نظامهای فنی - بهرهبرداری و دیسپاچینگ برقابی در گفتوگو با «ایران» و در پاسخ به شکلگیری فرونشست در ایران و اینکه به چه عواملی بستگی دارد و راه جلوگیری از این پدیده چیست، میگوید: موضوع فرونشست به عنوان یکی از بحرانهای جدی محیطزیستی در ایران مطرح بوده و وخامت روزافزون این بحران، نگرانیهای جدی به وجود آورده است. عامل اصلی شکلگیری این رخداد در ایران، برداشت بیرویه از آبخوانهاست که سبب افت سطح آب زیرزمینی و به دنبال آن فرونشست زمین میشود.
با توجه به این موضوع، مهمترین روش برای مقابله با فرونشست زمین، کنترل برداشت آب زیرزمینی از آبخوانها و جلوگیری از افت سطح آب زیرزمینی است. بیشترین سهم برداشت از منابع آب زیرزمینی کشور- نزدیک به 87 درصد- مربوط به بخش کشاورزی است و سهم برداشت برای مصارف شرب و صنعت نیز در مجموع 13درصد است. به این ترتیب برای کنترل افت سطح آب زیرزمینی و جلوگیری از رخداد فرونشست، کنترل برداشت آب زیرزمینی توسط بخش کشاورزی (به عنوان مهمترین برداشتکننده از منابع آب زیرزمینی) از اهمیت اساسی برخوردار است.
میزان فعلی آب مصرفی کشاورزی در کشور حدود 81 میلیارد مترمکعب است که بر اساس برنامه 5 ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، این مقدار در پایان برنامه هفتم باید به حدود 65 میلیارد مترمکعب در سال کاهش یابد که بخش عمده این صرفهجویی باید از طریق کاهش برداشت آب زیرزمینی برای مصرف کشاورزی حاصل شود. بدیهی است که با این کاهش برداشت 16 میلیارد مترمکعبی برای مصرف کشاورزی، گامی اساسی در متوقف کردن روند افت آب زیرزمینی و به تبع آن، کاهش و کنترل فرونشست در کشور برداشته خواهد شد.
رحمانی در پاسخ به این سؤال که عوامل مؤثر در دستیابی به این کاهش چیست هم میگوید: راه رسیدن به این کاهش برداشت، مستلزم همکاری همه دستگاههای ذیربط به خصوص وزارت جهاد کشاورزی و نیز آحاد جامعه بهویژه جامعه محترم کشاورزان است. در این زمینه، توجه به موضوعاتی نظیر افزایش راندمان مصرف آب کشاورزی و نیز ایجاد اشتغال برای کشاورزانی که منابع آب خود را از دست دادهاند، از اهمیت فراوان برخوردار است.
رحمانی در پاسخ به این پرسش که برنامههای وزارت نیرو برای کنترل و مدیریت برداشت آب از منابع زیرزمینی چه بوده است هم میگوید: وزارت نیرو در قالب طرح احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی(مصوب سال 1393شورای عالی آب) و نیز به عنوان یکی از دستگاههای عضو کارگروه ملی سازگاری با کم آبی (مصوب هیأت وزیران)، برنامههای متعددی را در خصوص کنترل و مدیریت برداشت از منابع آب زیرزمینی انجام داده که از جمله مهمترین این برنامهها میتوان به پرکردن چاههای غیرمجاز، نصب کنتور هوشمند حجمی روی چاههای مجاز، تشکیل و تجهیز گروههای حفاظت و نظارت منابع آب و نیز اصلاح و تعدیل پروانه بهرهبرداری چاههای مجاز اشاره کرد. در این زمینه، تاکنون حدود 135 هزار حلقه چاه غیرمجاز، پر و مسلوب المنفعه شده که باعث جلوگیری از برداشت غیرمجاز سالانه 3/3 میلیارد مترمکعب آب زیرزمینی میشود. همچنین نصب کنتور هوشمند حجمی روی حدود 100هزار حلقه چاه مجاز کشاورزی نیز تاکنون باعث جلوگیری از اضافه برداشت حدود 8/0 میلیارد متر مکعب آب زیرزمینی شده است.
بدیهی است که در صورت همراهی مردم و همکاری دستگاههای حاکمیتی با برنامههای وزارت نیرو در طرح احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی، امکان کنترل افت سطح آب زیرزمینی و تعادلبخشی اکثر آبخوانهای کشور تا پایان برنامه هفتم پیشرفت وجود خواهد داشت که این مسأله، نقشی کلیدی در کنترل فرونشست در دشتهای کشور ایفا میکند.
