بیرجند - بیرجند مانند بسیاری از مراکز استان‌ها از حاشیه‌نشینی مصون نمانده و محلات پیرامونی و اسکان‌های غیررسمی با وضعیت بهداشتی و خدماتی و رفاهی نامناسب در این شهر هم شکل گرفته است. مصرف آشکار موادمخدر و معتادان متجاهر یکی از آسیب‌های اجتماعی است که از حاشیه به متن شهر هم رسوخ کرده است. 23 دی ماه پلیس مبارزه با موادمخدر استان خراسان جنوبی از اجرای طرح آرامش در شهر با هدف برخورد با خرده‌فروشان موادمخدر و جمع‌آوری معتادان متجاهر در این استان خبر داد و گفت: در این طرح ۱۰۸ نفر خرده‌فروش و معتاد موادمخدر دستگیر شدند، اما پرسش این است که معتادان جمع‌آوری شده در کجا قرار است نگهداری شوند؟
از آنجایی که در خراسان جنوبی مرکز ماده ۱۶ ویژه نگهداری و درمان اجباری معتادان متجاهر وجود ندارد، این افراد با دستور مقام قضایی وارد مراکز ماده ۱۵ شده و در آنجا خدمات می‌گیرند که به نظر می‌رسد تاکنون این اقدام در کاهش آمار معتادان متجاهر اثرگذار نبوده است.
پذیرش و نگهداری اجباری افراد در مراکز ماده ۱۵ می‌تواند دردسرهایی در پی داشته باشد، چرا که مراکز درمانی موجود، سازوکار نگهداری اجباری معتادان، مراقبت و کنترل را ندارند و باید مراکز خاصی برای آنان درنظر گرفته شود.
پیگیری‌های گذشته برای راه‌اندازی مرکز ماده ۱۶ در استان خراسان جنوبی تاکنون نتیجه‌ای نداشته است. ایجاد فضایی در مجاورت زندان بیرجند برای مرکز ماده ۱۶ یا استفاده از ساختمان‌های بلااستفاده دستگاه‌های اجرایی از راهکارهایی بود که در سه سال اخیر پیشنهاد می‌شد، اما به نتیجه عملی نرسید.
اکنون راهکاری که استاندار خراسان جنوبی دارد، این است که معتادان متجاهر حداکثر طی یک ماه آینده جمع‌آوری شده و در سالن مدیریت بحران استان ساماندهی شوند.
سید محمدرضا هاشمی شامگاه شنبه در شورای اجتماعی استان اظهار کرد: پیگیری‌های لازم برای ایجاد مرکز ماده ۱۶ در استان باید انجام شود، زیرا شایسته مرکز خراسان جنوبی نیست که افرادی شب را در زیر پل‌ها و دیگر مکان‌ها بگذرانند و همه ما باید در این خصوص پاسخگو باشیم.