دیار بادگیرها در انتظار گندم های خوزستان
تنـــور نــان باکیــفیت در یـزد گرم می‌شـود
وابستگی شدید استان یزد به گندم وارداتی و نارضایتی شهروندان از کیفیت پایین نان، ضرورت استاندارد‌سازی کیفیت آرد و برنامه‌ریزی پایدار برای قرارگیری نان باکیفیت در سبد غذایی مردم را دوچندان کرده است. طبق گفته رئیس اتحادیه نانوایان یزد به «ایران»، همه‌ساله با آغاز گرمای هوا و کاهش میزان گلوتن آرد، گندم با کیفیت پایین‌تری به‌دست نانوایی‌ها رسیده و کیفیت خمیر نان کاهش پیدا می‌کند؛ البته طبق رایزنی‌های انجام‌شده با اداره غله پایتخت، مقدمات واردات گندم باکیفیت خوزستان آغاز شده و تا سال آینده مشکل نان بی‌کیفیت در استان یزد برطرف خواهد شد.
بیتا میرعظیمی
خبر نگار
«سیدعلیرضا عراقی» رئیس اتحادیه نانوایان یزد با اشاره به کیفیت متفاوت گندم مصرفی در استان به «ایران» می‌گوید: «استان یزد با توجه به شرایط آب و هوایی و بارش‌های اندک قادر به کشت گندم نبوده و بجز تولید 2 تا 5 درصد گندم مصرفی، همه‌ساله بخش زیادی از گندم مصرفی استان را از استان‌های دیگر مانند فارس و عمدتاً کردستان تهیه می‌کند. این در حالی است که کیفیت گندم خوزستان و گلستان مناسب‌تر بوده و تنها به‌دلیل بُعد مسافت و گرانی کرایه حمل‌و‌نقل، کمتر به دست یزدی‌ها می‌رسد. همین امر باعث شده تا گندم کم‌کیفیت کردستان وارد استان شده و در نانوایی‌ها توزیع شود.»
کیفیت پایین نان
رئیس اتحادیه نانوایان یزد با اشاره به بروز مشکل کیفیت نان در گرمای تابستان تصریح کرد: «با آغاز گرمای هوا از اردیبهشت تا شهریورماه هر سال، میزان گلوتن آرد کاهش پیدا کرده و کیفیت آرد بشدت پایین می‌آید. در همین راستا نیز گندم وارداتی از کردستان با کیفیت پایین‌تر به‌دست نانوایی‌ها رسیده و کیفیت خمیر نان کاهش پیدا می‌کند.» طبق گفته عراقی، «محل تأمین گندم استان‌ها بر‌اساس تقسیمات کشوری و مؤلفه‌هایی مانند بُعد مسافت و... تعیین و توزیع می‌شود. با این‌حال، ما از اداره غله استان تهران درخواست خرید گندم خوزستان را ارائه داده‌ایم که مقدمات کار انجام شده و بزودی مشکل برطرف خواهد شد.»
وی تصریح می‌کند: «در حال حاضر یک‌هزار و 250 نانوایی فعال در استان یزد وجود دارد که از این تعداد 630 نانوایی در مرکز شهر یزد مستقر است. نانوایی‌ها در هفته تنها یک روز تعطیل بوده و طبق آمار به‌دست آمده درصد تعطیلی غیرمجاز آنها زیر استاندارد است. تعداد نانوایان متخلف در سراسر استان نیز انگشت‌شمار بوده و اخیراً یک مورد شکایت تعزیراتی از یکی از نانوایی‌ها داشتیم که آن هم پس از یک هفته بازگشایی شد.»
توزیع آرد رایانه‌ای با سیستم هوشمند
رئیس اتحادیه نانوایان یزد خاطرنشان می‌کند: «آرد یارانه‌ای مبتنی بر سیستم هوشمند، در نانوایی‌ها توزیع شده و سهمیه آنها بر‌اساس آمار فروش کم و زیاد می‌شود. در حقیقت در دستگاه‌های هوشمند، برای هر نوع پختی میزان مشخصی تعیین شده که در صورت کم و زیاد شدن، میزان کسری‌ها را مشخص می‌کند. این امر تا حد زیادی میزان تخلفات نانوایان و کم‌فروشی آنها را باوجود مشکلات عدیده دیگر نانوایان کاهش داده است.» عراقی درباره علل تعطیلی برخی از نانوایی‌ها در محله‌های قدیمی‌تر شهر یزد نیز می‌گوید: «ابتدا باید گفت که تعداد نانوایی‌ها به تناسب در بافت جدید و قدیم یزد توزیع شده و هیچ تفاوتی میان محله‌ها وجود ندارد. با این‌حال به‌دلیل صنعتی شدن یزد، کارگران در کارخانه‌ها مشغول به‌کار شده و کمتر نسبت به کار در نانوایی‌ها رغبت نشان می‌دهند. از طرفی برای صاحبان نانوایی‌ها نیز استخدام کارگر با دستمزد بالا به‌صرفه نبوده و همین امر زمینه تعطیلی حدود 10 نانوایی در محله‌های قدیمی‌تر را فراهم کرده است. البته بلافاصله نانوایی‌های جدید جایگزین شده و مشکلات تولید و توزیع نان در محله‌های قدیمی‌تر حل‌و‌فصل شده است.»
پخت نان کامل در 35 نانوایی
وی از تشکیل کارگروهی با دستور استاندار برای ترویج تولید نان کامل در استان خبر داده و می‌گوید: «نان کامل، سبوس بالای ۹۴ درصد داشته و برخلاف نان سفید که سبوس آن جدا می‌شود، سرشار از فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها است. نان کامل در مراحل تخمیر به 4-3 ساعت استراحت نیاز دارد تا اسید مضر آن از بین برود. در راستای دستیابی مردم به نان کامل (حاوی سبوس و جوانه گندم)، برنامه آرد و نان کامل به همت استانداری، فرمانداری و دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی استان با راه‌اندازی 5 واحد نانوایی عرضه‌کننده نان کامل اجرایی شده است. هم‌اکنون، 35 نانوایی در مرکز شهر یزد اقدام به پخت آزمایشی نان کامل (با تفاوت قیمت هزار تا 1500 تومانی نسبت به نان معمولی) کرده و با استقبال گسترده مردم مواجه شده است. آرد نان کامل در یک کارخانه تولید شده و چندین کارخانه نیز نسبت به تولید و توزیع آرد کامل در استان اعلام آمادگی کرده‌اند.» رئیس اتحادیه نانوایان یزد می‌افزاید: «نظارت دائمی بر کیفیت و قیمت نان زیرنظر کارگروه آرد و نان با نظارت مستقیم استاندار، اداره جهاد کشاورزی، وزارت صمت، سازمان تعزیرات و فرمانداری‌ها انجام می‌شود. مردم درصورت مشاهده هرگونه تخلف در نانوایی‌ها می‌توانند به شورای اتحادیه و از طریق تلفن 123 ثبت شکایت کنند. به‌محض ثبت شکایت، مأموران بلافاصله در محل موردنظر حضور پیدا کرده و موضوع را مورد بررسی قرار دهند.»
نظارت بر زنجیره گندم تا نان مصرفی
«محمد دهقان بنادکی» سرپرست دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری یزد هم به «ایران» می‌گوید: «یارانه نان در کشور چیزی حدود ۲۴۰ همت در سال است که از این میزان ماهانه ۲۰۰ میلیارد تومان یارانه از منابع دولت به استان یزد اختصاص پیدا می‌کند. البته یارانه‌های پنهان دیگری نیز در طول زنجیره گندم تا نان، به نانوایان پرداخت می‌شود تا نانی با قیمت مناسب و کیفیت بهتر به‌دست مردم برسد. در همین راستا نیز دولت بر زنجیره تولید گندم تا نان مصرفی نظارت کرده و از طریق به‌دست آوردن اطلاعات صحیح از خریداران نان و تراکنش نانوایان در سامانه هوشمند نانینو، آرد و نان را با کمترین هدررفت توزیع می‌کند. همچنین نهادهایی مانند جهاد کشاورزی، اتاق اصناف و اتحادیه صنف نانوایان در استان یزد نیز بر عملکرد نانوایان نظارت کرده و همزمان دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری نیز با تشکیل کمیته‌ها و کارگروه‌های اصلی مباحث تخصصی آرد و نان و اقلام تنظیم بازاری، مصوبات ابلاغی را پیگیری می‌کند.»
بــــرش
وابستگی شدید یزد به گندم وارداتی
طبق گفته «سیدجلال موسوی» مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان یزد، «امسال ۳۰ هزار تن گندم در استان یزد تولید شده که از این میزان ۷ هزار تن گندم تحویل سیلو‌ها شده است. البته مصرف سالانه گندم استان یزد، ۱۷۰ هزار تن است که با احتساب گندم تحویل داده شده، چیزی حدود ۵ درصد مصرف گندم استان از داخل استان یزد تأمین شده و مابقی نیاز مصرفی از استان‌های گلستان، خوزستان و فارس وارد می‌شود.»
