یمن، پدیده ناشناخته برای اسرائیل
محمدمحسن فایضی
کارشناس مسائل فلسطین
پس از 460 روز جنگ، براساس گزارش روزنامه عبری واللا، از یمن 40 موشک بالستیک و 320 پهپاد به سمت سرزمینهای اشغالی شلیک شده است. در یک ماه اخیر حملات موشکی به تلآویو و صدای آژیر خطرهای شبانه در مرکز سرزمینهای اشغالی، موجب شده است توجهات بیشتری به تداوم حملات انصارالله شود.
در یک سوی داستان حاکمیت صنعا، انصارالله و سید عبدالملک حوثی است که در یک شرافت کامل بر تعهد و آنچه وظیفه خود مینامند در حمایت از مقاومت و مردم غزه ایستادهاند و بهرغم گذشت بیش از یک سال همچنان بر عدم عبور کشتی از دریای سرخ و انجام حملات موشکی و پهپادی تأکید دارند.
اما آنسوی داستان جبهه حامی رژیم صهیونیستی و ارتش اسرائیل است که اقدامات مختلفی برای متوقف کردن حملات صنعا به سرزمینهای اشغالی و کشتیها انجام داده، اما تاکنون در رسیدن به هدفشان موفق نشدهاند. اکنون سؤال این است که دلیل این عدم موفقیت چیست؟
یمن؛ دشمنی ناشناخته
تغییر جبهه شمال یمن از یک حکومت نزدیک به غرب با سیستم نظامی شرقی بازمانده از دوران جنگ سرد، به یک بازیگر ضد محور صهیونیستی در دهه اخیر را شاید بتوان اصلیترین مسأله و دلیل وضعیت کنونی دانست.
سازمانهای امنیتی و نظامی اسرائیل اگر برای بازدارندگی در جبهه لبنان دست به اقداماتی چون ترور فرماندهان، هدف قرار دادن مراکز مخفی و انفجار پیجرها میزنند پشتوانه حداقل 10 ساله دارد، اما در خصوص جبهه یمن و صنعا حداقل 10 سال عقبترند و این خلأ در میانه جنگ و تنش پرکردنش به این سادگی نخواهد بود.
هفته گذشته بود که کانال عبری کان خبر داد، ارتش اسرائیل دهها یهودی یمنیالاصل را که زبان عربی را به گویش یمنی میفهمند، استخدام کرده تا در مبارزه با انصارالله برای جمعآوری اطلاعات کمک کنند.
تغییر جبهه و عدم تصور و پیشبینی اینکه جبههای دوهزار کیلومتر آنسوتر نهتنها از جنگ با همسایه شمالی رهایی مییابد، بلکه به یک بازیگر تأثیرگذار و عملیاتی مستقیم تبدیل میشود، صهیونیستها را در یک خلأ شناختی و اطلاعاتی جدی قرار داده و این امتیازی بسیار مهم برای صنعا در تداوم نبرد است.
تفاوت در سیستم نظامی
یمنی ها در میان ملت های عربی متفاوت هستند و این تفاوت در خیلی از موضوعات زندگیشان هنوز پابرجا و قابل رؤیت است. یکی از این تفاوتها در قبائلی بودن است. نهادهای اطلاعاتی اسرائیلی معتقدند، انصارالله براساس بافت قدرت سیاسی یمن، موشکها و پهپادها را میان قبایل و بازیگران زیادی پخش کرده است؛ اقدامی که با راضی و همراه نگه داشتن دیگر قبایل و احساس رضایت آنها در نقشآفرینی در جنگ و مقابله با اسرائیل، اقدامات امنیتی را سخت
میکند.
روزنامه عبری کالکالیست به نقل از یک افسر اسرائیلی مینویسد: این روش (مدل حمله به حزبالله و حماس) نمیتواند روی حوثیها اثرگذار باشد، نه فقط به این دلیل که قرار نیست ما لشکرهایی را که در صنعا پرسه میزنند، قرار دهیم(متمرکز نیست)، بلکه چون سیستمهای پرتاب حوثیها کاملاً متفاوت عمل میکنند. اکثر آنها بسیار متحرک و چابک هستند. پرتابگرهای بزرگ که روی کامیونهای قدرتمند قرار میگیرند، در غارهای طبیعی سراسر شمال یمن و میان قبایل مختلف پراکنده شدهاند.
مسیر پرتابی موشکها
دو دلیل بالا بیشترین ناکامی در اقدامات واکنشی برای هدف قرار دادن انبارها و کسب اطلاعات و اقدام برای جلوگیری از آغاز حملات را موجب شده است؛ اما چالش دیگر اسرائیلیها در مقابل یمنیها، رهگیری موشکهاست. بیشتر موشکها حداقل با رسیدن به مرکز سرزمینهای اشغالی آژیر خطر را برای اکثر مناطق و بیش از دو میلیون جمعیت به صدا در میآورد، پیامدهای اجتماعی زیادی دارد و یک شکست واضح و عیان را به تلآویو تحمیل کرده است.
دلیل این مسأله به گفته رسانههای اسرائیلی دو مؤلفه است: اول عدم وجود سیستمهای پدافندی در جنوب به واسطه اینکه همواره تهدید موشکهای بالستیک از شمال فرض گرفته شده است و دیگری نوع موشکی که یمنیها استفاده میکنند یعنی فلسطین 2.
موشک فلسطین 2 بسیار مشکلسازتر است: اولاً، این موشک با سوخت جامد کار میکند، بنابراین نیازی به سوختگیری ندارد. دوم، در مداری بسیار پایین پرواز میکند، بنابراین دیرتر توسط سیستمهای ما شناسایی میشوند و دیگر اینکه قابلیت مسیریابی و تغییر مسیر حین حرکت را داراست.
در ماههای پیش رو حتی با وقوع آتشبس احتمالی چه موقت یا دائم در نوار غزه، باید منتظر اقدامات ادامهدار و طولانیمدت اطلاعاتی، نظامی اسرائیلیها برای جبهه جدید دشمن پیش رویشان یعنی صنعا بود. احتمالاً یکی از اقدامات جدی، اختلال در داخل یمن و شکستن وحدت بالاخص با فعال کردن جبهه عدن خواهد بود.