مهاجرت کادر درمان فارس، قطب گردشگری سلامت نگران کننده است
تربیت پزشک برای کشورهای حاشیه خلیج فارس
ایران زمین– حوزه سلامت استان فارس در سالهای اخیر با چالش جدیدی مواجه شده است که بر فهرست مشکلات پیشین افزوده است و آن مهاجرت کادر درمان از پزشکان متخصص و عمومی گرفته تا پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. البته به دلیل پیوستگی تاریخی و دیرینه فرهنگی و اجتماعی مردم استان فارس با کشورهای حاشیه خلیج فارس و نزدیکی جغرافیایی؛ مهاجرت و سرمایهگذاری شهروندان استان فارس در این کشورها بویژه کشورهای امارات متحده عربی، عمان، کویت و قطر موضوعی مسبوق به سابقه بوده است. بویژه آنکه بسیاری از مردم در شیراز و اطراف آن ارتباط سنتی و فامیلی با کشورهای حاشیه خلیج فارس هم دارند. اما در حوزه سلامت، مهاجرت پزشکان یک پدیده جدید در استان فارس محسوب میشود. باید در نظر داشت که شهر شیراز به دلیل برخورداری از مراکز درمانی پیشرفته و مجهز، از دیرباز به عنوان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری سلامت و قطب گردشگری سلامت در جنوب ایران تلقی میشد. عمده گردشگرانی که برای درمان به شیراز مراجعه میکنند از کشورهای حاشیه خلیج فارس و عراق هستند. بر اساس آمارهایی که دانشگاه علوم پزشکی شیراز ارائه کرده، سالانه حدود ۱۴ هزار گردشگر خارجی بویژه از کشورهای همسایه برای درمان به این شهر سفر میکنند و مطبها و مراکز تشخیصی و مراکز درمانی شیراز ماهانه به طور میانگین یکهزار و ۵۰۰ نفر گردشگر را پذیرش میکنند. مهاجرت کادر درمان استان فارس به کشورهای حاشیه خلیج فارس افزون بر اینکه بر مشکل کمبود پزشک و پرستار بویژه در شهرها و مناطق دور از مرکز استان دامن میزند، جایگاه تاریخی شیراز در گردشگری سلامت را نیز تهدید میکند.
قائم مقام استاندار فارس در شورای گردشگری سلامت با بیان اینکه فارس در حال از دست دادن بخشی از نیروهای خود در حوزه پزشکی است، کمبود نیروی انسانی و مهاجرت آنها را تهدیدی جدی برای دریافت خدمات درمانی جامعه دانست.
محمد فرخزاده با اشاره به اقدامات متعدد در ساماندهی ورود گردشگران سلامت با همکاری دستگاههای مختلف افزود: رشد قابل توجه مهاجرت و جذابیتهای درآمدی برای پزشکان و پرستاران در کشورهای عربی و همسایگان دیگر در سالهای اخیر، باعث کاهش متخصص و فوق تخصص در بسیاری از رشتهها در سالهای آینده خواهد شد.
قائم مقام استاندار در شورای گردشگری سلامت افزود: محدودیتهای کنکور و سهمیههای ویژه در جذب نیروی مستعد دانشگاهی، درآمد اندک بخشی از جامعه درمانی، مشکلات عدیده بیمهای، گرانی تجهیزات پزشکی و دارویی و... از عوامل بازدارنده در عرصه شکوفایی درمانی کشور است که باید تدابیر فوری برای حل آنها اتخاذ کرد.
معاون استاندار با بیان چراییِ آمار بالای مهاجرت به کشورهای عربی اظهار کرد رشد و توسعه این کشورها، امنیت شغلی، کیفیت زندگی قابل قبول، عدم پرداخت مالیات و درآمد بالا، وفور موقعیتهای شغلی با شرایط مناسب، شرایط مهاجرت آسان برای پزشکان، محیط حرفهای و فرصتهای بینالمللی، صدور آسان ویزای کار، برخورداری از خدمات و امکانات و عدم نیاز به مدرک زبان یا تمکن مالی مهمترین موارد دلایل محبوبیت برای مهاجرت به این کشورها هستند.
او با اشاره به پیشرفتهای دهه گذشته در کشورهای خلیج فارس از نظر اقتصادی و توسعه زیرساختهای درمانی، بیان کرد: متناسب با این پیشرفتها، تقاضا برای استخدام نیروی انسانی در این کشورها افزایش یافته که به دلیل کیفیت تربیت نیروی متخصص در دانشگاههای پزشکی ایران متقاضی جذب از ایران بالا است.
بازار داغ تبلیغ مهاجرت پزشکان
مهاجرت کادر درمان استان فارس در حالی به یک موضوع نگران کننده در این استان تبدیل شده است که سایت ها و صفحههای مجازی هم برای تبلیغ و تشویق مهاجرت پزشکان از یکدیگر سبقت میگیرند. دفاتر ایرانگردی و جهانگردی هم روزانه تورهای ویژه پروازی برای پزشکان از شیراز به دوبی برگزار میکنند که در برنامههای این تورها، بازدید از مراکز درمانی کشورهای خلیج فارس هم گنجانده میشود.
معاون استاندار فارس با اشاره به لجام گسیختگی فضای مجازی به نقش برخی سایتها و پیجها در مهاجرت نیروهای نخبه و تبلیغات گسترده در این زمینه، افزود: عمدتاً فضا را جوری نشان میدهند که فرد علاقهمندیهای خود را در کشور رها کند و به آنجا برود درحالی که مهاجرت نیز مشکلات عدیدهای دارد.
فرخزاده دعوتنامههایی را که از طرف شرکتهای داخلی و با حمایتهای خارجی به سمت پزشکان ارسال میشود، در این تصمیم مؤثر دانست و افزود چنانچه فرصتهای بینالمللی را خود کشور برای این عزیزان فراهم کند، این دعوتنامهها اعتبار خود را از دست خواهند داد.
معاون استاندار فارس با بیان اینکه امروز با پیشرفت دانش نخبگان ایرانی و رشدی که پس از انقلاب اتفاق افتاد برای هیچ اقدام پزشکی نیازمند خارج از کشور نیستیم، افزود: هم اکنون هیچ ایرانی تصور نمیکند برای عمل قلب یا چشم باید به خارج از کشور سفر کند اما چنانچه مهاجرت با همین سرعت ادامه پیدا کند، در آینده بسیار نزدیک ممکن است به وضع دهههای گذشته دچار شویم و این یعنی تهدید حیات جامعه ایرانی!
فرخزاده با بیان اینکه پدیده مهاجرت مخصوص پزشک، دندانپزشک و داروساز نیست بلکه سایر حرَف پزشکی مانند ماما، پیراپزشک، فیزیوتراپ، بیناییسنج و سایر شاغلین این حرفه در زمره مهاجرین قرار دارند، افزود: سختی کار به دلیل افزایش حجم بیماران و عدم رضایت از دریافتیها موجب وضعیت نامناسب نیروی انسانی شده است.