توسعه هوش مصنوعی در کنار افزایش رفاه و توانمندی بشر، البته بخش‌های تاریکی هم دارد که به نگرانی‌های فعالان حوزه فناوری دامن زده است. برخی هم از میزان سرعت توسعه این فناوری بهت‌زده و نگران شده‌اند که یکی از این افراد، پروفسور«جفری هینتون»، پدرخوانده هوش مصنوعی است.

 بشر در کنترل ماشین‌ها
«جفری هینتون»، دانشمند ۷۷ساله بریتانیایی که سال گذشته میلادی جایزه نوبل فیزیک را به خود اختصاص داد و البته در توسعه هوش مصنوعی نقش مهمی ایفا کرده است، اعتقاد دارد هوش مصنوعی در دهه‌های آینده توانایی نابودی بشر را دارد. به همین دلیل وی از نقش‌آفرینی خود برای توسعه هوش مصنوعی پشیمان است و این توسعه را شبیه یک انقلاب صنعتی بزرگ می‌داند که در نهایت، ماشین‌ها کنترل انسان‌ها را به دست خواهند گرفت.
این نگرانی‌ها سبب شد «جفری هینتون» سال گذشته از سمت خود در گوگل استعفا دهد. وی که در بخش تحقیقات هوش مصنوعی گوگل فعالیت داشت، از کار خود کناره‌گیری کرد تا بتواند درباره خطرات ناشی از توسعه غیرقانونی هوش مصنوعی، آزادانه‌تر صحبت کند. به عقیده وی، بازیگران بد می‌توانند از فناوری‌های هوش مصنوعی برای اهدافی مضر، سوء‌استفاده کنند بنابراین باید به فکر راهکاری برای داشتن یک هوش مصنوعی امن باشیم.

انقراض بشر در 30سال
پدرخوانده هوش مصنوعی بتازگی در گفت‌و‌گویی با گاردین، ادعا کرده است که با توجه به سرعت چشمگیر پیشرفت هوش مصنوعی، این فناوری درحال پیشی گرفتن از انسان است. وی با هولناک خواندن این موضوع، از نگرانی‌هایش درباره اینکه هوش مصنوعی می‌تواند نسل انسان را تا 30 سال آینده منقرض کند، سخن گفته است.
مسئولیت پذیری
غول‌های فناوری با قوانین دولتی
هرچند بسیاری به موضوع انقراض بشر در 3 دهه آینده، آن هم به دلیل توسعه هوش مصنوعی با دیده تردید می‌نگرند اما «جفری هینتون» نگرانی خود را بحق می‌داند و معتقد است این فناوری بسیار سریع‌تر از انتظار وی در حال توسعه است و می‌تواند کار به جاهای باریک بکشد. وی با اشاره به اینکه هوش مصنوعی می‌تواند برای انسان‌ها خطرناک باشد، البته یک راهکار هم ارائه داده و یادآور شده است که برای ایجاد تعادل، باید قوانینی سختگیرانه توسط دولت‌ها تصویب شود.
پدرهوش مصنوعی افزود: تنها قوانین دولتی است که می‌تواند شرکت‌های بزرگ و غول‌های فناوری هوش مصنوعی را وادار به اجرای سیاستگذاری‌های صحیح کند. بنابراین من قویاً معتقدم که دولت‌ها باید شرکت‌های بزرگ فناوری را مجبور به انجام تحقیقات زیادی درباره ایمنی هوش مصنوعی کنند.
عقب ماندن بشر
از ماشین‌های هوشمند
پدر هوش مصنوعی در تازه‌ترین اظهارنظر خود درباره این فناوری گفت: در گذشته انسان مجبور نبود با فناوری‌های هوشمندانه‌تر کنار بیاید اما امروز همه چیز متفاوت شده و این وضعیت، نگران‌کننده است. وی ادامه داد: من فکر می‌کنم این توسعه شبیه انقلاب صنعتی است. در انقلاب صنعتی، ماشین‌ها قوی‌ترعمل می‌کردند به عنوان مثال اگر می‌خواستید خندقی حفر کنید، آن را با ماشین حفر می‌کردید. اما آنچه ما اکنون داریم چیزی است که جایگزین هوش انسانی شده است و هوش معمولی انسان، دیگر پیشرو نخواهد بود. به بیان دیگر، هوش ماشین‌ها پیشروتر از انسان‌ها عمل می‌کنند.
هینتون افزود: نگرانی من این است که اگرچه این توسعه باعث افزایش بسیار زیاد بهره‌وری می‌شود و این امر عملاً باید برای جامعه خوب باشد، اما اگر همه منافع نصیب ثروتمندان شود و بسیاری از مردم شغل خود را از دست بدهند و فقیرتر شوند، ممکن است معادله تغییر کرده و حتی برای جامعه، بد باشد.
وی در ادامه گفت: ترسناک است که بدانیم این فناوری از ما هوشمندتر است. در اولین انقلاب صنعتی، هیچ شانسی وجود نداشت که ماشین‌ها از ما جلو بزنند زیرا ما اطلاعات کافی از ماشین‌ها در دست داشتیم اما اکنون این تهدید وجود دارد که هوش مصنوعی کنترل را به دست بگیرد زیرا ما شناخت و اطلاعات کافی درباره آن نداریم، بنابراین تفاوت بزرگی وجود دارد.
کودک 3ساله
در برابر هوش مصنوعی
این دانشمند در ادامه گفت‌و‌گو با اشاره به پشیمانی‌اش از توسعه هوش مصنوعی گفت: این موضوع ازنظر من دو بعد دارد، یکی احساس گناه است زیرا کاری را انجام دادم که احساس می‌کنم نباید انجام می‌دادم؛ حسرت دوم من این است که نگرانم نتیجه کلی توسعه هوش مصنوعی، سبب شود تا سیستم‌های هوشمندتر از ما، درنهایت کنترل‌مان را به دست بگیرند. ما هیچ تجربه‌ای در مورد چگونگی داشتن سیستم‌هایی باهوش‌تر از خود نداریم و حتی معتقدم امروزه انسان‌ها در مقایسه با سیستم‌های هوشمند، مانند کودکان نوپا هستند. خودتان را یک کودک 3 ساله تصور کنید، ما آن کودک 3 ساله و هوش‌مصنوعی، یک فرد بالغ است.

بــــرش

نگاهی به زندگی «جفری هینتون»

چرا«جفری هینتون» را پدرخوانده هوش مصنوعی می‌دانند؟ پاسخ این است که تحقیقات این دانشمند، انقلابی در دنیای فناوری ایجاد کرده است. وی با الهام از مغز انسان، شبکه‌های عصبی مصنوعی را ساخت و به ماشین‌ها توانایی یادگیری، تفکر و تصمیم‌گیری بخشید. تحقق فناوری‌های هوشمند از دستیارهای صوتی گرفته تا خودروهای خودران، ناشی از تلاش‌های بی‌وقفه‌ هینتون و همکارانش بوده است.
هینتون که با کسب جایزه‌ نوبل ۲۰۲۴ در رشته‌ فیزیک به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین دانشمندان قرن بیستم شناخته می‌شود، حدود ۴۶ سال قبل تلاش کرد همانند انسان‌ها، به کامپیوترها نیز آموزش دهد. این ایده ابتدا ناممکن به‌نظر می‌رسید، اما با گذشت زمان خلاف آن ثابت شد تا جایی‌ که گوگل با استخدام هینتون، از وی خواست هوش مصنوعی را به واقعیت تبدیل کند. هرچند وی به موفقیت‌های بزرگی در این زمینه دست یافت اما حالا نگرانی‌های زیادی از توسعه هوش مصنوعی دارد و در مقاطع مختلف دراین زمینه هشدارهایی می‌دهد. همین هشدارها سبب شده است بسیاری از کارشناسان فناوری به دنبال وضع قوانینی در زمینه توسعه هوش مصنوعی در سیستم‌های مختلف باشند. البته این تازه آغاز راه است و باید منتظر ماند و دید زورآزمایی هوش مصنوعی و بشر به کجا می‌رسد.