چرا زیرساخت های عمرانی و ارتباطی یاسوج با کمبود بودجه مواجه است؟
کهگیلویه صعبالعبور
بیتا میرعظیمی
خبرنگار
کهگیلویه و بویراحمد بهدلیل شرایط خاص توپوگرافی و جغرافیایی یکی از استانهای خطرناک در زمینه سوانح و حوادث رانندگی بهشمار میرود. استانی در قلب زاگرس که تصادفات جادهای و افزایش تلفات جانی آن بهدلیل ناایمن بودن راهها و مسیرهای پرتردد به چالشی بزرگ تبدیل شده و ضرورت ایمنسازی جادهها با تزریق اعتبارات استانی و ملی را دوچندان کرده است. طبق گفته مدیرکل حملونقل اداره کل راهداری و حملونقل جادهای استان کهگیلویه و بویراحمد به «ایران»، آمار مرگومیر ناشی از حوادث رانندگی در راههای استان از سال گذشته تاکنون 11.6 درصد افزایش داشته و به تفکیک جنسیت 75 درصد متوفیان را مردان و 25 درصد را زنان تشکیل میدهند. ضعف زیرساختهای جادهای با بیش از یکهزار و 500 کیلومتر نقاط حادثهخیز و 40 گردنه خطرناک در استان کهگیلویه و بویراحمد به عاملی مهم جهت توسعهنیافتگی این استان زرخیز اما محروم تبدیل شده و ایمنسازی راهها و جادهها را به مطالبه جدی و بحق مردم تبدیل کرده است.
«عیسی شهامت» معاون عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد به «ایران» میگوید: شرایط خاص توپوگرافی و جغرافیایی استان کهگیلویه و بویراحمد اعم از کوهستانی بودن، وجود پیچهای تند، سراشیبیها و سربالاییهای متعدد و...، نرخ واحد خدماترسانی در فضای زیرساختی از جمله راهها و جادهها را افزایش داده است. بهواسطه کوهستانی و صعبالعبور بودن راههای استان، هزینه ساخت هر کیلومتر محور ارتباطی را به 3 برابر میانگین کشوری رسانده که با توجه به شرایط موجود باید اعتبارات موردنیاز تأمین شده و ایمنسازی جادهها و راهها در دستورکار قرار گیرد.
وی میافزاید: بودجه استانها براساس پارامترهایی مانند تعداد جمعیت، درآمدها و... تعیین و تأمین میشود. بودجه استان کهگیلویه و بویراحمد نسبت به نیازمندیهای موجود به مراتب کمتر است. علاوه بر این، ما میراثدار بخشی از محرومیتها هستیم که علیالقاعده باید بر افزایش میزان بودجه و تزریق اعتبارات موردنیاز استان تأثیرگذار باشدکه بهدلیل شرایط اقتصادی کنونی در کشور، استان کهگیلویه و بویراحمد که همچنان در تأمین اعتبارات استانی با مشکلات بسیاری دستوپنجه نرم میکند، در تأمین اعتبار پروژههای ملی نیز با توجه به مشکلات اقتصادی کنونی با محدودیتهای گستردهای مواجه شده است.
اعتبارات استانی اندک
طبق گفته این مقام مسئول، با وجود کیفیت پایین و نامناسب جادهها و راهها، میتوان با تولید خودروهای باکیفیت بخشی از مشکلات جادههای پرحادثه را حلوفصل کرد. بنابراین باوجود اعتبارات استانی اندک به منظور بهبود وضعیت جادهها، چنانچه قرار است خودروهای بیکیفیت تولید شده و بهدست مردم برسد، علیالقاعده تصادفات روزانه هزینهبرتر شده و مشکلات موجود دوچندان خواهد شد. نکته بعد اینکه استان کهگیلویه و بویراحمد دارای پراکندگی گسترده در بخش روستایی است؛ روستاهایی با تعداد اندک خانوار که بهصورت آنتنی به جادههای اصلی متصل شدهاند. موضوعی که به خطرناک شدن تقاطعات جادهها دامن زده و بعضاً مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد میکند. علاوه بر این، نیمه اول سالجاری محور دهدشت - پاتاوه بهصورت ناقص وارد مدار خدمت شد. محوری که همچنان در تقاطع، روشنایی، تونلها و تهویهها با مشکلاتی مواجه بوده و آمار تصادفات و مرگومیرها را افزایش داده است. این محور به اصلاح هندسی و تقاطعات همسطح نیاز داشته و طبق برآوردهای انجام شده به حداقل 2.5 همت برای ایمنسازی نیازمند است. از طرفی پس از افتتاح آزادراه شیراز - اصفهان و افزایش حجم ترافیک، شاهد افزایش میزان تردد روزانه خودروها و کامیونها در جادههای فرعی و وقوع تصادفات زیاد در این محور هستیم. اگرچه در مبادی ورودی استان در چندین جبهه اقداماتی جهت بهبود وضعیت راهها و جادهها در حال انجام است، اما همچنان شاهد آمار بالای تصادفات در محورهای مختلف استان هستیم.
«عیسی شهامت» میافزاید: اعتبار عمرانی استان در سالجاری 3.7 همت درنظر گرفته شده است؛ آنهم برای استانی که حداقل 500 روستای آن راه و جاده مناسبی ندارد. از طرفی وجود صنایع راکد و نیمهراکد مختلف، چرخ تولید و صنعت در استان را با چالشهای جدی مواجه کرده و ضرورت تزریق اعتبارات با هدف بهبود و نوسازی زیرساختها را دوچندان کرده است. با این وجود، اقدامات گستردهای جهت ایمنسازی جادهها در جبهههای مختلف در حال انجام بوده و اثراتش طی 3-2 سال آینده مشهود خواهد شد.
تونل های تاریک و حادثه خیز
معاون عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد ادامه میدهد: محور ۷۴ کیلومتری یاسوج - بابامیدان یکی از قطعات تکمیلی کریدور جنوب به مرکز و شمال کشور است که پس از افتتاح و بهرهبرداری رسمی در سالهای گذشته، همچنان نقاط کور، تونلهای طویل و بدون تهویه هوا و حادثهخیز دارد. طرحی که وزارت راه آن را بهصورت نیمهتمام منوط به اعتبارات عمرانی استان کرده که تاکنون بهدلیل کمبود اعتبارات، مجال تکمیل پیدا نکرده است. این مشکل در محور دهدشت - پاتاوه نیز دیده میشود. از طرفی اعتبارات اندک در تکمیل محور یاسوج - اقلید نیز اثرگذار است؛ محوری که با اجرای آن و اتصال یاسوج به شبکه آزادراه با کوتاهتر شدن دو ساعته مسیر یاسوج به تهران، بخش زیادی از آمار تصادفات استان کاهش پیدا خواهد کرد. محور یاسوج - شیراز نیز علیالقاعده باید بهواسطه آبگیری سد تنگ سرخ تا سال آینده به بهرهبرداری برسد. از طرفی محور دهدشت - خیرآباد به طول ۴۸ کیلومتر یکی از محورهای تصادفخیز استان بهشمار میرود که بزودی ۱۶ کیلومتر آن به مناقصه گذاشته شده و با مطلوبیت استانداردهای این محور، آمار تصادفات آن نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
برش
افزایش 11.6 درصدی متوفیان حوادث رانندگی
«حمیدرضا پیمانجو» مدیرکل حملونقل اداره کل راهداری و حملونقل جادهای استان کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به افزایش 11.6 درصدی تعداد متوفیان حوادث رانندگی در راههای استان از سال گذشته تاکنون به «ایران» میگوید: در سال 1402، 224 نفر (22 نفر درونشهری، 183 نفر برونشهری و 19 نفر روستایی) فوت کرده و 5 هزار و 931 نفر مصدوم شدند. در سال 1401 نیز 254 نفر (23 نفر درونشهری، 215 نفر برونشهری و 16 نفر روستایی) فوت کرده و 4 هزار و 913 نفر مصدوم شدند. متوفیان حوادث رانندگی سال گذشته نیز به تفکیک جنسیت 75 درصد مرد و 25 درصد زن بودند. وی میافزاید: فراوانی فوتیها و مجروحین تصادفات راههای استان در طرح نوروزی 1403 نسبت به مدت مشابه سال گذشته (8 فوتی و 235 مجروح) نشان میدهد که تعداد متوفیان 63.63 درصد و تعداد مجروحین 16.37 درصد کاهش پیدا کرده است. تجزیه و تحلیل تصادفات فوتی و جرحی استان در 12 ماهه سال 1402 نیز نشان میدهد که بیشترین تصادفات در حدفاصل ساعت 16 تا 18 رخ داده و 44.96 درصد آن بهدلیل تصادفات تخطی از سرعت مطمئنه و تجاوز از سرعت مقرره رخ داده است. همچنین 82.51 درصد تصادفات ناشی از تصادف خودروهای سواری بوده و 30.34 درصد از تصادفات استان در محورهای یاسوج - اصفهان، محور سیسخت، محور مادوان و محورهای فرعی رخ داده است.
