یادداشت شفاهی
کمدی در برزخ مرگ و زندگی
آنتونیا شرکا
منتقد سینما
فیلم «صبحانه با زرافه ها» را میتوان نسخه متفاوتی از سینمای کمدی دانست، آن هم در روزگاری که کمدیهای غالباً سخیف، سالنهای سینمای کشورمان را تحت سیطره خود در آوردهاند. درواقع تیزر و تبلیغات رسانهای «صبحانه با زرافه ها»هم شائبه همین دست فیلمها را برای علاقهمندان به فیلمهای کمدی ایجاد میکند. حضور پژمان جمشیدی به عنوان بازیگری که سابقه ایفای نقش در فیلمهای کمدی زیادی را دارد هم این انتظار را تقویت میکند. بازیگران دیگر هم از چهرههای سرشناس هستند. اینها تصوراتی است که تا قبل از تماشای «صبحانه با زرافهها» در تماشاگر ایجاد میشود، اما فیلم آخر سروش صحت، کمدی متفاوتی است: یک نوع کمدی ابزورد، کمدی تلخ! «صبحانه با زرافهها»، فیلمی است که مفهوم زندگی و مرگ را در قالب طنز به چالش میکشد. البته فیلم، پایانی رویایی و خوشبینانه دارد که چندان قانع کننده نیست. انگار کارگردان با این پایانبندی کوشیده که زهر فیلم را بگیرد! فیلمی که ذاتاً تلخ است و تلخیاش تا مدتی در وجود تماشاگر میماند. دراین بین برخی هم تأکید دارند که «صبحانه با زرافهها» برگرفته از یک فیلم امریکایی است. حتی اگر فرض را بر آن بگذاریم که ایده فیلم از فیلم دیگری است (که در این فرصت کوتاه جای بحث آن نیست) به هرحال ما با یک فیلم ایرانی مواجه هستیم. نکته قابل توجه دیگر آن که همه بازیها در این فیلم درخشان است، البته غیر از آن هم انتظار نمیرود، به خصوص که همگی حرفهای و بازیگران ستاره هستند.به عقیده من سروش صحت با ساخت این فیلم، بعد دیگری از وجوه شخصیت هنریاش را به نمایش گذاشته است. ما از صحت همه گونه فعالیت فرهنگی و هنری دیدهایم، از ساخت فیلم گرفته تا پادکست معرفی کتاب و فعالیت در تلویزیون و تئاتر. صحت با این فیلم نشان داد که همچنان در صحنه سینمای ایران حضور پررنگ و زندهای دارد؛ زیرا در این فیلم با انتخاب قالب کمدی (تنها قالبی که به نظر میرسد این روزها مورد تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار میگیرد)، همچنان انتقاد خود از شرایط اجتماعی را به شکلی ظریف مطرح میکند که نکتهای قابل تأمل است. البته صحت میتوانست طنز ظریفی را که مثلاً در «جهان با من برقص» بود در این فیلم نیز لحاظ کند اما شاید در خلق و نمایش برخی صحنهها افراط کرده؛ نمونهاش نمایش افراطی مصرف مواد مخدر در جای جای فیلم است. اگر قرار است بدانیم که شخصیتهای فیلم مواد مصرف میکنند، نیازی به این همه تأکید و نمایش نیست! شوخی با این موضوع ضرورتی ندارد! خصوصاً که شخصاً معتقدم فیلم و سینما میتوانند خصوصاً برای مخاطبان کودک و نوجوان بدآموزیهایی داشته باشند. همینطور شوخیهای سخیفی که در فیلمهای کمدی این روزهای سینمای ما بیداد میکند ولی در این فیلم میتوانستند نباشند مثل تلاش شخصیتهای فیلم برای ارتباط گرفتن و سر کار گذاشتن دخترهایی که سر راهشان قرار میگیرند. سروش صحت با تسلطی که در ژانر کمدی دارد بهراحتی میتوانست از دستاویز قرار دادن این شوخیهای دم دستی برای جذب مخاطب صرفنظر کند.