تأملی بر اولین سریال مشترک شبکه نمایش‌خانگی و تلویزیون
«آخرین دیدار» برای آشتی‌کنان!
معصومه غفاری
روزنامه نگار
بازار حواشی میان جام جم و پلتفرم های نمایش‌خانگی همچنان داغ است و شاید گاهی این نکته به ذهن متبادر شود که گویی محصولات نمایش‌خانگی در بن‌بست صداوسیما گرفتار شده است. اما خبر انتشار پخش اولین قسمت سریال اجتماعی- تاریخی «آخرین دیدار» از تلویزیون و نمایش‌خانگی و قبل‌تر با عنوان «تنها گریه کن»؛ به نظرمی‌رسد بتواند همانند پادزهری بر سم حواشی اخیر تلویزیون با سایر سکوها عمل کرده و نویدبخش آغاز تسهیل‌گری بر آثار نمایش‌خانگی و ادامه همکاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌‌های بیشتر میان صداوسیما با سایر پلتفرم‌ها باشد.
«آخرین دیدار» به کارگردانی و نویسندگی علی درخشنده، اقتباسی از سرگذشت مادر شهید «محمد معماریان»، روایتگر سه‌دهه از دوران معاصر کشورمان است که به عنوان اولین همکاری مشترک میان روبیکا، نماوا و تلویزیون، پنجشنبه 6 دی‌ماه همزمان از شبکه افق پخش شد و از هفته پیش‌رو قرار است از پلتفرم روبیکا پخش شده و همزمان روی آنتن شبکه دو برود.
ساخت یک محصول مشترک، جریان است یا اتفاق؟
«امین اسفندیار» نایب‌رئیس هیأت‌مدیره پلتفرم روبیکا در گفتوگو با «ایران» با امید به ادامه همکاری‌های شبکه نمایش‌خانگی با تلویزیون، بر این باور است که در موضوعات صنفی معمولاً کش‌و‌قوس‌هایی وجود دارد که امری طبیعی بوده و حواشی میان شبکه نمایش‌خانگی و تلویزیون نیز جدای از این مسأله نیست و اختلاف سلیقه‌های موجود نشان از پویایی این صنعت در کشور است.
اما «میلاد حاجی‌پروانه» تهیه‌کننده سریال «آخرین دیدار» امید چندانی به ادامه‌دار بودن این همکاری از سوی تلویزیون با شبکه نمایش‌خانگی نداشته و درگفت‌وگو با «ایران» می‌گوید: ساخت «آخرین دیدار» به عنوان محصول مشترک، یک جریان نیست، بلکه یک اتفاق است که می‌تواند به همین‌جا ختم شود. نایب‌رئیس هیأت‌مدیره پلتفرم روبیکا، می‌گوید: همکاری میان عوامل سازنده سریال «آخرین دیدار» با نام سابق «تنها گریه کن»، با صداوسیما اتفاق تازه‌ای نیست و فرآیند تولید آن به نیمه‌دوم سال قبل بازمی‌گردد. موضوع دفاع مقدسی این سریال، مورد استقبال رسانه‌ملی قرار گرفت و در گام اول، نظر این سازمان را به خود جلب کرد که به نظر می‌رسد بتواند بهانه ادامه همکاری بیشتر تلویزیون با شبکه نمایش‌خانگی باشد.
استقبال روبیکا برای همکاری با تلویزیون
وی به عنوان یکی از صاحبان شبکه نمایش‌خانگی یا همان «روبیکا» در حوزه پلتفرمی، رسالت خود را کیفیت یک سرویس خیلی خوب دانسته و می‌گوید: قطعاً از ادامه همکاری با صداوسیما استقبال می‌کنم، چرا که چنین هم‌افزایی‌هایی زمینه‌ساز تولید محصولات باکیفیت و همچنین تنوع بیشتر آثار با در نظر گرفتن ذائقه تمامی مخاطبان خواهد شد.
اسفندیار در ادامه تأکید می‌کند: هرچقدر صداوسیما بتواند خود را به همکاری بیشتر با سایر پلتفرم‌ها نزدیک کند، به نفع خودش خواهد بود، چرا که به این واسطه از فضای مدیومی صدا‌وسیمایی خارج شده و با ورود به فضای سایر پلتفرم‌ها با ذائقه و سلیقه مخاطبان بیشتر و بهتر آشنا خواهد شد.
به باور او؛ نکته بسیار مهمی که در خصوص رسانه‌ملی مغفول مانده است، ریزش مخاطب به سبب تغییر ترند فناوری است چرا که در ایران و جهان مخاطب استفاده از موبایل و اپلیکیشن های کاربردی را به تلویزیون ترجیح می‌دهد. لاجرم این سازمان با گسترش همکاری با دیگر پلتفرم‌ها، به‌نوعی خود را به‌روزرسانی کرده و باعث دیده‌شدن بیشتر آثارش از سوی مخاطبان خواهد شد؛ اگر نه قطعا ضرر آن متوجه خود این سازمان خواهد بود. براین اساس بی‌تردید رسانه‌ملی با ایجاد فضای لازم برای همکاری‌های بیشتر و سرمایه‌گذاری در این حوزه، باید خود را به‌روز کند.
امیدی به ادامه همکاری تلویزیون با شبکه نمایش خانگی نیست
«میلاد حاجی‌پروانه» تهیه‌کننده سریال «تنها گریه کن» نیز در ادامه این گفتوگو در تشریح این مجموعه می‌گوید: «تنها گریه کن» اولین سریال ساخته شده در شبکه نمایش خانگی و تلویزیون در خصوص زندگی یک مادر شهید است. از آنجا که همیشه شرایط اجتماعی و اتفاقات موجود در جامعه اولویت سوژه‌ها را تغییر می‌دهند و همچنین موضوع «زن» در جامعه ما مدتی است که مطرح شده است، چنین اولویتی این امکان را به ما داد که از منظر زندگی مادر شهید در جایگاه یک زن بخواهیم به زندگی او بپردازیم.
به گفته این تهیه‌کننده، سیاست کلی در انتخاب بازیگران این سریال این‌گونه بود که از چهره‌ها استفاده نشود و حساسیت‌هایی که در این کار وجود داشت، ما را به سمت بازیگرانی برد که مخاطب سابقه ذهنی نسبت به آنها نداشت، مگر در نقش‌های خاصی که حضور هنرمندی مانند آقای «رحیم نوروزی» در آن لازم به نظر رسیده است.
حمایت ساترا از ساخت سریال «آخرین دیدار»
ساخت محصول مششترک شبکه نمایش‌خانگی و رسانه‌ملی دو رکن مهم دارد که مهم‌ترین آن همکاری تیم مدیریتی قالب ساترا و شخص آقای «مقیسه» در این میان است که تمام تلاش خود را برای این تسهیل‌گری انجام داد.
میلاد حاجی‌پروانه می‌افزاید: روبیکا به عنوان یک پلتفرم در سال‌جاری وارد فضای جدی‌تر فیلم و سریال شد و توانست با نماوا و فیلم‌نت قرارداد بلند‌مدتی داشته باشد. این سکو به‌عنوان نهادی باتجربه به جایگاهی رسید که بتواند میاندار حاکمیت و بخش خصوصی شده و اقدام به این تسهیل‌گری کند. ترکیب روبیکا و ساترا این امکان را داد که اولین سریال میان تلویزیون و شبکه نمایش‌خانگی ممکن شود، که اگر روبیکا نبود پخش همزمان تلویزیون و نماوا ممکن نمی‌شد. به گفته تهیه‌کننده این سریال، توافق حاصل‌شده میان تلویزیون، روبیکا و نماوا شاید بارقه‌ای از امید برای ادامه این همکاری‌ها باشد؛ اما نمی‌توان این مهم را فراموش کرد که ساخت سریال «تنها گریه کن» به عنوان یک محصول مشترک، یک جریان نیست، بلکه یک اتفاق است که به نظر من لزوماً منجر به ادامه‌دار بودن این همکاری نخواهد شد. تحلیل من این است که پخش این سریال آغازگر رقابت‌های سازمانی خواهد بود. چرا که به هر حال معاونت‌های مختلف در ارائه یک کار به‌دنبال این خواهند بود که اعمال قدرتشان در این خصوص کاهش پیدا نکند. بنابراین در ادامه شاهد مقاومت نهادهای سنتی در داخل سازمان خواهیم بود.
عدم باور به کار مشترک تلویزیون و نمایش‌خانگی
حاجی‌پروانه ادامه می‌دهد: شاید چیزی که به ما کمک کرد تا این همکاری محقق شود، عدم باور در صداوسیما به این کار مشترک بود. اما حالا که این اتفاق افتاده و ستاره‌ای درخشیده است، قاعدتاً انرژی‌ها به این سمت خواهد رفت که این اتفاق به جریان تبدیل نشود. هرچند در حالتی خوشبینانه امیدوارم که این اتفاق تبدیل به یک جریان مستمر شده و قهر صداوسیما با شبکه نمایش‌خانگی تبدیل به صلح شود.
این تهیه‌کننده اظهار می‌کند: در روند ساخت سریال «تنها گریه کن»، ساترا تنها سازمانی بود که در میان معاونت‌های صداوسیما تحلیل به‌روزتری داشته و تلاش کرد تا با ایجاد این تسهیل‌گری خود را با تحولات موجود همراه کند و البته نمی‌توان منکر این واقعیت شد که در درازمدت سازمان صداوسیما نیز چاره‌ای جز تغییر سیاست و همسو شدن با تحولات روز نخواهد داشت.
گفتنی است، مجموعه «آخرین دیدار» روایتگر تنهایی زنی است که در فصل اول سریال، کودکی‌اش با رنج پدر گره می‌خورد و تصمیم می‌گیرد عشق، جوانی و رؤیاهایش را قربانی ایستادن در برابر بی‌عدالتی کند. رابعه مدنی، رحیم نوروزی و... از جمله بازیگرانی هستند که در این سریال نقش‌آفرینی می‌کنند.
