دکتر رضا اردکانی:
علوم انسانی دردهای ایران را شفا می‌دهد
مهرانه صبری
خبرنگار
علوم‌انسانی پیشرفت دیگر علوم را بسترسازی می‌کند
دکتر رضا داوری‌اردکانی، استاد پیشکسوت فلسفه، معتقد است: ما هنوز چنانکه باید به اهمیت علوم‌انسانی و اجتماعی پی نبرده‌ایم، در حالی که علوم پایه، مهندسی، کشاورزی و… وقتی کارساز می‌شوند که برنامه‌ریزان کشور در برنامه‌ای که ناگزیر باید به مدد علوم‌انسانی تدوین شود، شرایط بهره‌برداری از آنها را معین کرده باشند. علوم‌انسانی و اجتماعی در زمان ما چنان اهمیت دارد که اغراق نیست اگر بگوییم پیشرفت دیگر علوم نیز به قوام آن وابسته است؛ چرا که علوم‌اجتماعی صورت‌بندی نیازهای اجتماعی و فرهنگی هر جامعه‌ای است.
اندیشیدن به نیازها و امکان‌های جامعه وظیفه عالمان علوم‌انسانی است
به زعم داوری ابتدا باید «مشکل» را به «مسأله انسانی و اجتماعی» بدل کرد تا بتوان از آن گذر کرد و این گذار را دانشمندان علوم‌انسانی و اجتماعی رقم می‌زنند: «دانشمندان علوم‌انسانی و اجتماعی به مشکل‌های موجود نظر می‌کنند و می‌پرسند که چگونه باید آنها را رفع کرد و با طرح این پرسش است که مشکل به مسأله اجتماعی‌انسانی مبدل می‌شود و تحقیق و تأمل در آن و جستن راه‌حل و رفع مشکل و پیمودن آن راه به مدد و راهنمایی علوم‌انسانی صورت می‌گیرد. طرح مسأله اجتماعی موقوف به درک مشکل و اراده به رفع آن است. علوم‌اجتماعی وقتی در یک کشور و جامعه پیشرفت می‌کند که دانشمندان و اهل‌نظر مشکلات آن جامعه را دریابند. علوم‌اجتماعی در تاریخ هم وقتی پدید آمد که جامعه دچار بحران بود و می‌بایست چاره‌ای برای رفع بحران و عبور از آن بیابد.» به این اعتبار، داوری‌اردکانی رسالت دانشمندان علوم‌انسانی و اجتماعی را «اندیشیدن به نیازها و امکان‌های جامعه» معرفی می‌کند.
در علوم‌انسانی «نظر» و «عمل» از هم جدا نیستند
دکتر داوری نقد وضع موجود علوم‌انسانی را نیاز مبرم امروز جامعه می‌‌داند و تأکید می‌کند، خود عالمان این علم هستند که باید منتقد این سیر و روند شوند تا علوم‌انسانی کارآمدتر در عرصه عمل ظاهر شود: «در علوم‌انسانی- اجتماعی نظر و عمل از هم جدا نیستند و اگر جدا شوند نه نظر راه را می‌یابد و نه عمل به‌جایی می‌رسد. ما اکنون نیاز داریم که وضع علم به‌طور کلی و به‌خصوص وضع علوم‌انسانی را دریابیم و این دریافت بدون نظر انتقادی حاصل نمی‌شود و پیداست که صالح‌ترین کسان برای نقد علوم‌انسانی، دانشمندان این علوم‌اند.»
