بازدید سرزده رئیس‌جمهوری از سازمان برنامه و بودجه سه ساعت طول کشید

سومین بازدید از «قوه عاقله» در 4 ماه

در 4 ماه از فعالیت دولت، با احتساب تودیع و معارفه رؤسای قدیم و جدید سازمان برنامه و بودجه، روز گذشته رئیس‌جمهوری برای سومین‌بار در این سازمان حضور یافت. مسعود پزشکیان در برنامه‌ای از پیش اعلام نشده، زمانی به این سازمان رفت که جلسه مدیران ارشد این سازمان و مدیران عامل سه بانک خصوصی و تعدادی از مدیران وزارت نیرو برگزار شد. موضوع این جلسه تسریع در روند تأمین تجهیزات و احداث نیروگاه‌های خورشیدی بود. همین مورد، شاهدی بر این واقعیت است که می‌توان علت حضور ناگهانی رئیس‌جمهوری در این جلسه را پیگیری پروژه یا مسئولیت شخصی دانست که پزشکیان برای خود تعیین کرده است. پزشکیان جمعه گذشته، یعنی یک روز قبل از جلسه سازمان برنامه و بودجه، در جلسه دیگری در وزارت کشور شرکت کرد. در این جلسه که با حضور وزرای کشور، نفت، نیرو، صمت، استاندار تهران و معاونان ذی ربط و با هدف بررسی آخرین وضعیت تولید و تأمین انرژی و مدیریت بهینه ناترازی‌ها برگزار شد، رئیس‌جمهوری اعلام کرد که برای رفع ناترازی‌ها، تولید انرژی پاک در دستورکار قرار گرفته و «بنده شخصاً روند اجرای این برنامه را پیگیری خواهم کرد.» بنابراین، اینکه پزشکیان دیروز به‌صورت سرزده به سازمان برنامه و بودجه رفت، دلیلش را می‌توان حضور در جلسه‌ای دانست که موضوع آن با آنچه شخصاً پیگیری می‌کند، ارتباط دارد: یعنی تولید انرژی پاک از خورشید و نیروی باد. علت انتخاب این رویکرد یا پروژه از سوی رئیس‌جمهوری در این واقعیت نهفته است که او و دولتش به‌جای استفاده از روش‌های سنتی، هزینه‌ساز و کم‌بازده، ایجاد نیروگاه‌های سنتی گازی یا نیروگاه‌های مبتنی بر سوخت‌های فسیلی، رفع ناترازی برق را از طریق انرژی‌های نوین و تجدیدپذیر دنبال می‌کنند. این امر برای کشوری که حتی در شرایط فعلی هم با مسأله ناترازی گاز مواجه است، بهترین راهکار است.
در جدیت دولت در پیگیری سیاست تأمین برق از محل انرژی‌های تجدیدپذیر، همین بس که 19 آبان ماه گذشته جلسه «بررسی راهکارهای رفع ناترازی برق و توسعه نیروگاه‌های تجدید‌پذیر» به ریاست رئیس‌جمهوری در پاستور برگزار شد. در این جلسه که هم مدیران ارشد بخش انرژی دولت و هم برخی از سرمایه‌گذاران خصوصی فعال در حوزه ساخت نیروگاه‌های برق حضور داشتند، تأکید شد که موانع ایجاد این نیروگاه‌ها رفع شوند.
اما در عین‌حال، جلسه دیروز پزشکیان در سازمان برنامه و بودجه موضوعات دیگری هم داشت؛ مانند لایحه بودجه 1404 یا تأمین منابع برای وزارت بهداشت و درمان. به هر رو، اینکه پزشکیان بیش از هر سازمان و وزارتخانه دیگری در سازمان برنامه و بودجه حضور یافت، نشان‌دهنده وقوف او بر جایگاه این سازمان است. پزشکیان نه‌تنها این سازمان را «قوه عاقله» خواند، بلکه در نشست‌های متعددی تأکید کرد که طرح‌ها و برنامه‌ها  باید با نظر این سازمان باشد، یعنی سازمانی که زمانی از اوج مدیریت به پایین‌ترین سطح نزول کرده بود. حالا در دولت چهاردهم می‌توان اهتمام شخص رئیس‌جمهوری برای بازگشت این سازمان به جایگاه مدیریتی و برنامه‌ریزی خود برای کل کشور را مشاهده کرد.
 
توقع به اندازه  داشته‌ها
نشست پزشکیان با مدیران ارشد سازمان برنامه و بودجه و مدیران بانک‌ها سه ساعت به درازا کشید. رئیس‌جمهوری پس از گوش سپردن به گزارش‌های مرتبط با بودجه سال 1404 و فرآیند بررسی آنها در مجلس، یکی از مشکلات جدی در بودجه‌نویسی را ناهمخوانی مصارف و منابع برشمرد و گفت: باید با شناسایی دقیق منابع قابل تحقق، برنامه‌ریزی‌ها و مصارف بودجه را بر‌اساس آنها تنظیم کرد.
وی با تأکید بر اینکه نباید فراتر از داشته‌ها برای مردم توقع ایجاد کرد، افزود: 4 موضوع مهم سلامت، معیشت، آموزش و مسکن باید در اولویت برنامه‌ریزی و بودجه‌نویسی قرار گیرد؛ همچنین درباره بازنشستگان باید این ملاحظه را در نظر داشت که افراد در سنین بالاتر، در کنار معیشت، هزینه‌های بیشتری در بخش سلامت و درمان دارند.
رئیس‌جمهوری گفت: وظایف دستگاه‌ها باید به‌صورت دقیق در برنامه‌ریزی‌ها مشخص شده و کیفیت اجرای این وظایف باید ملاک پرداخت حقوق، مزایا و پاداش به کارکنان و بخصوص مدیران باشد. این مدل هم عدالت را در پرداخت اجرا می‌کند، هم باعث ارتقای انگیزه و رشد افراد توانمند می‌شود و هم رضایت ارباب‌رجوع را حاصل می‌کند.
 
سازمان برنامه، قوه عاقله کشور
پزشکیان انجام پایش و رصد در سازمان برنامه و بودجه به‌مثابه قوه عاقله برنامه‌ریزی و تخصیص منابع در کشور را ضروری دانست و گفت: نتایج این ارزیابی باید مبنای تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌های آتی برای اصلاح، تسهیل و تسریع در مسیر تحقق برنامه‌ها بر محور اسناد بالادستی کشور باشد.
رئیس‌جمهوری همچنین با اشاره به فرصت محدود موجود برای تنظیم و ارائه لایحه بودجه سال 1404 از سوی دولت چهاردهم اضافه کرد: به‌دلیل محدودیت زمانی نتوانستیم ملاحظات مذکور را به‌طور کامل و دقیق در لایحه بودجه سال آینده لحاظ کنیم، اما برای سال 1405 از همین حالا کار را بر مبنای تدوین یک لایحه عملکرد‌محور آغاز کنید.
وی یکی از مشکلات را صرف شدن بخش قابل‌توجهی از منابع کشور، بدون توجه به ملاحظات توسعه‌ای در استان تهران دانست و افزود: آیا استان تهران با توجه به وضعیت منابع آب، هوا، محیط‌زیست و ساختار شهری باز هم جای توسعه دارد؟
 
الزامات آب و انرژی
در ادامه، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت که طبق برنامه ساعت 10 صبح جلسه‌ای برای تسریع روند تأمین تجهیزات و احداث نیروگاه‌های خورشیدی داشتیم.
پس از اظهارنظر حاضرین درباره تسریع اجرای پروژه‌های احداث نیروگاه‌های خورشیدی، رئیس‌جمهوری هم در سخنانی گفت: باید دو گام همزمان برداشته شود؛ اول ارتقای بهره‌وری واحدهای موجود و دوم احداث ظرفیت‌های جدید تولید برق. نکته مهم دیگر کاهش اتلاف انرژی در مسیرهای توزیع و اصلاح الگوها به‌منظور مصرف بهینه برق است.
پزشکیان همچنین به رویکرد دولت برای توسعه ظرفیت‌های تولید انرژی پاک اشاره کرد و افزود: اگر قرار است گسترش نیروگاه‌های برق خورشیدی مبنا قرار گیرد، باید به‌جای واردات پنل‌های موردنیاز، روی تولید این پنل‌ها تمرکز و سرمایه‌گذاری کنیم.
پزشکیان گفت: توسعه ظرفیت‌های تولید انرژی پاک نباید در گیرودارهای اداری معطل شود، باید کارگروهی تشکیل شده و روی این موضوع متمرکز شود و بنده نیز شخصاً مسأله را پیگیری می‌کنم.
رئیس‌جمهوری در ادامه تأکید کرد که سازمان برنامه و بودجه باید در بخش برنامه‌ریزی و تخصیص بودجه یک سامانه یکپارچه برخط ایجاد کند که در هر زمان امکان رصد وضعیت هر بخش از نظر میزان پیشرفت برنامه‌ها و اجرای اهداف و تخصیص منابع متناسب با آن را داشته باشد.
وی با بیان اینکه مسئولیت تنظیم برنامه‌ها و تقسیم بودجه به‌عهده این سازمان است و لذا باید به‌روزترین آمار و دقیق‌ترین نظارت را بر اجرای برنامه‌ها و عملکرد بودجه داشته باشید، تصریح کرد: اگر بخواهیم اداره کشور را بر‌اساس نسخه‌ها و روش‌های موجود ادامه دهیم، نمی‌توانیم مشکلات را حل کنیم، باید روند، نگاه و رویکردمان را تغییر دهیم.
در پایان این جلسه، با توجه به طرح مباحث مربوط به بخش سلامت، درمان و دارو، وزیر بهداشت نیز به جلسه آمد و مهم‌ترین مشکلات و نیازهای پیش‌روی نظام درمانی کشور را تشریح کرد.