عضو اتاق بازرگانی در گفت‌و‌گو با «ایران»:
اقتصاد ایران به جراحی بزرگ نیاز دارد
کاهش مشکلات اقتصادی در گرو مبارزه با فساد و رانت
مرجان اسلامی‌فر
خبرنگار
صحبت‌های هفته گذشته رئیس‌جمهوری با مردم نشان داد اقتصاد کشور برای آنکه سرپا بماند و بتواند روزهای سخت را که با تحریم‌ها گره خورده است پشت سر بگذارد، نیاز به جراحی واقعی دارد. مسعود پزشکیان برخی مشکلات را با مردم درمیان گذاشت و بیان کرد: کارشناسان خبره در حال بررسی همه‌جانبه هستند که چگونه می‌توان با کمترین چالش از ناترازی انرژی که بخش‌های خانگی، صنعتی و تولیدی را گرفتار کرده، عبور کرد.
الزام مدیریت سوء‌مصرف
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره صحبت‌های اخیر رئیس‌جمهوری با مردم و اینکه برای رفع چالش‌های اقتصادی که کشور با آن مواجه شده است، چه راهکارهای وجود دارد به خبرنگار «ایران» گفت: در حال حاضر وارث شرایطی هستیم که اگر هر کسی این روزها رئیس‌جمهوری می‌شد، دچار این مشکلات بود و باید با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کرد؛ از جمله بحث‌هایی که رئیس‌جمهوری به صورت مفصل به آن پرداخت، سوء‌مصرف انرژی (ناترازی انرژی) بود. اگرچه در حال حاضر در بخش بنزین، گاز، برق و سایر حامل‌های انرژی سوء‌مصرف داریم اما این مشکلات را با گران یا ارزان کردن، نمی‌توان درمان و حل کرد. قاعدتاً در تمام حوزه‌های یاد شده و حتی اقتصادی که مباحث پولی و مالی، نرخ ارز و غیره را دربرمی‌گیرد، مشکل داریم؛ اما کاهش و حل این مشکلات نیازمند یک اصل است و آن مبارزه با رانت و فساد است. همه باید به این فکر باشند که با چه سازکاری می‌توان جلوی فساد را گرفت، این موضوع فقط مربوط به رئیس‌جمهوری نیست؛ رئیس‌جمهوری می‌تواند پرچمدار مبارزه با فساد و رانت باشد.
او افزود: اگر تأمین بنزین و گازوئیل گران تمام می‌شود، دلیلش این است که روزانه 25 میلیون لیتر قاچاق سوخت داریم؛ بر این اساس باید جلوی چنین قاچاقی گرفته شود. بر این اساس اگر این فشار را بر عده محدودی (چند هزارم جمعیت) وارد کنیم و اجازه ندهیم قاچاق صورت گیرد، خیلی بهتر است تا اینکه به کل مردم این فشار وارد شود و قیمت بنزین بالا برود؛ وقتی قیمت بنزین بالا می‌رود، سایر بخش‌ها هم از این امر، اثر منفی می‌گیرند. باید با گردن‌کلفت‌هایی که قاچاق انجام می‌دهند، مبارزه کرد.
جلوگیری از هدررفت در فرآیند تولید
این عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه صحبت‌های رئیس‌جمهوری در مورد برق درست است، بیان کرد: در حوزه توزیع و مصرف برق شاهد هدررفت منابع هستیم؛ اگر جلوی هدررفت منابع را بگیریم خیلی از کمبودهای برق برطرف می‌شود و بین تولید و مصرف تراز برقرار خواهد شد. این امر نیازمند مدیریت دقیق است؛ نمی‌توان با گران کردن به نتیجه مناسب رسید. من نمی‌گویم حامل‌های انرژی را گران یا ارزان کنیم، صحبت از مصرف بهینه است. معتقدم گران کردن، آخرین راهکار است تا زمانی که روزانه 25 میلیون لیتر قاچاق سوخت مایع و هدررفت برق داریم، نمی‌توان با گران کردن به نتیجه درست رسید. این مشکلات باید ریشه‌ای حل شود، به عنوان نمونه باید برق در جریان توزیع بدون هدررفت باشد و همچنین راندمان نیروگاه‌ها افزایش پیدا کند؛ اگر اصلاح این موارد در دستورکار قرار نگیرد، سال آینده هم باید قیمت حامل‌های انرژی را گران کرد و چنین امری منصفانه و عادلانه نیست.
حریری تصریح کرد: اگر عده‌ای استخر روباز دارند یا هزینه حامل‌های انرژی‌شان بالاست، باید شناسایی شوند؛ این کار سختی نیست. می‌توان برق یارانه‌ای چنین خانه‌هایی را قطع کرد. افزایش قیمت‌ها به عموم مردم فشار وارد می‌کند. تأکید دارم که افزایش قیمت آسان‌ترین راهکار است. هدررفت انرژی در فرآیند تولید باید مدیریت شود (بخشی از گاز از طریق مشعل‌ها می‌سوزد) در روز معادل چند درصد از مصرف گاز مردم، هدر می‌رود. 20 سال است چنین چالشی وجود دارد؛ باید برای حل این موضوع برنامه‌ریزی کرد. همچنین راهکار دیگر این است که وسایل گرمایشی استاندارد به‌روز در اختیار مردم قرار گیرد. اگر در کشور یک میلیارد دلار خرج شود و وسایل گرمایشی به‌روز در اختیار مردم قرار گیرد، مصرف گاز کاهش می‌یابد.
امکان صرفه‌جویی
روزانه 25 میلیون لیتر بنزین
این فعال اقتصادی می‌گوید: بیش از یک‌سال است که با واردات خودروهای کارکرده موافقت شده است، چرا چنین خودروهایی وارد کشور نمی‌شود. با ورود خودروهای دست دوم (حداکثر 5 سال) نمی‌گویم 50 درصد اما حداقل 20 درصد کاهش مصرف بنزین خواهیم داشت. بدین جهت روزی 24 تا 25 میلیون لیتر بنزین صرفه‌جویی می‌شود. باید دنبال راه‌های منطقی اما کمی سخت برویم. بر این اساس فقط بدمصرفی از سوی مردم را نداریم، هدررفت از محل تولید هم داریم.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین اظهار کرد: بنزین اول انقلاب یک تومان بود، در زمان شهید رجایی 3 تومان شد و امروز در قیاس با دوره شهید رجایی یعنی 40 سال پیش هزار برابر گران شده است. طی این مدت مگر مصرف کاهش یافته است؟ پس افزایش قیمت راهکار مناسبی برای کنترل مصرف نیست. با چنین روندی هر سال باید قیمت بنزین را افزایش داد، اما با واردات خودروهایی که مصرف سوخت کمتری دارند می‌توان چنین امری را مدیریت کرد. افزایش قیمت تنها مسکن برای یک‌سال است و پس از آن دوباره وارد بحران و چالش خواهیم شد.
