صندوق ملی محیط زیست به کمک یوزپلنگ آسیایی میآید
ایستاده در آستانه انقراض
یوز ایرانی در روز جهانی یوزپلنگ (14 آذر) همچنان در لبه پرتگاه انقراض ایستاده است. آمارهای سازمان حفاظت محیط زیست کشور نشان میدهد که آخرین سرشماریها از شناسایی هفت یوز بالغ و 10 توله یوز خبر میدهد. در شناسایی
20 یوز رصد شده است. «فراز» و «فقه» دو یوز نر بالغ هستند. از یوزهای بالغ ماده «هیوا» تولهای ندارد ولی «مهشاد» چهار توله و «هلیا»، «هرب» و «تلخاب» هر کدام دو توله دارند. این عدد یعنی آژیر قرمز انقراض سومین گربهسان جغرافیای ایران بعد از شیر ایرانی و ببر مازندران به صدا درآمده است.
ایران آخرین پناهگاه سریعترین گربه سان جهان است که روزگاری قلمرو آن 44 کشور آسیایی را شامل میشد. تخریب زیستگاهها مهمترین دلیلی است که یوزایرانی را به پرتگاه انقراض کشانده است. تخریب زیستگاه یوز را جادهکشی، معدنکاوی، چرای بیرویه، تغییر کاربری اراضی و... رقم زد. آمارها میگوید بیش از هرچیزی جادهها و سگهای گله یوز کشتهاند.
برنامه تکثیر یوز ایرانی به امید رهاسازی آن در آیندههای دور تاکنون به نتیجه نرسیده است. این برنامه از انتقال کوشکی، یوز نر میاندشت و دلبر، یوز سمنانی به تهران آغاز شد. اجاق کوشکی و دلبر کور ماند و نتوانستند چراغ تکثیر یوز ایرانی در اسارت را در پردیسان روشن کنند. پردیسان بعد از آن برنامه را به پارک ملی کویر برد تا شاید از رهگذر همخانه شدن فیروز و ایران، نسل یوز ایرانی در اسارت ادامه یابد. ایران باردار شد اما آنچه دخالت پزشکی و سزارین غیر ضروری ایران (یوز مادر) خوانده شد باعث گردید تا سه توله ایران و فیروز ناقص متولد شوند و همین مسأله مرگ آنها را رقم زد. سازمان حفاظت محیط زیست در سال گذشته به سراغ تأمین طعمه برای یوزهای پارک ملی توران رفت. شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم میگوید: حفاظت از یوز نیازمند منابع مالی است. در همین راستا، هماهنگیهایی با صندوق ملی محیط زیست صورت گرفته تا حساب ویژهای برای این گونه در خطر انقراض ایجاد شود.
سازمان حفاظت محیط زیست در سالهای گذشته اقداماتی را برای حفاظت از یوز انجام داده است. این سازمان در دولت چهاردهم هم در این زمینه برنامههایی دارد البته به گفته شینا انصاری برنامه حفاظت از یوز نیازمند مرور درس آموختههای گذشته و ایجاد یک ساختار پژوهشی و اجرایی منسجم و همدل است.
حمید ظهرابی، معاون محیط طبیعی او به ایسنا میگوید: در تلاش برای بهروزرسانی این برنامهها هستیم و آنها را تکمیل و اجرا میکنیم. به منظور اطمینان از صحت و دقت این برنامهریزی، در حال فعال کردن کارگروهی از متخصصان بیرون از سازمان حفاظت محیط زیست هستیم تا آنان با کارشناسان درون سازمان همراه شوند و بهصورت مشترک این برنامهها را بازبینی و حین اجرا بر آنها نظارت و در صورت لزوم برنامه را بازنگری کنند. این ساختار مدیریتی است که فعلاً در سطح ستاد طراحی شده است.
او ادامه میدهد: متخصصان داخلی را با انتشار فراخوان انتخاب میکنیم. قصد داریم این متخصصان پس از استقرار، خودشان بر حسب نیاز از متخصصان بینالمللی هم دعوت و نظرخواهی کنند.
به گفته معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست همه برنامههایی که در گذشته طراحی شده است را با قوت ادامه میدهیم. اولویت ما در این دوره مانند گذشته حفاظت از زیستگاههای طبیعی، امن کردن زیستگاهها و ارتقای کیفیت و مطلوبیت زیستگاه است و در این جهت برنامههایی برای افزایش ایمنی و حفاظت از مناطق، تقویت نیروهای محیطبان، به کار گرفتن امکانات و تجهیزات حفاظتی، استفاده از تجهیزات نوین حفاظتی و جلب مشارکت مردم در حفاظت از یوز را داریم که بخش عمدهای از فعالیتهای ما را در بر میگیرد.