روز گذشته در پایان نشست مشترک غیرعلنی دولت و مجلس که 3 ساعت طول کشید دود سفید از بهارستان برخاست. در عالم سیاست، دود سفید به معنای این نیست که از قبل اختلافی بوده و حالا رفع شده است. بلکه به این معنی است که طرف‌های حاضر در آن نشست خاص به تفاهم و اشتراک نظر رسیدند. وقتی رئیس مجلس در پایان این جلسه گفت «طی دوران بیش از 4 سالی که در مجلس حضور داشتم، جلسه امروز یکی از جلسات کم نظیری بود که میان دولت و مجلس برگزار شد» یا رئیس‌جمهور که گفت «توافق و تفاهم بر سر کنار گذاشتن اختلافات مهم‌ترین خروجی و نتیجه نشست مشترک دولت و مجلس بود»‌جز دستیابی دولت و مجلس به اشتراک نظر، تفاهم و توافق نمی‌توان برداشت دیگری از این نشست داشت. اما این اشتراک نظر و تفاهم که این همه روی آن تأکید می‌شود، اساساً درباره چیست؟ بالاتر از آن، چنین تفاهمی چه عایدی برای مردم دارد؟ مهم‌ترین موضوع جلسه دیروز دولت و مجلس در بهارستان، بودجه سال 1404 بود. اما همین یک موضوع، به تنهایی همه مسائل مهم کشور و مردم را شامل می‌شود. اینکه سال آینده یارانه‌ها چقدر باشد، مالیات‌ها چه میزان باشد و چطور اخذ شود، قیمت سوخت تغییر می‌کند یا نمی‌کند، حقوق کارکنان دولت چقدر افزایش می‌یابد، رشد اقتصادی چقدر خواهد بود، سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز یا زیرساخت چقدر خواهد بود، وام‌هایی که با عناوین مختلف به مردم داده می‌شود چه‌ها هستند و در نهایت، اینکه با ناترازی‌های گاز و برق چه باید کرد؛ همه اینها در قانون بودجه مشخص می‌شود.
به همین دلیل است که بودجه را آیینه‌ای تمام عیار از نظام حکمرانی و تفاهم‌های سیاسی در کشور تلقی می‌کنند. فرض کنید دولتی در نظر داشته باشد حقوق کارکنان را افزایش بدهد و درمقابل از هزینه‌های عمرانی کم کند. اگر مجلس با این نظر دولت مخالفت کند، شاید کل ماجرا عوض شود، یعنی حقوق کارکنان دولت زیاد نشود و به جای آن پروژه‌های عمرانی در کشور زیاد شود. این تصمیم در ظاهر ابعاد اقتصادی دارد، اما ماهیت سیاسی و اجتماعی هم دارد. زیرا هر تصمیم در بودجه درباره نحوه هزینه کردن منابع و پول‌ها، ذی نفعان یا زیان‌کنندگان خاص خود را دارد. کما اینکه در همین فرض، براساس تصمیم دولت کارمندان نفع می‌برند و براساس تصمیم مجلسِ فرضی پیمانکاران و راه‌سازان. بنابراین وقتی از تفاهم و توافق دولت و مجلس درباره بودجه سال آینده صحبت می‌شود، یعنی اینکه دو قوه کشور، یکی قوه اجرا و دیگری قوه قانونگذار، درباره اینکه اولویت‌های کشور در سال آینده چیست، به یک نقطه مشترک رسیده‌اند. آنان درباره اینکه برای ناترازی‌ها چه باید کرد، برای کاهش تورم و افزایش رشد اقتصادی یا درباره دیگر بخش‌های دخل و خرج سال آینده ایران، تقریباً به یک اشتراک نظر رسیده‌اند. حتی قبل از جلسه نشست مشترک دیروز، نشانه‌هایی از تفاهم دولت و مجلس بروز کرده بود. این نشانه مهم، تصویب کلیات لایحه بودجه در مجلس بود. این تصویب به این دلیل مهم است که هم دولت و هم مجلس شورای اسلامی در ماه‌های نخست کار خود قرار دارند. به عبارت دیگر این دو قوه هر دو جوان هستند. اما باوجود جوانی و تازگی کار، دولت و مجلس تا اینجای کار پختگی و درایت بسیاری از خود نشان داده‌اند. این پختگی وقتی بیشتر فهمیده می‌شود که آن را با چالش و دردسر دولت‌های گذشته در تصویب کلیات اولین بودجه پیشنهادی در مجلس مقایسه کنیم.
پیش از برگزاری نشست دیروز، کار بررسی جزئیات لایحه پیشنهادی دولت در کمیسیون تلفیق به پایان رسید. در پایان نشست مشترک، مجلس بررسی جزئیات لایحه بودجه را در صحن علنی آغاز کرد. براساس آنچه تا امروز اتفاق افتاد، فرآیند بررسی و تصویب بودجه در مجلس احتمالاً بدون چالش اساسی خواهد بود. اما اینکه در ادامه و روزهای آتی این فرآیند چه سمت و سویی می‌یابد، به جریان بحث در مجلس و اظهارنظر نمایندگان موافق و مخالف برمی گردد. به هر حال هر نماینده از شهری خاص است و هر شهر یا استان هم تلاش می‌کند ملاحظات خود را در بودجه دخالت بدهد و طرح‌ها و اعتبارات بیشتری را برای استان خود تصویب کند. اما تا همین جا، یعنی تا نشست مشترک دیروز دولت و مجلس، یک چیز مسلم است؛ اشتراک نظر، تفاهم و همکاری قوه مجریه و قوه مقننه در بهترین حالت خود قرار دارد. این امر، نه یک ادعای رسانه‌ای یا سیاسی، بلکه سخنان رئیس‌جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی گواه آن است. حالا که زمان بررسی جزئیات لایحه فرا رسیده، دور از ذهن نیست در برخی بندها میان قانونگذار و مجری، اختلاف نظری ایجاد شود. اما اختلاف نظر، به معنی وجود شکاف و نقار سیاسی نیست. اتفاقاً اختلاف نظر به معنی نشاط و پویایی سیاسی و قانونی است. مسأله این است که این اختلاف نظرها چگونه حل می‌شود؟ آیا برخی تلاش می‌کنند با تبدیل آن به حملات سیاسی، دولت و مجلس را مقابل هم قرار دهند یا اینکه دولت و مجلس مانند آنچه تا امروز بود، بخوبی این تحرکات ایذایی را خنثی می‌کنند؟ سرنوشت مردم و وضعیت سفره هایشان در سال آینده به پیگیری راهبرد وفاق از سوی دولت و مجلس بستگی دارد.