علیرضا حجتی
روزنامه‌نگار

سال ۲۰۰۰ اخراج از جنوب لبنان، سال ۲۰۰۶، تسلیم در برابر مقاومت لبنان در جنگ 33 روزه تموز و حالا در سال 2024، پذیرش آتش‌بس درباره لبنان توسط نخست‌وزیر تحت تعقیب اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، تریلوژی شکست رژیم صهیونیستی از حزب‌الله لبنان را رقم زده است و طعم تلخ سومین شکست را به اسرائیل چشانده است.

نتانیاهو سپر انداخت؟
بی‌بی نتانیاهو پس از مقاومت بسیار درباره تن دادن به توقف جنگ در جبهه شمالی و عدم پیشروی ارتش در جنوب لبنان و زمینگیر شدن ماشین جنگی تل‌آویو در ساعات پایانی سه‌شنبه شب دست‌های تسلیم را بالا برد. تنها ۷۷ روز پس از بیان جمله معروفش درباره اینکه همه‌چیز تازه آغاز شده و چهره خاورمیانه را تغییر خواهیم داد، نتانیاهو با اعلام بازیابی ارتش فرسوده‌اش و فروپاشی پروژه‌ ساخت خاورمیانه جدید با واقعیت تحمیل‌شده مقاومت مواجه شد. این تصمیم پس از تأیید ناخواسته آتش‌بس با لبنان و تنها یک هفته پس از حملات موشکی حزب‌الله به مرکز «تل‌آویو» و تحمیل معادله «تل‌آویو در برابر بیروت» گرفته شد. این حملات شامل پهپادهایی بود که تا نزدیکی محل اقامت نتانیاهو در «قیساریه» نفوذ کردند و جان او را تهدید کردند. همین اقدامات، ایالات متحده را وادار کرد که فرستاده‌اش آموس هوکشتاین را به منطقه اعزام کند تا برای آتش‌بس فشار وارد کند. این آتش‌بس مطابق با قطعنامه ۱۷۰۱ و بر‌اساس معادله‌ای که نبیه بری با تکیه بر قدرت حزب‌الله و مقاومت تحمیل کرده، برقرار شده است.
یک روز پیش از پذیرش آتش‌بس، رسانه‌های عبری گزارش دادند که از نظر نتانیاهو، توافق آتش‌بس با لبنان بهتر از توقف جنگ تحت تهدید تحریم‌هاست. بر‌اساس این گزارش‌ها، نخست‌وزیر اسرائیل در نشست‌های بسته با مقامات صهیونیست گفته بود که توافق آتش‌بس با لبنان برای او به منزله انتخاب بین بد و بدتر است. رهبر لیکود توضیح داد که «توافق آتش‌بس ایده‌آل نیست، اما بهتر از جایگزین احتمالی آن، یعنی اعمال تحریم‌ها در شورای امنیت سازمان ملل است.»
این در شرایطی است که اسرائیل عملیات ترور سیدحسن نصرالله را «نظم نوین» نامگذاری کرد و این پیام را صادر کرد که تل‌آویو معادله جدیدی رقم زده است و به سمت حذف کامل حزب‌الله لبنان در عزیمت است.

مرزهای واقعیت و خیال
نتانیاهو سه هفته قبل وقتی یوآو گالانت وزیر جنگ را از کابینه اخراج کرد، استدلالش کرد که او به اندازه کافی شجاعت و شهامت پیشبرد جنگ را ندارد و گفت: ما بهتر می‌توانیم کار حزب‌الله را به پایان برسانیم.
اما مقاومت هفته‌های اخیر حزب‌الله نشان داد که روند جنگ برای اسرائیل به‌خوبی پیش نمی‌رود و نشانه‌های اینکه حمله زمینی اسرائیل به لبنان با شکست روبه‌رو شده، ظاهر شده است؛ بویژه بعد از اینکه 6 لشکر اسرائیل وارد جنوب شدند، جز 4 کیلومتر پیشروی هیچ دستاورد دیگری برای تل‌آویو به‌دست نیامد. این اتفاق زمانی معنادارتر می‌شود که در جنگ سال ۱۹۸۲ اسرائیل ظرف یک هفته به بیروت رسیده بود و در جنگ ۳۳ روزه نیز در هفته سوم به لیتانی رسیده بود.
تلفات سنگین اسرائیل، به‌طوری شرایط جنگی را برای کابینه جنگ وخیم کرد که شبکه13 اسرائیل خبر داد عاموس هوکشتاین فرستاده ویژه امریکا، به مقامات صهیونیستی هشدار داده در صورت عدم حصول توافق آتش‌بس در مدت‌زمان کوتاه، از نقش میانجیگرانه خود کناره‌گیری خواهد کرد.
ارتش زیر فشار
در همین حال، اکونومیست در گزارشی نوشت: یک‌سال کامل نبرد در غزه و لبنان، فشار عظیمی را بر «ارتش اشغالگر اسرائیل» تحمیل کرده است. به نوشته این هفته‌نامه انگلیسی، بسیاری از سربازان ذخیره برای انجام مأموریت‌های طولانی فراخوانده شده‌اند، زیرا 54 درصد از سربازانی که از 7 اکتبر 2023 جذب شده‌اند، بیش از 100 روز را در خدمت گذرانده‌اند و ژنرال‌های اسرائیلی تمایلی به تحمیل بار سنگین‌تری بر دوش نیروها ندارند. نتانیاهو در بیانیه پذیرش آتش‌بس به این فشارها اشاره کرد و گفت که ارتش نیاز به استراحت دارد. همچنین در این گزارش آمده است حدود 70هزار شهرک‌نشین از شهرهای نزدیک مرز آواره شده‌اند. اکونومیست می‌نویسد: هدف اعلام شده اسرائیل از جنگ این بود که این ساکنان احساس امنیت کافی برای بازگشت به خانه‌های خود کنند و مشخص نیست که آیا این توافق به هدف خود می‌رسد یا خیر. شهرداران برخی از شهرک‌های شمالی از توافق آتش‌بس انتقاد کرده و گفتند که آنها ضمانت‌های قوی‌تری برای دور نگه‌داشتن حزب‌الله از مرزها می‌خواهند.

شکاف در تل آویو
مواضع مقامات اسرائیلی از جمله اعضای کابینه ائتلافی و دست‌راستی نتانیاهو، همچنین هم‌حزبی‌های بی‌بی در حزب لیکود بیانگر این واقعیت است که این معادله مقاومت در جنوب لبنان است که به اسرائیل در قبول آتش‌بس تحمیل شده است.
در این رابطه، ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی اسرائیل با مخالفت با آتش‌بس آن را «اشتباهی فاحش» و «فرصت از دست رفته تاریخی» برای از بین بردن حزب‌الله خواند.
بتسلئیل اسموتریچ وزیر دارایی کابینه نتانیاهو هم آتش‌بس را قراردادی خواند که فقط روی کاغذی که نوشته شده ارزش دارد.
همچنین اعضای لیکود از قصد نتانیاهو برای امضای توافق انتقاد کرده و استدلال می‌کنند که نخست‌وزیر تلاش می‌کند افکار عمومی و شورای امنیت سازمان ملل را راضی کند.
آوی دیشتر وزیر کشاورزی گفت: «اگر توافق با لبنان «کپی پیست» قطعنامه 1701 باشد، از آن حمایت نخواهیم کرد.»
«دن ایلوز» نماینده کنست حزب لیکود، مخالفت خود را با این توافق اعلام کرد. به گفته این عضو لیکود، این توافق مزایای قابل‌توجهی برای حزب‌الله فراهم می‌کند و می‌تواند به امنیت اسرائیل آسیب برساند. ایلوز در ایکس نوشت: «توافق نوظهور به‌جای اعمال نفوذ بر ضعف حزب‌الله پس از دو ماه ضربات شدید، دستاوردهای استراتژیک حزب‌الله را به‌همراه دارد و امنیت اسرائیل را به خطر می‌اندازد.
به گزارش جروزالم‌پست، مخالفان دیگری از لیکود نیز به نگرانی‌های مطرح‌شده توسط ایلوز درباره توافق پیوستند، از جمله آمیت حلوی که به معاریو گفت: دقیقاً در حال حل‌وفصل چه چیزی هستیم؟ به نظر می‌رسد که ما در حال مشروعیت بخشیدن به وضعیت حزب‌الله در لبنان و تداوم کنترل آن هستیم.موشه صعده از حزب لیکود نیز مخالفت خود را با آتش‌بس ابراز کرد. او گفت: دولت اسرائیل هیچ مأموریتی از سوی مردم برای تسلیم شدن در برابر حزب‌الله و رها کردن این تهدید برای شهروندان به حال خود ندارد. حزب‌الله باید برچیده شود و شکست بخورد، تجربه گذشته نشان می‌دهد که هر تسلیم و عقب‌نشینی اسرائیل فقط به دور بعدی جنگیدن دعوت می‌شود و یک قمار با امنیت شهروندان اسرائیلی است، بنابراین، تنها تخریب مداوم حزب‌الله، ساکنان شمال را به خانه‌های خود باز می‌گرداند و تهدید راکتی را بر بقیه کشور برطرف می‌کند.
الیاهو رویوو نماینده دیگر لیکود در کنست هم نوشت: «ما به سوی 18 سال دیگر استراتژی نادرست پیش می‌رویم! (اشاره به فاصله زمانی پایان جنگ 2006 تا آتش‌بس 2024)
آمیخای چیکلی، وزیر امور دیاسپورا نیز درباره توافق آتش‌بس ابراز نگرانی کرد. این وزیر اسرائیلی شرایطی را که معتقد است باید بخشی از هرگونه حل‌و‌فصل آینده باشد، از جمله «دستاوردهای صفر برای حزب‌الله، حذف نیروهای یونیفل و کنترل اسرائیل بر منطقه حائلی که برای کنترل آتش و نظارت بر جوامع اسرائیلی حیاتی است»، بیان کرد.

پیش بینی آمریکایی!
رایان کروکر دیپلمات برجسته امریکایی که چهار دهه به‌عنوان سفیر امریکا در لبنان، سوریه، عراق، کویت همچنین در افغانستان و پاکستان خدمت کرده، ماه گذشته با آغاز تهاجم زمینی اسرائیل در جنوب لبنان در نشریه پالیتیکو این‌گونه نتیجه آن را پیش‌بینی کرد: من نگرانم که اسرائیلی‌ها تاریخ خود را فراموش کرده‌اند. آنها از عملیات صلح برای جلیله (نام عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در حمله سال ۱۹۸۲ به لبنان) به‌عنوان یک پیروزی بزرگ پس از خروج ساف [سازمان آزادیبخش فلسطین] از بیروت استقبال کردند و البته چیزی که آنها به‌دست آوردند، حزب‌الله بود؛ دشمنی بسیار کشنده‌تر از آنچه ساف در آرزویش بود. بنابراین، این ایده که تهاجم زمینی و متعاقب آن اشغال، شمال را امن‌تر می‌کند، توهم است.»