مهسا قوی قلب
خبرنگار

چند روز پیش در حالی که فضای مجازی  را نگاه می‌کردم، ناگهان تصویر اسبی در حال تاخت در یک اتوبان توجهم را جلب کرد. فیلم کوتاه را تا آخر نگاه کردم.
احتمالاً کسی که فیلم را گرفته از شوک حادثه نتوانسته هیچ توضیحی روی فیلم بگذارد. بعد از چند ساعت، توضیحات کوتاه تکمیلی در رسانه‌ها بازتاب گسترده‌ای داشت:«اسبی که در اتوبان تهران-ساوه در خلاف جهت خودروها در حال فرار بود، پس از طی مسافتی در تصادف با یک خودروی ساینا تلف شد.» ماجرا از این قرار بود که در محور اسلامشهر-چهاردانگه-احمدآباد‌مستوفی، (حوالی جاده ساوه) صاحب باغی در حاشیه جاده بی‌احتیاطی کرده و اسبش از اصطبل گریخته و وارد جاده می‌شود، همزمان صدای بوق ممتد خودروها با دیدن صحنه، سبب هراس بیشتر اسب شده و حیوان از روی غریزه با سرعت شروع به دویدن می‌کند و بقیه ماجرا... اول دلم به حال اسب بی‌گناه سوخت، بعد لحظه‌ای خودم را  جای رانندگان عبوری آن محور گذاشتم؛ ممکن است بی‌خیال در حال رانندگی وقتی به موزیک مورد علاقه‌ات گوش می‌دهی، یک لحظه نگاهت به گوشی بیفتد یا نوزادت عقب ماشین خوابیده باشد و بخواهی نگاه کوتاهی بیندازی تا مطمئن شوی خوابیده یا اصلاً در حالی که از تعجب چشمانت کم مانده از حدقه بیرون بیاید، بتوانی به سختی ماشین را کنترل کرده و از آن ورطه هولناک جان سالم به در ببری، اما تصادف یک یا چند خودرو با آن زبان‌بسته اجتناب‌ناپذیر است؛ هم جان راننده خودرو و همچنین خودروهای اطراف و هم حیوان می‌تواند در تصادفی شدید از بین برود.
در این ماجرا، به خودرو آسیب رسید و سرنشینان در سلامت هستند اما این اتفاق می‌توانست عواقبی خیلی بدتر از این به دنبال داشته باشد. به تازگی نیز فیلم دردناک دیگری در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد در پی برخورد خودروی سمند با گله گوسفندان در ورودی روستای ژارئاوا، استان آذربایجان‌غربی، حدود ۲۰ رأس گوسفند به طرز فجیعی تلف شدند. در محورهایی مانند اطراف جاده قم و ورامین نیز تصادف خودرو با شتر و گاهاً تلف شدن شترها توسط خودروهای عبوری دیده می‌شود.

مقصر کیست؟
در بررسی این ماجرا چند وجه می‌تواند مورد تأمل باشد؛ ورود احشام به جاده اگر از نوع اهلی باشد، برمی‌گردد به بی‌مبالاتی و بی‌احتیاطی صاحب حیوان و اگر وحشی باشد، موضوع محیط‌زیستی مطرح می‌شود؛ همان اخباری که هرازگاهی در محورهای اطراف سمنان حاکی از تلف شدن یوزها یا پلنگ‌ها و دیگر جانوران در حال انقراض و گرانبها برای محیط‌زیست کشور
هستند.
در مورد اول، شبیه اتفاقاتی که چند روز اخیر پیش آمد، به گفته علی‌محمد سلطانی، وکیل پایه یک دادگستری، در صورتی که ثابت شود به دلیل کوتاهی صاحب حیوان در نگهداری ، حادثه‌ای مانند تصادف خودرو رخ داده و خسارت به راننده و خودرو وارد شده، راننده می‌تواند از طریق شکایت به مراجع قضایی ‌طلب غرامت و خسارت کند. البته بالعکس این موضوع هم مطرح است، یعنی چنانچه راننده مقصر باشد، میزان مبلغ خسارات وارده به صاحب حیوان یا حیواناتی که در اثر حادثه تصادف تلف شده‌اند برآورد شده و در نهایت راننده مقصر شناخته شده و باید خسارت صاحب حیوان  یا حیوانات را پرداخت کند.

ورود بیمه
به موضوع تصادف با احشام
در قوانین بیمه هم آمده است اگر مقصر راننده باشد، خسارت تصادف با حیوانات به وسیله بیمه شخص ثالث قابل پرداخت است. زمانی که شما در حال رانندگی در شهر یا جاده‌های برون‌شهری هستید، ممکن است با احشام برخورد کنید و این تصادف، صاحب آن حیوان را دچار خسارت کند. در چنین شرایطی می‌توان با استفاده از بیمه شخص ثالث خسارت صاحب آن حیوان را پرداخت کرد.
تصادف با حیوانات در هر لحظه از رانندگی ممکن است پیش بیاید، مخصوصاً زمانی که در مسیرهای محلی در حال سفر هستیم، امکان تصادف با حیوانات اهلی در جاده مانند اسب، خروس، گاو، گوسفند و سایر حیوانات وجود دارد. این حیوانات اکثراً دارای صاحب هستند و در صورت تصادف با آنها با داشتن بیمه می‌توان خسارت را پرداخت کرد.

توصیه‌های پلیسی
بر اساس قانون، صاحبان احشامی که در جاده‌ها رها می‌شوند، مسئول خسارت هستند.
این را سرهنگ سیاوش محبی، جانشین پلیس راه راهور ناجا به «ایران» می‌گوید و اضافه می‌کند: بنا بر ماده 210 آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، رها کردن احشام در معابر عمومی ممنوع بوده و هر کس که مسئول حرکت و هدایت حیوانات است، هنگام عبور از عرض یا طول معابر، در شب باید از علائم سیار یا راکت شبرنگ‌دار استفاده کند. همچنین بر اساس ماده 4 قانون ایمنی راه‌ها، ورود و عبور عابرین پیاده و انواع وسایط نقلیه غیرمجاز و عبور دادن دام در آزاد‌راه‌ها و همچنین توقف وسایط نقلیه در خطوط عبور، ‌ممنوع  است.
به گفته او، در حادثه‌ای که در ساعت 16 به تاریخ 01/ 09 / 1403 اتفاق افتاد، صاحب اسب رها شده، مسئول خسارت است. با اینکه تصادف مورد نظر فقط خسارت مالی داشته و تاکنون صاحب اسب پیدا نشده است اما در موارد مشابه چنانچه تصادف، فوتی در پی داشته باشد، باید صاحب حیوان، دیه پرداخت کند.
به عنوان نمونه، امسال در استان گلستان در اثر برخورد یک شتر با خودروی سواری، 3 نفر فوت شدند. در استان‌های کرمان، سمنان و استان‌های دیگر هم موارد احشام رها شده موجب بروز تصادفات می‌شوند که باید صاحبان آنها توجه بیشتری در این خصوص داشته باشند، چون مسئولیت وقوع حادثه برعهده آنهاست.