ایران‌زمین‌- سالانه ۱۱ درصد ترددهای جاده‌ای کشور مربوط به مازندران است؛ همین موضوع سبب شده توسعه حمل‌و‌نقل ترکیبی و حرکت به سمت قطارهای سریع‌السیر محلی در استان به یک ضرورت تبدیل شود. با وجود این، طرح بزرگ زیرساختی راه‌اندازی قطار سریع‌السیر تهران- شمال سال‌هاست روی کاغذ باقی مانده است. البته ماجرا به همین جا هم ختم نمی‌شود چون شهرهای زیادی از بابل تا رامسر در غرب استان مازندران از داشتن قطار محلی و حومه‌ای نیز محروم هستند و برای سفر به مشهد مقدس، پایتخت و غرب کشور مجبورند خود را به مرکز دیگر استان‌ها برسانند تا از قطار استفاده کنند.
با وجود همه این مشکلات، حالا استاندار مازندران از راه‌اندازی مجدد پروژه قطار سریع‌السیر تهران‌– شمال خبر داده و تأکید کرده است: پروژه راه‌آهن شمال در سال‌های اخیر حالت رهاشدگی داشته اما از سال آینده شاهد روند اجرایی آن به همت شرکت مادرتخصصی و زیرساخت وزارت راه و شهرسازی خواهیم بود.
«یوسف نوری» با بیان اینکه اجرای طرح بزرگ زیرساختی راه‌اندازی قطار سریع‌السیر تهران- شمال به مرحله اجرایی نزدیک شده است، می‌گوید: بزودی با یک شرکت سرمایه‌گذار توانمند چینی برای اجرای این طرح قرارداد امضا می‌شود. در این زمینه عقد تفاهمنامه اولیه بین شرکت مادر تخصصی ساخت و توسعه زیربنای حمل‌و‌نقل کشور با هلدینگ چینی که جزو 3 شرکت برتر دنیا در ایجاد ریل راه‌آهن بویژه در حوزه تونل‌های راه است، مطرح و مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته است. وی با اشاره به اینکه شرکت چینی آمادگی خود را برای اجرای این طرح اعلام کرده است، می‌افزاید: مقرر شده در کمترین زمان ممکن شرکت سرمایه‌گذار چینی و شرکت مادر تخصصی زیرساخت حمل‌و نقل کشور اقدامات اولیه تفاهمنامه در جهت امضا را تهیه و تدوین کنند. در قالب این تفاهمنامه به‌روزرسانی مطالعات طرح و همچنین پیوست ریل مازندران به شرق و غرب استان از گلوگاه تا رامسر با رویکرد ایجاد راه‌آهن رشت - ساری- مشهد، با توجه به نقشه کریدور شمال- جنوب و شرق به غرب مازندران شکل خواهد گرفت.
وی گام اول اجرای این طرح بزرگ را راه‌اندازی قطار سریع‌السیر تهران به مازندران عنوان کرده و می‌گوید: قرار است این قطار با سرعت ۲۰۰ کیلومتر در ساعت در مسیر ریلی ۱۵۰ کیلومتری که بخش عمده آن به صورت تونل است، اقدام به جابه‌جایی مسافران کند.
 مقام عالی دولت در مازندران، ریل احداثی قطار سریع‌السیر این استان را متفاوت از ریل‌ها و ایستگاه‌های موجود در کشور می‌داند و تصریح می‌کند: این طرح می‌تواند در شمار پروژه‌های بزرگ ملی استان مازندران بعد از انقلاب در حوزه راه‌آهن قرار گیرد و ظرفیت‌هایی را که برای این طرح و اثرات بعدی آن برآورد شده است، به یک ابرپروژه اقتصادی تبدیل خواهد کرد.
 «نوری» حل مشکل ترافیک، حفظ محیط‌زیست، کاهش مصرف سوخت و آلایندگی، کاهش هزینه سفر، افزایش تعداد سفر، سلامت سفر و ایجاد زیرساخت‌های گردشگری مبتنی بر ریل و ایستگاه‌های راه‌آهن را از جمله مهم‌ترین دستاوردهای اجرای این طرح برای استان مازندران عنوان کرده و می‌گوید: جدیت در پیگیری اجرای این پروژه ادامه خواهد داشت و ضمن بهره‌وری از ظرفیت‌های موجود راه‌آهن در پی افزایش خطوط کنار ریلی نیز هستیم. امیدواریم در سفر آتی رئیس‌جمهور به کشور چین، با قرار گرفتن این طرح در اولویت طرح‌های وزارت راه و شهرسازی، جزو طرح‌هایی باشد که در فاینانس دوم مدیران چین قرار گیرد.
استاندار مازندران با اشاره به اینکه در روزهای اخیر به توسعه استان‌های شمالی در حوزه شهرسازی مبتنی بر ریل با توجه به زیست‌بوم گلستان، مازندران و گیلان پرداخته شده است، می‌افزاید: ایجاد و تعریف شهرسازی بر ریل، موجب نظم بخشیدن به توسعه زیرساخت‌های شهری و ساخت‌وسازها در این استان‌ها خواهد شد.
 
جاده‌های مازندران متناسب با حجم خودروها نیست
«محمد حسینی» کارشناس حوزه حمل‌و‌نقل در مازندران هم در این زمینه می‌گوید: مسافران زیادی به این خطه سفر می‌کنند، اما وضعیت نامناسب راه‌ها و ترافیک سنگین، امنیت در جاده‌های استان را کاهش داده است، از این رو ضرورت دارد به سمت حمل‌و‌نقل‌های ترکیبی و جایگزین نظیر بهره‌گیری از قطارهای پرسرعت پیش رویم.
وی با بیان اینکه پروژه‌های آزادراهی استان نظیر قائمشهر‌- ساری یا آزادراه تهران‌- شمال سال‌ها نیمه‌کاره مانده است، می‌افزاید: در محور کناره و ساحلی نیز به دلیل مسائل زیست‌محیطی و محدودیت‌های زمین، فاقد آزادراه ساحلی هستیم.

تله زمانی پروژه
قطارهای سریع‌السیر
با توجه به ناترازی‌های انرژی که در طول سال‌های گذشته کشور با آن روبه‌رو شده و همچنین ضرورت توسعه ناوگان ریلی کشور، تقویت بخش حمل ‌و نقل ریلی و توجه به اجرای پروژه‌های مهم از جمله راه‌آهن سریع‌السیر بسیار حائز اهمیت است، اما در سال‌های اخیر اجرای این طرح‌ها به‌دلیل مسائلی از جمله تأمین نشدن فاینانس، صادر نشدن مجوزهای لازم، تحریم‌ها و ده‌ها مشکل دیگر همچنان در دام زمانی نامعلوم معطل مانده و به یک آرزوی دست نیافتنی برای مردم تبدیل شده است.
 
قطار سریع‌السیر مشهد- تهران
پروژه قطار سریع‌السیر مشهد- تهران سال 85 از سوی دولت نهم مطرح و در سال 86 تفاهم‌نامه‌ای با یک شرکت آلمانی منعقد شد تا اجرای این پروژه رنگ و روی واقعی به خود بگیرد.
پروژه‌ای که در آن زمان بنا بود با عملیاتی شدن، مسیر هزار کیلومتری مشهد به تهران را ظرف 2 ساعت طی کند اما رفته‌رفته اجرای آن با مشکل مواجه شد و در20 سال اخیر به‌دلیل مسائلی از جمله تأمین مالی و ابهام در حضور شرکت‌های خارجی به‌دلیل تحریم‌ها همچنان معطل مانده است. حالا بعد از 20 سال هنوز از آغاز این طرح وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم قول پیگیری کارشناسی برای تکمیل قطار سریع‌السیر مشهد-تهران را داده و اعلام کرده: «من این قول را می‌دهم اما انجام شدن آن نیاز به پشتیبانی دارد.»
 
قطار سریع‌السیر اصفهان- قم- تهران
طرح قطار سریع‌السیر اصفهان-قم- تهران یکی از پروژه‌های اساسی و کلان کشور است که از دهه‌های گذشته مورد پیگیری قرار گرفته، اما به گفته بسیاری از مسئولان به‌دلیل تأمین نشدن فاینانس و مجوزهای لازم بر زمین مانده است. پروژه قطار سریع‌السیر تهران-قم-اصفهان ۳۰۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارد که با راه‌اندازی آن مسیر تهران-اصفهان در مدت یک ساعت و ۴۵ دقیقه طی خواهد شد.
طبق اعلام مسئولان، برای تکمیل این پروژه ۳۶ میلیارد یوان اعتبار نیاز است و تاکنون ۷۰ درصد از زیرسازی این پروژه تکمیل شده است. طول پروژه قطار سریع‌السیر تهران-قم-اصفهان ۴۱۰ کیلومتر است و این پروژه می‌تواند سالانه ۱۶ میلیون نفر را جابه‌جا کند. کاهش زمان سفر و کاهش ترافیک و سوانح بین شهری، افزایش ظرفیت و گسترش شبکه ریلی در جابه‌جایی مسافر و کاهش مصرف سوخت از جمله اهداف و مزایای راه آهن سریع‌السیر تهران-قم-اصفهان است.

بــــرش

از پروژه تونل طویل ریلی البرز
تا قطار سریع السیر تهران – شمال
قطارهای سریع‌السیر با سرعت 200 تا 300 کیلومتر در ساعت سهولت بسیاری در دسترسی‌های بین شهری ایجاد می‌کند و گاه استفاده از آن به عنوان یک سیستم حمل‌و‌نقل ایمن و سریع غیر قابل اجتناب است. فواصل کمتر از 500 کیلومتر و زمان سفر، 2 ساعت بهترین طول و مدت سفر برای تهیه و اجرای قطارهای تندرو هستند تا مسافران جاده و هواپیما را به خود جذب کند.  از آنجا که شمال ایران به دلیل وجود دریای خزر و ارتباط با کشورهای شمالی حاشیه این دریا از مناطق استراتژیک حمل‌و‌نقل به شمار می‌آید و تهران به عنوان پایتخت کشور به ناچار در ارتباط با استان مازندران است، امکان‌سنجی احداث قطار سریع‌السیر بین این دو استان امری ضروری به نظر می‌رسد. سابقه مطالعاتی برای احداث قطار سریع السیر تهران – شمال به سال 1387 بازمی‌گردد. زمانی که محسن هاشمی مدیر عامل وقت متروی تهران از یک شرکت مشاور سوئیسی دعوت کرد تا برای پروژه تونل طویل ریلی البرز مطالعات و ارزیابی‌های کارشناسی انجام دهد. این شرکت از کارفرمای ایرانی درخواست نقشه‌های یک۲۵ هزارم به عنوان پیش زمینه آغاز پروژه کرد اما این نقشه‌ها آماده نشد و پروژه مطالعاتی هم متوقف شد. با پیگیری‌های کمیسیون عمران شورای شهر تهران قرار شد تهیه نقشه‌های این مسیر در اولویت سازمان زمین شناسی قرار بگیرد که سرانجام این نقشه‌ها آماده شد. در حال حاضر این پروژه همچنان در مرحله ارزیابی و مطالعه است و به دلیل مشخص نشدن راه‌های تأمین پروژه هنوز وارد فاز اجرایی نشده است.