شیما جهان‌بخش
خبرنگار

از 15 آبان‌ماه برداشت پرتقال از باغ‌های مرکبات مازندران آغاز شده و با توجه به ارزیابی ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود در بازارهای هدف که مهم‌ترین آنها روسیه، امارات و پس از آن جمهوری‌های آذربایجان، ازبکستان، گرجستان، قزاقستان، عراق، بلاروس و حتی چین است، پیش‌بینی می‌شود امسال 500 هزار تن مرکبات مازندران به این کشورها صادر شود. نگاه صادراتی باغداران در کاشت، داشت و برداشت محصول در مازندران دست کم 10 سال است تأثیر خود را بر روند فعالیت‌های آنها گذاشته و برای تولید و عرضه محصولی که در ارزیابی‌های گمرکی و بازارهای مقصد صادراتی با مانع مواجه نشود، سعی دارند دقت و وسواس بیشتری در فرآیند تولید تا برداشت و بسته‌بندی محصول داشته باشند. شاید بزرگترین دستاورد اعلام خبر هدفگذاری صادرات ۵۰۰ هزار تنی مرکبات در مازندران از سوی مسئولان جهادکشاورزی، برای باغداران این باشد که حالا آنها دغدغه کمتری برای فروش محصولات خود دارند. در ۷ ماهه امسال به میزان ۱۰ هزار و ۹۲۷ تن مرکبات مازندران به ارزش ۳ میلیون و ۷۷۰ هزار دلار با رشد وزنی ۳۸ درصد و رشد ارزشی ۱۲ درصد نسبت به سال گذشته از مبدأ گمرکات مازندران به کشورهای روسیه، آذربایجان، گرجستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان، بلاروس، عراق، امارات متحده عربی، رواندا و چین صادر شده است.

صادرات دریایی مرکبات
از مازندران
«بابک مؤمنی»، رئیس سازمان جهادکشاورزی مازندران با تأکید بر اینکه بسترهای صادراتی مناسب برای مرکبات استان تدارک دیده شده است، در گفت‌و‌گو با«ایران» اظهار کرد: امسال با وجود شرایط اقلیمی و تهدیدات زیستی مختلف، اجرای طرح‌های مناسب و مدیریت باغ‌ها از سوی کشاورزان باعث شده سال خوبی برای مرکبات فراهم شود.
وی با اشاره به هدفگذاری صادرات ۵۰۰ هزار تنی مرکبات استان در سال‌جاری، افزود: امسال با برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است برای اولین بار شاهد صادرات دریایی مرکبات از مازندران باشیم. البته حمایت‌های مختلفی برای صادرات مرکبات در سال‌های اخیر انجام شده اما امسال تلاش شده از ظرفیت«کارگو» (امکان ارسال و حمل بار با هواپیما) و حمل ونقل دریایی برای رساندن مرکبات به بازارهای خارجی بیشترین بهره را ببریم. همچنین با توجه به ظرفیت ممتاز ترانزیتی استان درصدد رونق تجارت با کشورهای حاشیه دریای خزر و بهره‌گیری از ظرفیت کریدور شمال‌-‌جنوب هستیم.
رفع مشکلات گمرکی برای سهولت کار
مؤمنی، مازندران را بزرگ‌ترین تولیدکننده مرکبات کشور اعلام کرده و افزود: با گسترش بازارهای صادراتی از اوایل فصل برداشت مرکبات تاکنون شاهد رشد 14 درصدی صادرات نسبت به مدت مشابه سال گذشته بوده‌ایم. البته امسال باغداران توجه ویژه‌ای به کیفیت و زمان مناسب برداشت محصول داشته‌اند و همین امر سبب شده با تقاضای بازار‌های جهانی روبه‌رو شویم.
 رئیس سازمان جهادکشاورزی مازندران افزود: با توجه به این استقبال با رایزنی‌های انجام شده تمهیدات ما در گمرک کشورهای مقصد بیشتر شده و انتظار می‌رود امسال مشکلی در زمینه ترخیص سریع‌کالا نداشته و برنامه صادراتی استان محقق شود. وی با اشاره به عقد تفاهمنامه با کشورهای همسایه اظهار کرد: در نشستی که با دست اندرکاران پایانه صادراتی و فعالان اقتصادی برای توسعه مبادلات تجاری داشته‌ایم، موفق شده‌ایم مواردی همچون تسهیل در افتتاح حساب برای فعالان استان و صادرکنندگان و افتتاح ال‌سی ارزی و ریالی در ایران برای توسعه مبادلات تجاری را به تصویب برسانیم.
 
اجرای طرح «از مزرعه تا سفره» برای عرضه مستقیم مرکبات
وی از پیش‌بینی برداشت ۳ میلیون تن مرکبات در سال‌جاری خبر داد و افزود: امسال با پیگیری‌های استاندار به موازات توسعه صادرات، هماهنگی‌هایی با وزارت جهادکشاورزی، وزارت صمت، شبکه تعاون روستایی، میدان میوه و تره‌بار شهرداری تهران، استانداری‌های ۳۱ استان و... برای تأمین و عرضه مستقیم مرکبات انجام و قرار شده جهت تنظیم بازار طرح «از مزرعه تا سفره» اجرا شود. همچنین با همکاری درون‌استانی شرایطی فراهم شده تا سورتینگ‌داران، صادرکنندگان و پایانه‌های صادراتی، محصول باغداران را با قیمت عادلانه و منصفانه خریداری و ذخیره‌سازی و به‌صورت تدریجی وارد بازار مصرف داخلی و صادراتی کنند تا دست دلالان از بازار کوتاه شود.
رئیس سازمان جهادکشاورزی مازندران با اشاره به اینکه در راستای تولید محصول باکیفیت، ۲۰ هزار هکتار از باغات استان شناسنامه‌دار شدند، ادامه داد: امسال با توجه به کیفیت عالی مرکبات، مدیریت به‌موقع مقابله با آفات، اصلاح باغات و ارتقای دانش فنی بهره‌برداران امیدواریم صادرات خوبی داشته باشیم.
 
ضرورت اختصاص کشتی‌های تخصصی حمل‌ونقل مرکبات
«محمدرضا شعبانی»، مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران هم در گفت‌و‌گو با «ایران» ۶۰ درصد درآمد استان در حوزه کشاورزی را مربوط به باغات اعلام و اظهار کرد: با توجه به تجربه سال‌های اخیر و مشکلاتی که برداشت زودتر از موقع و سبززدایی کردن ایجاد کرده بود امسال باغداران توجه دقیقی به زمان برداشت داشته‌اند و همین امر سبب افزایش تقاضای محصول و صادرات آن به بیش از 10 کشور شده است.  شعبانی از باغداران خواست از سبززدایی کردن و رنگ افزایی محصول به خصوص پرتقال پرهیز کنند و گفت: امسال بشدت با این کار برخورد می‌شود و در صورت مشاهده این موضوع از سوی سورتینگ‌داران جریمه‌های سنگینی برای آنها در نظر گرفته خواهد شد.
مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران، روسیه و عراق را از مهم‌ترین مقاصد صادراتی دانست و افزود: باید برای تحقق هدف صادرات ۵۰۰ هزار تنی موضوع حمل‌و‌نقل را بیش از پیش مورد توجه قرار دهیم. در سال‌های اخیر از ظرفیت حمل‌و‌نقل دریایی برای صادرات مرکبات استفاده مطلوبی نکرده‌ایم. حتی در مواردی که مرکبات بار‌ها با کشتی به کشورهای دیگر ترانزیت شده‌اند مشاهده شده به علت تخصصی نبودن روش‌های حمل‌و‌نقل، محصول دچار آسیب شده است. درست نیست که مرکبات را با بارهایی نظیر سیمان و... حمل کنیم. به همین جهت از دولت تقاضا داریم کشتی‌های تخصصی حمل مرکبات را به استان مازندران به عنوان قطب اصلی تولید این محصول اختصاص دهد تا بتوانیم در بازار‌های جهانی حضور پررنگ‌تری داشته باشیم.
 
کاهش هزینه‌ها مهم‌ترین مزیت تجارت دریایی
وی با بیان اینکه صادرات مرکبات استان در مقابل میزان تولید کم است، گفت: نداشتن حمل‌ونقل هوایی و ریلی در سال‌های اخیر، ضرر زیادی به این حوزه زده است اما از آنجا که بستر حمل‌و‌نقل دریایی در استان مهیاست، تاجران با توجه به ارزان بودن حمل ونقل دریایی باید از این ظرفیت استفاده کنند. در واقع کاهش هزینه‌های حمل‌و‌نقل مهم‌ترین مزیت تجارت دریایی مرکبات است.
شعبانی خاطرنشان کرد: امسال ۱۰۰ هزار تن تولید مرکبات در استان داریم و پیش‌بینی می‌شود ۹۰ درصد این تولید به عراق، آسیای میانه و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر شود. البته با توجه به نیاز کشور، مرکبات مازندران تا خردادماه سال آینده به صورت فنی ذخیره‌سازی می‌شود.